Woord

Iedereen wil het soms zijn of juist heel erg niet: boer. Gawie Keyser onderzoekt het meest beladen woord op dit moment.

Er wordt veel gewassen in de Nederlandse taal, ziet Camiel Hamans. Witwassen gebeurde al in de 17de eeuw. Maar er zijn moderne varianten.

Een verwensing voor vrouwen lijkt nu genormaliseerd, ziet Sarah Meuleman.

Een Nederlands dialectwoord in een vrouwonvriendelijk acroniem, dat zie je niet vaak in een Brits tijdschrift, merkt Ewoud Sanders op.

De heks komt voort uit ‘primitief volksgeloof’, maar is nu het centrum van het discours over vrouwenhaat, ontdekt Gawie Keyser.

Verduurzamen is een oud-Hollandse deugd, concludeert Camiel Hamans.

Het zal aardig bedoeld zijn, maar met het populistische ‘ze’ dragen media bij aan de tegenstelling tussen wij tegen zij, meent Sjoerd de Jong.

Het woord massatoerisme wordt al in de jaren twintig gebezigd. En ook toen was het synoniem met een probleem, ontdekt Ewoud Sanders.

De zoektocht naar de oorsprong of de betekenis van een woord brengt je soms in andere eeuwen of in andere landen, ondervond Camiel Hamans.

Het woord apenpokken heeft drie betekenissen en bestaat sinds 1901, ontdekt Ewoud Sanders.

Als één Nederlands woord moeilijk uit te leggen valt aan tweedetalers, dan is het wel ‘er’, schrijft Eva Peek. Vaak weggemoffeld tijdens het spreken.

Als je benoemd kunt worden met een uniek woord, besta je, schrijft Sophie van der Stap. Soms lost zo’n woord een niet bestaand probleem op.

Het is behalve een striphond oorspronkelijk een Frans onomatopee voor tromgeroffel, ziet Ewoud Sanders. Maar nu betekent het: wanorde.

Het Nederlandse acteren is wat Fransen en Engelsen ‘spelen’ noemen, ziet Camiel Hamans. Politici bedoelen vaak ‘handelend optreden’.

Opvallend: de huurling is een hij, schrijft Gawie Keyser. Maar bij Poetins Wagner-groep die vecht in Oekraïne klopt het. Ze dulden niet eens vrouwen.

Het zeldzame woord ‘Hitlerweer’ heeft een bijzondere ontwikkeling doorgemaakt, ontdekte Ewoud Sanders.

Van goddelijk tot zakelijk en van diplomatiek tot militair – elke cultuur heeft zijn eigen missie, schrijft Camiel Hamans.

Het woord sneuvelen kreeg iets sneus, constateert Herman Vuijsje.

Een massagraf is ook een waarschuwing, ziet Frank Vermeulen.

Wat maakt dat ene plekje nou uit, denkt de man die op zijn lichaam vertrouwt. Véél, weet Gawie Keyser.

De premier beschimpt ideologie, maar kan niet zonder, ziet Camiel Hamans.

Sinds een jaar of twintig is ‘meisje’ op z’n retour, stelt Ewoud Sanders vast. Ouderen houden er nog aan vast.

Militaire termen zoals het woord ‘oostflank’ rukken nu op in het Nederlands, ziet Frank Vermeulen.

Wie een regime leidt is geen democratisch politicus, stelt Sjoerd de Jong vast. Maar wie het volgt, doet aan de lijn.

Het oeroude woord oligarch roept tegenwoordig bepaalde associaties op, observeert Ewoud Sanders.

Nu Rusland oorlog voert tegen Oekraïne, belandde de paddenstoelwolk in de dromen en nachtmerries van Gawie Keyser.

Sancties zijn in ons dagelijks taalgebruik negatief, maar dat hoeft het niet te zijn, schrijft Camiel Hamans.

Het regent tegenwoordig narratieven. Voor Ewoud Sanders is het een ergerniswekkend modewoord.

‘Troep’ voor ‘rommel, rotzooi’ bestond zeker al in de 19de eeuw stelt Ewoud Sanders vast.