India wordt dit jaar het land met de grootste bevolking. Onderling zijn de verschillen groot

India is vanaf dit jaar het meest bevolkte land ter wereld: er wonen meer dan 1,4 miljard mensen. Het land zal, zo schatten experts van de Verenigde Naties, China voorbijgaan. Het is ook een jong land. Meer dan 40 procent van de Indiase bevolking is jonger dan 25 jaar, en de mediane leeftijd is 28 jaar – een stuk lager dan de 39 jaar in China. De Indiërs onderling zullen hun omgeving mogelijk ook anders ervaren, want er zijn grote verschillen in de verschillende delen en bevolkingsgroepen van het land.

Het noordelijke deel van het Zuid-Aziatische land is het dichtstbevolkt. In het zuiden wonen relatief minder mensen. De deelstaat Kerala, helemaal in de punt, is om meerdere redenen een ‘outlier’: het heeft het hoogste percentage 60-plussers: 16,5 procent. Het is ook de deelstaat met de hoogste alfabetiseringsgraad.

Het tempo van de bevolkingsgroei in India daalt langzaam – over de afgelopen decennia is het aantal kinderen dat een vrouw krijgt, afgenomen naar gemiddeld twee. De algehele toename zal nog wel jaren doorgaan: de VN schat dat de piek van die groei, op 1,7 miljard mensen, in 2064 wordt bereikt.

Lees ook India is straks het land met de meeste inwoners. Maar onwelgevallige statistiek over de burgers ziet de regering als ‘frontale aanval’

India was het eerste land ter wereld waar de overheid een formeel beleid voor gezinsplanning aannam en waar vanaf 1952 werd gekeken naar gezinssamenstelling als indicator voor het welzijn van burgers. Dat kende ook een ernstige schaduwkant: in de jaren zeventig werd sterilisatie van mannen aangemoedigd – er werden gelden van de Wereldbank en het VN-Bevolkingsfonds beschikbaar gesteld – wat leidde tot een streng bevolkingscontroleprogramma.

Tijdens de zogeheten ‘noodtoestand’ in 1975, een periode waarin door premier Indira Gandhi burgerlijke vrijheden drastisch werden beperkt, werd een gruwelijke campagne ingesteld om de mannen uit arme gemeenschappen te steriliseren. In één jaar tijden warden 6,2 miljoen mannen gedwongen de operatie te ondergaan – duizenden stierven als gevolg van mislukte ingrepen.

Tegenwoordig ligt de focus op gebruik van condooms en anticonceptie.

De populatiegrootte en samenstelling bieden India enorme kansen op economisch vlak. Ieder jaar studeren er miljoenen jongeren af aan universiteiten in het land, als jong land beschikt India ook over veel burgers die kunnen werken. De jongeren kunnen een vliegwiel blijken voor de ontwikkeling van de economie en de eigen markt – maar dan moeten ze wel aan werk kómen. Volgens de in Mumbai gevestigde denktank voor economische vraagstukken CMIE schommelt de huidige werkloosheid tussen 7 en 8 procent, juist vooral onder die jongeren.

Enkele hervormingen in de arbeidsmarkt, zoals strengere voorwaarden voor mensen in overheidsdienst en strengere contractvormen, leidden in het afgelopen jaar tot grote woede onder aspirant-ambtenaren en studenten, die hun stabiele toekomst in rook zagen opgaan.

De hoge werkloosheid zorgt in sommige delen van het land, zoals de noordwestelijke landbouw-deelstaat Punjab, voor een leegloop. De zoektocht naar werk zorgt ook voor interne migratie, voornamelijk van mensen uit meer rurale gebieden naar de steden – waar velen van hen als dagloners aan de slag gaan in de informele economie.

Ook andere sociale voorzieningen vormen een grote uitdaging met zo’n grote, groeiende en diverse bevolking. Deelstaten en districtsbesturen hebben grote verantwoordelijkheid voor de distributie van hulp en sociale bijstand, in een poging die deelgroepen te bereiken die in het totale volume aan bevolkingsgegevens misschien niet zouden opvallen. Zo is de toegang tot en betaalbaarheid van zorg een belangrijk punt. Ongelijkheid is niet een specifiek ‘Indiaas’ probleem, maar door de populatiegrootte staat het systeem wel onder druk. Arme burgers zijn vaak afhankelijk van gratis medicijnen of zorg.