Ministeriële regelneven

Vanwege een verbouwing had ik tijdelijk een simpel koffiezetapparaatje nodig. Maar op de stoep voor Blokker ontwaakte de duurzaamheidsdeuger in mij. Pal aan de overkant van de Weimarstraat zag ik ladekastjes, dekenkisten en onderdelen van bureaustoelen: Kringloop Den Haag.

Ineens herinnerde ik me dat onze overheid onlangs besloot dat onze economie volledig circulair gaat worden. Nog maar 27 jaartjes slapen. Maar niemand belet ons om zelf te versnellen. Behalve dan: diezelfde overheid.

Heel kringloopland is namelijk in rep en roer, vernam ik tussen de uitgestalde koffiekannen, percolators en Senseo’s. Boosdoener is het Digitaal Opkopers Register, dat per 1 april verplicht alle spullen digitaal te registreren, om heling tegen te gaan. Nettowinst: een hopeloze berg administratie en gulle gevers die wel tien keer nadenken als ze behalve hun zolderspulletjes ook hun persoonsgegevens moeten afgeven. En waarvoor? Voor al die witwassers die hun gestolen buit hier… grátis weggeven?

Het voorbeeld is klein, maar o zo typerend voor een overheid die overal regeltjes opstelt die de eigen ambities tegenwerken. Drie jaar terug is dit wetje al aangekondigd. Intussen kwam geen ambtenaar op het idee van een doodsimpele aanpassing voor dit overduidelijk onbedoelde en ongewenste bijeffect. Nu, vele brandbrieven later, lijkt er halsoverkop een uitzondering te komen. Voor de tweehonderd kringloopwinkels die bij Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland zijn aangesloten, maar de meeste zijn dat vooralsnog niet.

Hoe nu verder? Ik zie maar één weg: eerst een onafhankelijk onderzoeksrapport! Ik zou er dezelfde meesterbreinen voor vragen die nu na negen maanden intensieve studie concluderen dat het lastig is vast te stellen wat nu precies groente en fruit is, en dat het afschaffen van de btw daarop daarom duur en ingewikkeld is.

Precies hetzelfde verhaal. Uit de poorten van onze ministeries stappen de blije optimisten naar buiten, met hun fonkelende ambities: hoera, we gaan de armoede bestrijden, gezonde voeding stimuleren, de economie circulariseren! En vanuit de achterdeurtjes laten ze de regelneven los die ze om de hoek staan op te wachten met hun wetjes en hun rapporten, vastbesloten om ze vakkundig te wurgen. Mozes kriebel. Vergeleken bij de rommelkamer van onze wettenfabriek is elke kringloopwinkel een strakke design store.

We hadden ook meteen de btw op alles van de versafdeling kunnen schrappen. We hadden ook meteen kunnen besluiten om dat opkopersregister alleen te verplichten voor spulletjes boven een x-bedrag. Dat laatste wordt over negen maandjes slapen ongetwijfeld de slotconclusie van zo’n onderzoek. Hoe hoog dat bedrag-x mag zijn? Dat lijkt me een uitdagend vraagstuk voor een robuuste onderzoekscommissie.

Zo draaien we rond in kringetjes. En die circulaire economie, daar lopen we met een wijde boog omheen.