NAVO kritisch op Poetins plannen voor kernwapenopslag in Wit-Rusland, EU dreigt met sancties

Dit blog is gesloten

NAVO kritisch op Poetins ‘gevaarlijke’ plannen voor kernwapenopslag in Wit-Rusland, EU dreigt met sancties

De plannen van Rusland om tactische kernwapens te stallen in Wit-Rusland zijn „gevaarlijk en onverantwoord”. Dat stelt het internationale militaire bondgenootschap NAVO zondag volgens persbureau Reuters. De opslag van kernwapens in Wit-Rusland maakt volgens de NAVO deel uit van de „nucleaire retoriek” van Vladimir Poetin.

Zaterdag maakte de Russische president Poetin bekend dat hij aankomende zomer een opslagplaats klaar wil hebben staan voor tactische nucleaire wapens bij zijn bondgenoot Wit-Rusland. Dat soort wapens is bedoeld voor gebruik op het slagveld.

Ook de Europese Unie heeft kritisch gereageerd op de Russische plannen. EU-buitenlandchef Josep Borrell heeft Wit-Rusland verzocht om niet mee te gaan in de opslagplannen van Poetin en dreigde met maatregelen. Zou het land wel tactische nucleaire wapens opslaan voor Rusland, dan kan dat sancties tot gevolg hebben. Wit-Russische medewerking met de plannen zou een „onverantwoordelijke escalatie” zijn, aldus Borrell, en „een bedreiging van de Europese veiligheid”.

Oekraïne bestempelt de plannen voor opslag van tactische kernwapens als „nucleaire chantage van het Kremlin”. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zondag geëist dat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties voor een noodoverleg samenkomt. Het Verenigd Koninkrijk, China, de Verenigde Staten en Frankrijk — naast Rusland de vier andere permanente leden van de Veiligheidsraad — hebben volgens Oekraïne een „bijzondere verantwoordelijkheid” als het om nucleaire agressie gaat. „De wereld moet verenigd zijn tegen iemand die de toekomst van de menselijke beschaving in gevaar brengt”, zo staat er in een verklaring van het ministerie.

Bear Grylls bezoekt Zelensky: ‘Weet je wat de beste survivaltip is voor de winter?’

De Britse survivalexpert Bear Grylls is bekend van tochten door woestijnen en oerwouden, maar in een uitzending van Discovery was zaterdag te zien hoe hij samen met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de straten van Kyiv trotseerde.

In het interview, dat rond het eind van november is opgenomen, deelt Zelensky zijn zorgen over de Russische aanvallen op de Oekraïense energievoorziening. „Ik zie de winter als het tweede deel van deze oorlog”, zegt hij in gebroken Engels. Tijdens een wandeling door een park geeft Grylls de Oekraïense president wat gratis advies mee. „Weet je wat de beste survivaltip is voor de winter? Blijf samen. Eén plus één is vijf.”

Grylls geeft Zelensky een kop koffie en haalt ook wat chocola uit zijn jas tevoorschijn: „Wie houdt er niet van chocola?” De beveiligers grepen toen in, zei Grylls achteraf volgens het Britse tabloid Metro. „Toen zei ik: ‘Oke, ik eet eerst wel wat om te laten zien dat ik hem niet wil vergiftigen.’” Dat werkte, blijkt uit de uitzending, waarin Zelensky de chocola aanneemt.

Rusland gaat tactische kernwapens stallen in Wit-Rusland

Rusland plaatst tactische nucleaire wapens in Wit-Rusland. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin zaterdag aangekondigd volgens staatspersbureau RIA Novosti. In juli moet de bouw van een „speciale opslagfaciliteit” af zijn, aldus Poetin.

Tactische kernwapens zijn bedoeld voor gebruik op het slagveld, niet om hele steden weg te vagen. Poetin vindt de stationering van de wapens „niet ongebruikelijk”, schrijft persbureau Reuters, omdat de Verenigde Staten ook kernwapens in andere landen heeft geplaatst. „Wij dragen de wapens niet over aan bondgenoten, net als dat de VS dat niet doen.”

Als reden noemde Poetin de munitie met verarmd uranium die het Verenigd Koninkrijk aan Oekraïne gaat leveren. „Wapens met een nucleair component”, zo omschreef Poetin die munitie eerder volgens The Guardian. „Als dit gebeurt, zal Rusland overeenkomstig reageren.” Het VK wuifde zijn bezwaren weg. Verarmd uranium heeft een hoge dichtheid, en kan daarmee helpen pantsers te doorboren, maar heeft niets te maken met nucleaire wapens.

Daarnaast maakt het Kremlin zich zorgen om vervuiling die het mild radioactieve metaal zou veroorzaken. Daar zit wat in, suggereert een rapport van de Verenigde Naties, maar om andere redenen. De chemische toxiciteit van uranium, net als bij lood, zou een groter probleem zijn dan de radioactiviteit.

Zeven Oekraïense doden bij nachtelijke Russische aanvallen

Bij een Russische aanval op de stad Kostjantynivka in de regio Donetsk in het oosten van Oekraïne zijn donderdag vijf mensen om het leven gekomen. Dat meldt de Oekraïense Staatsdienst voor Noodsituaties op Telegram. De aanval die in de nacht van donderdag op vrijdag plaatsvond, trof volgens plaatselijke hulpverleners een gebouw met een humanitair opvangcentrum. Kostjantynivka ligt zo’n twintig kilometer ten westen van Bachmoet, het epicentrum van gevechten met het Russische leger.

Bij een andere aanval in de zuidelijke stad Bilopillja, vielen donderdagnacht twee doden. Russische troepen beschadigden met meerdere beschietingen in de stad in de regio Soemy huizen, hoogspanningslijnen en gaspijpleidingen, meldt het plaatselijke regionale militaire bestuur. Zeven mensen raakten gewond.

Oekraïne beweert dat Russische troepen stad in Cherson hebben verlaten, Rusland ontkent dit

Oekraïne beweert dat Russische militairen zijn teruggetrokken uit de stad Nova Kachovka, ten oosten van de rivier Dnjepr in de zuidelijke regio Cherson. Volgens de generale staf van de Oekraïense krijgsmacht hebben alle eenheden van het bezettingsleger de stad afgelopen woensdag verlaten, meldt persbureau Reuters. De door Rusland aangewezen gouverneur in de Cherson-regio ontkent dit. „Alle Russische militairen in Nova Kachovka, evenals op andere locaties op de oostelijke oever van de Dnjepr, blijven op hun plaats”, zei hij op Telegram.

De stad Cherson, de belangrijkste plaats in de gelijknamige regio, werd eind vorig jaar bevrijd door Oekraïense militairen. Dat werd als een van de belangrijkste overwinningen van Oekraïne gezien. Russische troepen in de regio werden daarna heringedeeld op de oostelijke oever van de Dnjepr-rivier nadat ze hun posities aan de westkant hadden verloren. Het is nog niet onafhankelijk te verifiëren of de Russen de stad Nova Kachovka nu verlaten hebben.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky bezocht eerder op donderdag de voormalige frontlinie in de zuidelijke Cherson-regio. Hij plaatste een video waarin hij de bewoners van het gebombardeerde dorp Posad-Pokrovske ontmoette, dat vorig jaar werd heroverd door zijn troepen. „We zullen alles herstellen, we zullen alles herbouwen”, beloofde hij. „Net zoals elke stad en elk dorp dat leed onder de bezetters.”

Zelensky drong donderdag bij Europese bondgenoten aan de wapenleveranties aan zijn land te versnellen en de sancties tegen Rusland op te voeren. „Als Europa wacht, heeft het kwaad misschien tijd om zich te hergroeperen en zich voor te bereiden op een jarenlange oorlog”, zei hij. Zelensky herhaalde met name zijn eisen voor langeafstandsraketten en moderne vliegtuigen.

Oekraïne verwacht dat Rusland zijn luchtaanvallen meer op militaire doelen gaat richten en minder op de stroomvoorziening

De doelwitten van Russische luchtaanvallen veranderen, zegt Vadym Skibitsky, plaatsvervangend hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, tegen het Oekraïense persbureau RBC. Hij verwacht dat Rusland zich meer gaat concentreren op militaire doelen, en minder op de energievoorziening.

Oekraïne heeft nog steeds stroom, terwijl de winter op zijn eind loopt, aldus Skibitsky. „Daarom gaan de Russen zich nu enigszins heroriënteren. De doelen kunnen militaire faciliteiten, troepenconcentraties of logistieke systemen zijn.” Het interview, waar RBC woensdag over bericht, wordt donderdag in zijn geheel gepubliceerd.

De raketaanvallen van de afgelopen maanden hebben de Oekraïense stroomvoorzieningen inderdaad niet helemaal vernietigd, maar de schade is groot. Volodymyr Koedrytsky, directeur van het Oekraïense energiebedrijf Ukrenergo, zei woensdag tegen de Duitse omroep DW dat alle grote centrales minstens drie keer zijn aangevallen. „Sommige objecten zijn zes of zelfs twintig keer geraakt.”

Dat de stroomvoorziening overeind bleef, is volgens Koedrytsky mede te danken aan snelle reparaties, luchtafweersystemen en nieuwe strategieën om met de aanvallen om te gaan. Zo zetten energiecentrales de stroom al uit voordat een aanval begint, om de schade te beperken. „Het zijn geen traditionele oplossingen, maar ze werken.”

Lees ook Telkens weten Oekraïense technici het stroomnet te herstellen, maar de schade wordt te groot

Russische aanvallen maken meerdere slachtoffers in Kyiv en Zaporizja

Bij een Russische aanval op een woongebouw in Zaporizja is woensdag minstens een persoon overleden. Dat meldt de burgemeester van de Zuid-Oekraïense stad. Zeker vijfentwintig mensen zouden gewond zijn geraakt. Afgelopen nacht raakte een Russische drone-aanval een studentenflat in de buurt van Kyiv. Daarbij kwamen zeven mensen om het leven.

Nadat een adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op Telegram meldde dat Chortytsja, een eiland binnen de stadsgrenzen van Zaporizja „onder vijandelijk vuur lag”, plaatste de president zelf beelden uit een ander deel van de stad op Twitter. Daarop was te zien was hoe na een explosie een grote rookpluim uit twee gebouwen van negen verdiepingen opsteeg. Hij beschuldigde Moskou ervan „de stad te bombarderen met beestachtige wreedheid”. Zelensky zelf bezocht woensdag de frontlinie in Bachmoet, dat op dit moment het epicentrum is van de gevechten in Oost-Oekraïne.

VK: ‘Reële kans dat Rusland in Bachmoet zijn momentum aan het verliezen is’

Er bestaat een „reële kans” dat de aanval van Rusland op de Oekraïense stad Bachmoet aan het afzwakken is. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie woensdag via Twitter. Het „verlies van momentum” wordt onder andere veroorzaakt door het verplaatsen van een aantal Russische militaire eenheden naar andere locaties, aldus het ministerie.

In Bachmoet, dat in het oosten van Oekraïne ligt, woeden al maandenlang hevige gevechten. Het oosten en zuidoosten van de stad zijn in handen van Rusland. Bij de strijd vallen aan de Oekraïense kant veel slachtoffers, waardoor binnen en buiten Oekraïne discussie is ontstaan of het nog wel verstandig is om de stad te blijven verdedigen. Ook president Volodymyr Zelensky zei Bachmoet niet „koste wat het kost” te zullen verdedigen.

In de inlichtingen-update van het Verenigd Koninkrijk staat niet uitgebreider omschreven wat het Russische „verlies van momentum” in Bachmoet precies betekent. „Gevechten gaan door in het centrum van de stad, en de Oekraïense verdediging blijft kwetsbaar voor omsingeling vanuit het noorden en zuiden”, schrijft het ministerie.

Lees ook: ‘Ik hoop maar dat de legerleiding echt, echt, echt weet wat ze doet in Bachmoet’

Welkom in dit blog

In dit blog houdt NRC de belangrijkste ontwikkelingen bij in de oorlog in Oekraïne.

Lees hier het vorige blog terug