‘BOG.2’ maakt het gewicht van tien verstreken jaren sterk voelbaar

Losjes banjeren ze over de speelvloer in de grote zaal van Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond. De witte ruimte wordt aan de achterkant gekaderd door een eveneens wit scherm. De spelers van BOG. staan klaar om, tien jaar nadat ze het voor het eerst probeerden, opnieuw ‘het leven te herstructureren’.

In 2013 gooide het toen kersverse collectief hoge ogen met hun eerste voorstelling, dat net als de groep zelf BOG. heette. Met zijn vieren naast elkaar namen de spelers je mee door een heel leven, dat ze alleen met hele werkwoorden vertelden: groeien, eten, spelen, je moeder zoeken, naar het theater gaan, ziek worden, sterven. Een gevoel van universaliteit stond daarbij voorop: ook specifieke ervaringen stonden ten dienste van verbintenis, van een gedeeld idee over wat het betekent om mens te zijn. De voorstelling bood troost in onzekere tijden, en bood het jonge collectief een vliegende start.

Al gauw na die eerste voorstelling vatte BOG. het plan op om iedere tien jaar een nieuwe poging te doen het leven in een theaterstuk te vangen. Afgelopen donderdag, exact tien jaar na de première van de eerste voorstelling, zag deel twee het licht. De opzet van de voorstelling maakt het gewicht van de verstreken tijd sterk voelbaar, zeker voor publieksleden die de oorspronkelijke voorstelling hebben gezien. Hoe zou BOG. recht doen aan het veranderde tijdsgewricht?

Lees ook: BOG zoekt het onmogelijke in theater

Specifieker en individueler

Wat meteen opvalt is dat dit keer niet voor een lineaire, chronologische insteek is gekozen. BOG.2 is een losse verzameling van ervaringen, nog altijd in hele werkwoorden gevangen, die veel specifieker en individueler zijn dan de generieke levensloop van het origineel. Banale ervaringen (als jonge ouder eindelijk een avond alleen thuis zijn, door een park lopen en getroffen worden door de aantrekkelijkheid van een voorbijganger) lopen naadloos over in ingrijpende gebeurtenissen (het hartverscheurende portret van een miskraam). Ze zijn in dezelfde observerende en nuchtere taal gevangen als alle andere lotgevallen.

De montage van de tekst zorgt ervoor dat de contrastwerking tussen het alledaagse en het levensbepalende optimaal tot zijn recht komt. De geboorte van een baby wordt opgevolgd door een scène waarin een lichaam wordt gewassen – maar dat blijkt het lichaam van een overleden vader te zijn. Een scène over de ervaring van fietsen in de stad mondt uiteindelijk in de miskraam uit. In iedere passage verandert je blik op de situatie. In tegenstelling tot in het origineel, waarin er gezamenlijk één verhaal wordt verteld dat als universeel wordt gepresenteerd, worden er in BOG.2 verschillende hoogst individuele ervaringen naast elkaar gezet.

Zo zegt de voorstelling ook iets over de tijdsgeest. Vanwege de toegenomen aandacht voor het begrip ‘identiteit’ begint het idee van één universeel geldige beleving van ‘mens-zijn’ plaats te maken voor vele invullingen en ideeën. Als je zo naar de voorstelling kijkt, wordt BOG.2 een ode aan het verschil. Iets dat ook het lichtontwerp onderstreept: het aanvankelijk witte speelkader verandert gedurende de voorstelling in alle kleuren van de regenboog.

Aanvulling (23 maart 2023): Deze recensie is op 23 maart geactualiseerd.