Last minute je verdiepen in de verkiezingen? Deze gids helpt je verder

Provinciale Statenverkiezingen

1 Dit staat er op het spel

Peilingen wijzen op grote verschuivingen na de Provinciale Statenverkiezingen. Voor alle partijen is de inzet hoog: implodeert het CDA? Komt BBB als de grote winnaar uit de bus? En wat blijft er over van FVD? NRC analyseerde de stand van zaken bij de zeventien landelijke partijen.

2 De belangrijkste thema’s per provincie

In feite zijn de Provinciale Statenverkiezingen twaalf aparte verkiezingen. Daarom reisde NRC de afgelopen weken af naar elke provincie, om daar te peilen wat de belangrijkste thema’s zijn. Deze stukken vind je hier. En bestaat er eigenlijk zoiets als een provinciale identiteit? Naar het antwoord op die vraag zochten we vier jaar geleden.

3 De stemming in het land

NRC ging in twaalf buurten in twaalf provincies langs de deuren om de stemming te peilen aan de vooravond van de Statenverkiezingen, en zag een land dat moe is van zichzelf. „De polarisatie moet worden bestreden, maar om gehoord te worden stem ik toch op een partij die polariseert.”

4 Zo gaat het eraan toe bij de Provinciale Staten

De Tweede Kamerdebatten staan bijna dagelijks in de krant, maar we horen maar weinig over hoe het eraan toegaat in de provincies. Zeven maanden lang volgde NRC de debatten van het parlement van Zuid-Holland. De Statenleden voelen zich als een bokser met vastgebonden handen.

5Waarom formeren in de provincies lastig is

Al tijdens de campagne stellen partijen eisen aan provinciale coalities die nog gevormd moeten worden. D66 wil niet met BBB, dat zelf inhoudelijke breekpunten formuleert. Kan er straks wel geformeerd worden? En de BoerBurgerBeweging lijkt af te koersen op een doorbraak: wat zou dat betekenen voor lokale coalities én de nationale overheid?

6Hoe verliep de campagne?

Mark Rutte probeerde van de verkiezingen weer een nationale tweestrijd te maken. Wordt het de VVD, of PvdA en GroenLinks? Die vraag is politiek handig, legt politiek redacteur Lamyae Aharouay uit. Met maar één zetel in de Tweede Kamer domineerde BBB de campagne. Redacteuren Petra de Koning en Eppo König volgden Caroline van der Plas.

7 Podcast: zo gaat Nederland de verkiezingen in

Geen zin om artikelen te lezen? Luister dan deze aflevering van podcast Haagse Zaken die je via drie verdiepingen een perspectief biedt op de verkiezingen. Zo hoor je meer over de resultaten uit het NRC-buurtonderzoek, hoe de stemming in Nederland is en wat je daarvan terugziet in de Provinciale Staten. En we kijken terug op de campagne.

Waterschapsverkiezingen

We stemmen 15 maart niet alleen voor de Provinciale Staten, maar ook voor de waterschappen. Die laatste worden steeds belangrijker, nu het klimaat verandert en Nederland met periodes van droogte of wateroverlast kampt. De waterschappen hopen dan ook de hoge opkomst van vier jaar geleden, 51,3 procent, te overtreffen.

Let wel op als je gaat stemmen: de grenzen van de 21 waterschappen vallen niet samen met die van de twaalf provincies, soms zijn gemeenten zelfs deel van twee of meer.

1Hoe weet je wat je moet stemmen?

Klimaatverandering, zuivering van rioolwater en meer of minder waterschapsbelasting: het zijn slechts enkele thema’s waarover de partijen in het bestuur van waterschappen van mening verschillen. Met maar liefst 4.667 kandidaten voor 255 partijen is de keuze voor de waterschapsverkiezingen groot. Wie hulp bij het stemmen nodig heeft, kan terecht bij MijnStem.nl.

2Dit komt er kijken bij het besturen van een waterschap

Wat doet een dijkgraaf, bestuurder van een waterschap, in de praktijk? NRC maakte een wandeling met dijkgraaf Hein Pieper door ‘zijn’ waterschap Rijn en IJssel. Het werd een gesprek over kunstmatige meren, de stikstofcrisis en waarom het waterschap juist niet politieker moet worden.

3Waar gaan de waterschappen over en waarom zijn ze belangrijk?

In deze aflevering van NRC-podcast Haagse Zaken leggen Titia Ketelaar en Eppo König uit hoe de waterschappen steeds politieker zijn geworden. En je hoort hoe het ook alweer zit met de zetelverdeling. Waar gaan de waterschappen eigenlijk over?

De Eerste Kamer

1Hoe belangrijk is de Eerste Kamer?

De Eerste Kamer, daar dachten veel Nederlanders vroeger niet zo over na. Maar de afgelopen jaren werd de senaat juist steeds meer deel van het politieke spel.

2Wat als nieuwkomers straks veel zetels hebben?

De samenstelling van de Eerste Kamer doet er wel degelijk toe. In dit artikel laat politiek redacteur Pim van den Dool zien dat het kabinet het afgelopen jaar twee jaar linksom én rechtsom ging.

3Hoe je (geen) zaken doet met een politieke nieuwkomer

Het lijkt erop dat de Eerste Kamer er met BBB weer een grote nieuwkomer bij krijgt. Vier jaar geleden gebeurde hetzelfde met Forum voor Democratie. NRC beschreef toen hoe dat ging.

Stemwijzers

Kan je nog wat extra stemhulp gebruiken? Of wil je thema’s als diversiteit en migratie extra laten meetellen in je stemkeuze? Voor zwevende kiezers kan een kieskompas of politieke quiz doorslaggevend zijn in de Provinciale Statenverkiezingen. We zetten een aantal handige kieswijzers op een rij:

• De StemWijzer is de meest gebruikte stemhulp in verkiezingstijd. Door 30 stellingen met eens, oneens of geen mening te beantwoorden kunnen kiezers hun standpunten vergelijken met die van politieke partijen (alleen voor provincies Drenthe, Limburg, Noord-Brabant en Overijssel).
• Het Kieskompas is een initiatief van de NOS, in samenwerking met verslaggevers en journalisten van 13 grote regionale omroepen. Bekijk ‘m hier.
• De kieswijzer van de Volkskrant vergelijkt je politieke opvattingen met het stemgedrag in de Eerste Kamer van de afgelopen jaren.
• Op zoek naar een stemwijzer rond een specifiek onderwerp? Deze stemwijzer helpt je als je op een vrouw wilt stemmen. Vind je ontwikkelingshulp en migratie belangrijk? Dan kun je de stemwijzer van Cordaid gebruiken. Is natuur voor jou het belangrijkste thema? Kijk dan bijvoorbeeld hier.