Caroline heeft karakter. En toch stem ik niet op BBB

Het is de week van de verkiezingen en ik voer, net als al die andere gehoorzame, beschaafde en betrokken burgers van dit land, mijn electorale ritueel uit. Ik beantwoord braaf alle vragen van de kieswijzer, waad me in luttele minuten door een dozijn aan zeer complexe dilemma’s over vervoerskwesties, energiekwesties, huisvesting, waterbeleid. Er verschijnt vervolgens een rood vinkje op een grafiek met een x-as en een y-as: links/rechts en progressief/conservatief.

Bij het zien van dat partijenlandschap horen twee steeds terugkerende gedachten. Ten eerste: wat een heerlijk lijntje. Een droom van een uitkomst als het een wetenschappelijk experiment zou betreffen. Alle partijen in Nederland begeven zich keurig op een smalle as van linksboven (progressief/links) naar rechtsonder (conservatief/rechts). Tweede gedachte: waarom zou je in vredesnaam nog twee assen gebruiken als eentje volstaat?

Volgende stap van dit verkiezingsritueel: ik neem kennis van de uitslag en stem vervolgens traditioneel niet op de partij die inhoudelijk het dichtst bij mij staat. Dat is namelijk Denk. Of 50plus. En ik stem niet op Denk of 50plus. Zitten vast alleraardigste politici bij die het beste met de wereld voor hebben, maar het is niet mijn bubbel en ik doe niet mee met versplinterende boetiekpolitiek van de hyperindividuele subgroep-belangen.

Ik was overigens wel gecharmeerd van de BoerBurgerBeweging (BBB). Als je de hype even negeert, moet je constateren dat Caroline van der Plas iets bewonderenswaardigs voor elkaar krijgt. Ze krijgt in het hele land steun, trekt volle zalen in Eemnes maar maakt net zo goed selfies met enthousiastelingen op de markt in Spijkenisse. Ze maakt een overtuigende indruk, glijdt niet of nauwelijks uit, is belezen, intelligent en daarnaast buitengewoon volks. In navolging van Hans Spekman en Fred Teeven brengt ze eindelijk weer eens wat diversiteit in ultra-hoogopgeleid Den Haag.

Het journaille volgt haar op de voet, om haar te kunnen betrappen op onjuistheden, of radicalisering en is bereid om de meest vergezochte associatie uit te vergroten. Zoals Tom-Jan Meeus schreef in een artikel in NRC (Hoe voorkomt Caroline van der Plas dat zij een nieuw rechts fiasco wordt? 2/7/2022): „Overzichten lieten zien dat mensen die haar tweets liken ook vaak tweets van mensen als Raisa Blommestijn, Thierry Baudet en Joost Niemöller liken.” Dat het op Twitter inmiddels best moeilijk is om geen likes van extremisten te krijgen, vermeldt Meeus er niet bij.

Maar meer dan dat levert de zoektocht tot op heden niet op. Van der Plas lijkt behoorlijk immuun voor de radicale elementen in haar achterban die aan haar trekken. Vooral een episode met Tweede Kamerlid Sylvana Simons (BIJ1) staat me bij, die Caroline van der Plas met haar familieverhaal wist te overtuigen de excuses voor het slavernijverleden te steunen. Zo’n publieke ommezwaai getuigt van karakter, zeker voor een relatief nieuwe politicus die een groep vertegenwoordigt die weinig op heeft met het slavernijverleden. Het geeft enig vertrouwen dat zij ook na de verkiezingen de menselijkheid zal tonen om vast te houden aan principes en tegelijkertijd ook compromissen te sluiten met andersdenkenden. Enig vertrouwen in Caroline dus. Elke stem die zij van de geradicaliseerde rechterflank weet weg te sleuren is winst voor Nederland.

En toch stem ik ook niet op BBB. Zoals ik zei: ik doe niet aan politieke innovatie. Bovendien is het risico op kinderziektes en afleidende affaires levensgroot. Ik heb vertrouwen in Van der Plas, maar BBB-bestuurders moeten zich eerst maar eens bewijzen.

Mijn voorkeur gaat momenteel uit naar een partij waar het omgekeerde geldt: bij het CDA heb ik ongeveer nul vertrouwen in de landelijke leiding, van fletse consultants als Wopke Hoekstra tot mensen met een wankel moreel kompas als Hugo de Jonge. Maar in de periferie, de gemeentes, provincies en waterschappen bevindt zich nog een boel bestuurlijke degelijkheid die ik best wil laten beslissen over die twintigtal ingewikkelde dilemma’s. Ik ga stemmen op het electorale krimpgebied van het oude establishment. Keine Experimente.

Rosanne Hertzberger is microbioloog.