Chinese ballon vliegt al dagen boven VS, Beijing weerspreekt spionageverwijt Pentagon

De Verenigde Staten houden al meerdere dagen een Chinese ballon in de gaten die boven Amerikaans grondgebied vliegt. Het Amerikaanse ministerie van Defensie vermoedde donderdag dat het ging om een spionageballon uit China. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde vrijdag dat de ballon een uit koers geraakt „burgerluchtschip” is, dat voornamelijk voor meteorologisch onderzoek wordt gebruikt. China betreurt het onbedoelde binnentreden in het Amerikaanse luchtruim, zo meldt de verklaring volgens persbureau AP.

Het luchtschip is volgens het Chinese ministerie „ver van de geplande koers” afgeweken vanwege de wind en vanwege een beperkt stuurvermogen. In de Verenigde Staten zorgde de mysterieuze ballon voor opschudding: de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gaat komende zondag op bezoek bij de Chinese president Xi Jinping en de timing van het voorval werd opmerkelijk gevonden.

Volgens het Pentagon vliegt de ballon al enkele dagen boven een aantal noordelijke staten van de VS, waaronder Montana. Straaljagers stonden klaar om het object uit de lucht te schieten, maar hoge militairen adviseerden de al ingelichte president Joe Biden dit niet te doen vanwege het gevaar van vallende brokstukken. Daar komt volgens het Pentagon bij dat de ballon ver boven de hoogte hangt waar passagiersvliegtuigen vliegen. Het object vormt, zo stelt het ministerie, geen „militaire of fysieke dreiging” voor de Amerikaanse bevolking.

Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei donderdag al dat China „niet de intentie” heeft om ongevraagd het luchtruim van „welk onafhankelijk land dan ook” te betreden. Het is volgens de woordvoerder daarnaast onduidelijk wat het incident, dat zorgt voor nieuwe spanningen tussen de VS en China, betekent voor het bezoek van Blinken aan China. De Amerikaanse minister praat deze week met Xi Jinping over onder meer de handelsrelatie tussen beide landen, mensenrechten en het conflict in Taiwan. Het land van Xi Jinping claimt Taiwan als onderdeel van China.

Vaker spionballonnen

Het Pentagon heeft nog niet gereageerd op de Chinese claim dat het om een burgerluchtschip gaat. Wel meldde het Amerikaanse ministerie van Defensie dat spionageballonnen vaker over de VS vliegen, zonder te noemen wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Nieuw is dat deze ballon al langer boven de VS vliegt.

Militaire experts vertellen aan The Guardian dat het gebruik van spionballonnen de komende jaren waarschijnlijk zal toenemen. Ze zouden goedkoper en moeilijker te ontdekken zijn dan spionagesatellieten en lastig om neer te schieten. Ook zouden ze bommen kunnen vervoeren. De ballonnen bewegen zich voort op de wind met behulp van computers.

Correctie (3 februari 2023): In een eerdere versie van dit artikel stond dat Antony Blinken China komende woensdag bezoekt. Dit moet komende zondag zijn. Dat is hierboven aangepast.