Oekraïense minister van Defensie ruimt veld na corruptieschandaal in zijn ministerie

Dit blog is gesloten

Lees hier verder in het volgende blog.

Oekraïense minister van Defensie ruimt veld na corruptieschandaal in zijn ministerie

Oleksii Reznikov is zondag vervangen als minister van Defensie van Oekraïne, melden internationale persbureaus. Voor hem in de plaats komt Kyrylo Boedanov, die leidinggaf aan de Oekraïense militaire inlichtingendienst. Het ontslag van Reznikov lag in de lijn der verwachting nadat twee corruptieschandalen, waaronder één bij Defensie, de president Volodymyr Zelensky ertoe zette vorige maand al zeker tien regeringsfunctionarissen en bestuurders te ontslaan.

Het corruptieschandaal bij het Oekraïense ministerie van Defensie ging om de aankoop van voedsel voor het leger. Daarvoor zou in zes regio’s twee tot drie keer meer zijn betaald dan de marktwaarde, bleek uit onthullingen van de Oekraïense nieuwssite ZN.UA.

Zelf maakte Reznikov een grote ommezwaai in zijn houding naar het corruptieschandaal in zijn departement. Hij ging van een staat van felle ontkenning naar een meer schuldbewuste houding, toen hij zondag erkende dat de anticorruptiediensten van zijn ministerie hadden „gefaald”. Daarop beloofde hij zijn ministerie te laten doorlichten. „Alleen Zelensky beslist of ik minister van Defensie blijf”, zei Reznikov, die sinds eind 2021 op zijn post zat.

Wijdverspreide corruptie is sinds de Oekraïense onafhankelijkheid in 1991 een gevoelig dossier in Oekraïne, en veelal het middelpunt van kritiek van het Westen op het land. Eén van de beloftes die Zelensky bij de gewonnen presidentsverkiezingen in 2019 deed, was dat hij tegen misstanden zou optreden. Of Reznikov door Zelensky is ontslagen of op eigen initiatief is opgestapt, is vooralsnog niet duidelijk. Reznikov gaat wel een andere functie in de regering bekleden.

Oekraïne en Rusland ruilen in totaal bijna 180 krijgsgevangenen uit

Bijna 180 Oekraïense en Russische krijgsgevangenen konden zaterdag terugkeren naar huis na een grote gevangenenruil. Dat hebben functionarissen van beide landen bekendgemaakt. Volgens Andrii Yermak, adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, zijn er 116 Oekraïners vrijgelaten. Het Russische ministerie van Defensie meldt op Telegram de vrijlating van 63 Russische militairen.

Yermak zei dat onder de vrijgekomen krijgsgevangenen „verdedigers van [de Zuid-Oekraïense stad] Marioepol” zaten, die maandenlang door de Russische strijdkrachten werd belegerd. Ook zijn „strijders uit de Cherson-regio” vrijgelaten en sluipschutters die gevangengenomen waren in de Oost-Oekraïense stad Bachmoet.

Het Russische ministerie schrijft dat de groep vrijgelaten militairen van een „gevoelige categorie” was. De verklaring van het ministerie gaf geen verdere details over wat deze categorie inhoudt. Wel zegt het ministerie dat de uitwisseling van de gevangenen mogelijk werd dankzij bemiddeling van de Verenigde Arabische Emiraten. Alle Russische militairen zijn weer aangekomen op eigen grondgebied, meldt het bericht.

AndriyYermak Andriy Yermak Another big POWs swap. We managed to get back 116 of our people. Those are the defenders of Mariupol, Kherson partisans, snipers from Bakhmut vicinities, and other heroes of ours. https://t.co/EhuH5ca16I https://t.co/DQFtjPC4E6 4 februari 2023 @ 10:00

Volgen

Ook het lichaam van een Oekraïner die diende in het Franse vreemdelingenlegioen en vorig jaar terugkeerde om Oekraïne te verdedigen is teruggegeven aan Oekraïne. Eveneens de lichamen van twee Britse hulpverleners, die in Oekraïne hielpen bij humanitaire evacuaties en sinds begin januari vermist werden, zijn door Rusland teruggestuurd. De twee mannen (28 en 48 jaar oud) kwamen in januari om het leven tijdens een evacuatiepoging uit Soledar in de buurt van de stad Bachmoet, waar de strijd de laatste weken het hevigst gevoerd wordt.

Kremlin reageert dreigend op Amerikaanse toezegging langeafstandsraketten: ‘Oekraïne zal branden’

Rusland heeft zaterdag dreigend gereageerd op het Amerikaanse besluit om een nieuw type langeafstandsraketten aan Oekraïne te geven. Een dag eerder beloofden de VS Oekraïne deze raketten als deel van een steunpakket van ruim 2 miljard dollar. “Elk deel van Oekraïne dat nog onder het bewind van Kiev staat, zal branden”, citeert een Russische journalist Dmitri Medvedev, het plaatsvervangend hoofd van de Russische Veiligheidsraad.

Vrijdag beloofden de Verenigde Staten GLSDB-raketten naar Oekraïne te sturen, die ongeveer twee keer zo ver komen als de raketten die Oekraïne eerder met de Amerikaanse HIMARS-systemen kon afvuren. Daarmee komen ook delen van Rusland en het bezette schiereiland de Krim binnen bereik van Oekraïense strijdkrachten.

De raketten die de VS aan Oekraïne geven, zijn in feite bommen met vleugels. Na de lancering vliegen ze met raketaandrijving omhoog, om vervolgens hun vleugels uit te klappen en gericht op hun doel neer te dalen. Volgens Reuters zijn ze relatief goedkoop en kunnen ze deze lente al worden geleverd.

Verder maar duurder

De GLSDB-raketten zijn onderdeel van een nieuwe lichting militaire steun ter waarde van 2,2 miljard dollar (2 miljard euro) die het Amerikaanse ministerie van Defensie vrijdag aankondigde. Oekraïne krijgt naast de raketten onder meer antitankmunitie, militaire voertuigen en uitrusting voor koud weer.

Met de langeafstandsraketten is de stap naar de peperdure ATACMS-raketten kleiner geworden. Die hebben een bereik dat nog eens twee keer zo groot is als dat van de GLSDB, maar de VS hebben Oekraïense verzoeken om ze te leveren tot nu toe steeds afgewezen. Het speelt mee dat de VS Oekraïne niet de mogelijkheid willen geven ver in Russisch grondgebied te schieten, uit angst voor escalatie.

Nieuw EU-steunpakket van 450 miljoen euro voor Oekraïne

De Europese Unie komt met een nieuw steunpakket voor Oekraïne van in totaal 450 miljoen euro. Dat meldde de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdag. Dit deed zij aan de vooravond van de topontmoeting met de Oekraïense regering op vrijdag in Kiev.

„De Europese Unie stuurt vandaag een zeer duidelijke boodschap naar Oekraïne en daarbuiten over onze collectieve kracht en vastberadenheid tegenover de meedogenloze agressie van Rusland”, zei Von der Leyen. 145 miljoen euro is bedoeld voor humanitaire hulp, 305 miljoen voor het herstel van de infrastructuur. De economische, humanitaire en militaire steun van de EU aan Oekraïne heeft nu een totaal bereikt van bijna 50 miljard euro.

EU-buitenlandchef Josep Borrell kondigde op Twitter aan dat de EU ook nog van plan is om 30.000 Oekraïense militairen op te leiden. Eerder ging het nog om 15.000. De militairen krijgen volgens Borrell gespecialiseerde training, onder meer over hoe zij Leopard 2-tanks moeten besturen en onderhouden.

Poetin vergelijkt Oekraïne-oorlog met die van Rusland tegen nazi-Duitsland

De Russische president Vladimir Poetin vergelijkt de oorlog tegen Oekraïne en bondgenoten met die van Rusland tegen nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. Dat deed hij donderdag in een toespraak naar aanleiding van de tachtigjarige herdenking van de beslissende slag om Stalingrad, melden internationale persbureaus. Hij ziet het „nazisme in zijn huidige vorm” als een bedreiging voor Rusland.

Poetin zei in Volgograd, het voormalige Stalingrad, dat hij ervan overtuigd was dat Rusland opnieuw zou zegevieren, ditmaal in Oekraïne. Hij liet doorschijnen dat een Russisch antwoord op de Duitse levering van tanks aan Oekraïne niet zal uitblijven. „Degenen die van plan zijn Rusland op het slagveld te verslaan, begrijpen niet dat een moderne oorlog met Rusland er heel anders uitziet. [...] We hebben manieren om te reageren, en dat zal niet beperkt blijven tot gepantserde voertuigen.”

De herinnering aan de militairen die de overwinning op de Duitse troepen behaalden in de Slag om Stalingrad is van groot belang in Rusland. Het betekende het keerpunt in de oorlog. Met zo’n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd wordt de strijd nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis.

Internationaal centrum voor misdaden in Oekraïne komt naar Den Haag

De Europese Unie heeft Den Haag gekozen als locatie voor een internationaal centrum om in Oekraïne gepleegde (oorlogs)misdaden te behandelen. Dat heeft voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdagmiddag gezegd bij een bezoek aan Kiev. Den Haag huisvest nu al diverse internationale tribunalen, zoals het Internationaal Strafhof en het Joegoslavië-tribunaal.

Het centrum zal „het verzamelen van bewijs coördineren en wordt ingebed in het gezamenlijke onderzoeksteam van [...] ons agentschap Eurojust”, zo liet Von der Leyen weten terwijl ze media toesprak aan de zijde van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Momenteel wordt al bewijs voor Russische (oorlogs)misdrijven verzameld. „We zullen snel klaar zijn om aan het werk te gaan”, zei Von der Leyen. „De dader moet verantwoordelijk worden gehouden”. Meer details over het centrum gaf ze niet.

Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) zegt blij te zijn met de beslissing. „We weten allemaal dat er helaas de meest afschuwelijke misdaden plaatsvinden in Oekraïne”, zei hij donderdag tegenover persbureau ANP. „Moord, verkrachting, marteling op echt ongekende schaal”. Hoekstra hoopt dat de daders hiervoor terecht zullen staan, maar temperde donderdag ook de verwachtingen. „Sowieso slaag je er bij dit soort oorlogen zelden in om ook maar een fractie van de verantwoordelijken naar een rechtbank te krijgen”, aldus de minister.

Het is het vierde bezoek van Von der Leyen aan Oekraïne sinds de Russische inval van bijna een jaar geleden. „Poetin ontkent het bestaan van Oekraïne, maar riskeert de toekomst van Rusland”, zei de voorzitter. De Europese Commissie kondigde het plan voor een internationaal centrum al eerder aan en heeft inmiddels steun van de lidstaten ontvangen.

Russische ex-officier vertelt BBC over plunderingen en ondervragingen in Oekraïne

Een Russische ex-legerofficier, die op verschillende plaatsen rond de zuidoostelijke Oekraïense stad Melitopol gestationeerd is geweest, heeft donderdag een interview gegeven aan de Britse omroep BBC. Het gaat om de inmiddels gevluchte Rus Konstantin Jefremov, die actief was als Russische starsji lejtenant, een rang die vergelijkbaar is met eerste luitenant in het Nederlands leger. Hij vertelt de omroep onder andere over plunderingen en martelingen door Russische militairen.

„Soldaten en officieren pakten alles wat ze konden. [...] Een soldaat pakte een ​​grasmaaier. Hij zei trots: ‘Ik neem dit mee naar huis en maai het gras naast onze kazerne’”, vertelt Jefremov. Naar eigen zeggen vonden de incidenten waarover hij spreekt plaats in de omgeving van Melitopol, in het voorjaar van 2022. Hij beschrijft hoe een kolonel een Oekraïner behandelde die toegaf een sluipschutter te zijn: „Hij sloeg hem, trok zijn broek naar beneden en vroeg of hij getrouwd was.” Toen de militair bevestigend antwoordde, zei de kolonel dat „iemand hem een dweil moest brengen”. „We maken een meisje van je en sturen de video naar je vrouw.”

De ex-officier vertelt verder hoe een kolonel het gehoor van een Oekraïense krijgsgevangene beschadigde door zijn geweer vlakbij zijn oren af te vuren. En hoe een kolonel een gevangene tijdens een ondervraging in de arm en in het been schoot. Of het in zijn verhalen steeds over dezelfde kolonel gaat, wordt niet duidelijk. Tijdens hun gevangenschap kregen de Oekraïeners alleen water en crackers.

Mijnen ruimen in Tsjetsjenië
Jefremov heeft naar eigen zeggen meerdere keren geprobeerd ontslag te nemen uit het leger. Hij werd bedreigd en voor verrader en deserteur uitgemaakt, mocht niet zelf opstappen, maar werd ontslagen. Met hulp van een Russische mensenrechtenorganisatie is hij Rusland ontvlucht.

De ex-officier zegt dat hij op 10 februari 2022 voor het eerst op de Krim arriveerde, nadat hij een aantal jaar mijnen had geruimd in Tsjetsjenië. Op de Krim moest hij een paar weken deelnemen aan „militaire oefeningen”. „Destijds geloofde niemand dat er oorlog zou komen.” Toen die er toch kwam, durfde hij niet te vluchten, omdat hem dan een gevangenisstraf boven het hoofd hing. Doordat Jefremov documenten en foto’s deelde, kon de BBC zijn identiteit, rang en bewegingen in Oekraïne in het voorjaar van 2022 nagaan. Volgens de omroep is hij de hoogste militair die openlijk over de oorlog heeft gepraat.

Aan het eind van het gesprek biedt Jefremov zijn excuses aan aan de inwoners van Oekraïne. „Ik verontschuldig me aan de hele Oekraïense natie voor het feit dat ik naar hun huis ben gekomen als een ongenode gast met een wapen in mijn handen. Godzijdank heb ik niemand pijn gedaan; ik heb niemand vermoord. Godzijdank ben ik niet vermoord. Ik heb niet eens het morele recht om de Oekraïners om vergeving te vragen. Ik kan mezelf niet vergeven, dus ik kan ook niet van hen verwachten dat ze mij vergeven.”

Oekraïne rekent op een Russisch februarioffensief

Rusland bereidt een offensief aan het oostfront in Oekraïne voor, zegt Oekraïense gouverneur van de regio Loehansk Serhi Hajdaj donderdag in een bericht op Telegram. „Er komt een februarioffensief. Het aantal beschietingen en aanvallen is al toegenomen.” In eerdere berichten schreef de gouverneur al dat de training van recent gemobiliseerde Russische militairen binnenkort zou eindigen en dat hij verwacht dat ze daarna naar Loehansk komen.

„Onze verdedigers houden nu vol vertrouwen hun posities vast, alles is stabiel”, aldus Hajdaj. „Wij zijn er ook klaar voor.” Ook het hoofd van de Oekraïense nationale veiligheidsraad Oleksi Danilov zei dinsdag in een interview met Britse omroep Sky News dat hij een „maximale escalatie” van Rusland verwacht, misschien al in de komende twee weken. „Rusland is al het mogelijke aan het verzamelen, aan het oefenen en trainen.”

De Oekraïense premier Volodymyr Zelensky riep na dagen van dreiging en de raketaanval in Kramatorsk van afgelopen nacht om meer wapens uit het westen. „De enige manier om het Russische terrorisme te stoppen, is door het te verslaan. Met tanks, straaljagers, langeafstandsraketten.”

De Amerikaanse krant The Wall Street Journal schreef woensdagavond dat de Verenigde Staten naar waarschijnlijkheid een raket met een bereik van honderdvijftig kilometer aan Oekraïne zullen gaan leveren – raketten die Oekraïne nu gebruikt kunnen doelen op tot maximaal tachtig kilometer afstand bereiken. De Amerikaanse regering zou het besluit deze week nog bekend gaan maken.

Gevluchte Wagner-commandant betuigt spijt voor vechten tegen Oekraïne

Een gedeserteerde commandant van de Wagnergroep, die halverwege januari de Russische grens met Noorwegen overstak, heeft zijn excuses aangeboden voor de misdaden die hij tegen Oekraïners heeft begaan. Dat zegt de 26-jarige Andrej Medvedev donderdag in een interview met persbureau Reuters. Hij zegt te willen spreken over wat hij heeft gezien als lid van het Russische huurleger om ervoor te zorgen dat „de daders worden gestraft”.

„Velen beschouwen mij als een schurk, een crimineel, een moordenaar”, zegt Medvedev. „Allereerst wil ik herhaaldelijk en nogmaals mijn excuses aanbieden, en hoewel ik niet weet hoe het zou worden ontvangen, wil ik zeggen dat het me spijt.” Hij spreekt verder over de moord op en mishandeling van Russische gevangenen die in Oekraïne voor de Wagnergroep vechten. Zo zegt hij te hebben gezien dat twee mensen die niet wilden vechten, werden geëxecuteerd in het bijzijn van pas gerekruteerde gevangenen.

Medvedev werd in 2014 opgeroepen voor het Russische leger en zou toen naar eigen zeggen in de Donbas zijn ingezet, zonder daar meer details te geven. Er woedde toen al oorlog in het oosten van Oekraïne, maar Rusland ontkende nog daar betrokken bij te zijn. Later heeft hij meerdere keren gevangen gezeten voor onder meer overvallen en besloot hij zich na zijn meest recente vrijlating afgelopen zomer bij de Wagnergroep te melden. Anders zou hij toch gemobiliseerd worden, dacht hij. Naar eigen zeggen heeft hij als commandant in de groep gevochten in de buurt van de Oost-Oekraïense stad Bachmoet, waar hij „moedige daden aan beide kanten” zag.

Lees ook: Wie is de Russische krijgsheer Prigozjin die angst zaait in Oekraïne – en in Rusland?

Na zijn vlucht naar Noorwegen op 13 januari, heeft hij in dat land asiel aangevraagd. Hij wordt er gezien als getuige in onderzoeken naar Russische oorlogsmisdaden. Reuters benadrukt dat de uitspraken van Medvedev niet geverifieerd kunnen worden. De oprichter van de Wagnergroep, de de Russische zakenman en vertrouweling van Vladimir Poetin Jevgeni Prigozjin bevestigde eerder al dat Medvedev heeft gevochten in een onderdeel van Wagner. Daar zou hij gevangenen hebben mishandeld. „Wees voorzichtig, hij is erg gevaarlijk”, waarschuwde Prigozjin.

Lees ook: In een glanzend kantoor treedt Russisch privéleger Wagner uit de schaduwen

Zeker drie doden, twintig gewonden bij raketaanval in Kramatorsk

In de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk zijn zeker drie mensen omgekomen en twintig anderen gewond geraakt toen een gebouw met appartementen werd getroffen bij een Russische raketaanval. Dat heeft de politie van Kramatorsk verklaard, meldt persbureau Reuters.

Het projectiel, volgens de politie een raket van het type Iskander-K, trof het gebouw in Kramatorsk, ongeveer 55 kilometer ten noordwesten van Bachmoet, tegen 22.00 uur plaatselijke tijd. „Minstens acht flatgebouwen zijn geraakt. Eén daarvan is volledig verwoest”, schreef de politie op Facebook. „Er liggen nog mensen onder het puin.”

Gouverneur Pavlo Kyrylenko van de regio deelde een foto van een gebouw van vier verdieping dat ernstig was beschadigd. De Oekraïense afdeling van Radio Free Europe publiceerde een korte video waarop reddingswerkers waren te zien die aan het werk waren onder schijnwerpers, terwijl het sneeuwde.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft gewaarschuwd dat Russische beschietingen in de oostelijke provincie Donetsk intensiveren. Zware gevechten gaan onverminderd door in Oost-Oekraïne, voegde onderminister van Defensie Hanna Maljar woensdagavond toe.

„Een duidelijke toename is waarneembaar bij de offensieve operaties van de bezetters aan het front in het oosten van ons land”, zei Zelensky woensdagavond tijdens een videoboodschap. „De situatie wordt moeilijker.”

De Russische strijdkrachten proberen volgens Zelensky winst te boeken die ze kunnen tonen bij de eerste verjaardag van de invasie op 24 februari.

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de laatste ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne.

Lees hier ons vorige blog over de oorlog terug