Bij de vraag over de levering van gevechtstanks staat ook de vrijheid van Europa op het spel

Als eerste van de Oekraïense bondgenoten heeft het Verenigd Koninkrijk besloten veertien Challenger 2-gevechtstanks te zullen leveren aan Oekraïne. Daarmee moet het land meer slagkracht krijgen in de nu al bijna elf maanden durende, uiterst bloedige strijd tegen het Russische leger. Tot nu toe is de levering van moderne westerse gevechtstanks, zoals de Duitse Leopard 2 of de Amerikaanse M1 Abrams, een rode lijn geweest die het bondgenootschap niet wil overschrijden. Gelijk aan het taboe op gevechtsvliegtuigen of langeafstandsraketten, of het instellen van een no-flyzone in de weken na de invasie.

Het belangrijkste argument van de bondgenoten is dat zij escalatie van de oorlog in Oekraïne willen voorkomen. Meestal wordt het niet met zoveel woorden gezegd, maar het komt er op neer dat zij president Poetin niet willen provoceren tot nog meer agressie, met name de inzet van nucleaire wapens. Poetin heeft er vanaf de eerste week mee gedreigd, direct en indirect.

Lees ook: Oekraïne krijgt die westerse tanks wel, maar pas als er transatlantische overeenstemming is

Die bezorgdheid over escalatie is begrijpelijk, maar heeft er ook toe bijgedragen dat Poetin in het hart van Europa een volstrekt asymmetrische oorlog voert. Onder die nucleaire dekking hebben de Russische leiders het afgelopen jaar ondubbelzinnig laten zien dat er wat hen betreft geen enkele grens is.

De aanval op een flatgebouw in Dnipro, waarbij tientallen burgers om het leven kwamen, is maar een van de vele oorlogsmisdaden die het regime van Poetin op zijn geweten heeft. De lijst wordt langer en langer, en met de dag weerzinwekkender. Raketaanvallen op ziekenhuizen, woonwijken en volgepakte stations; martelingen, verkrachtingen en executies in Boetsja en andere plaatsen; verwoestingen in Irpin, Sjevjerodonetsk, Marioepol, Bachmoet; terreur in Cherson; honderden raketaanvallen op elektriciteitscentrales. Ruslands aanvallen hebben al maanden tot doel steden te verwoesten en de burgerbevolking te treffen. Het is de modus operandi van het Russische leger.

De ongemakkelijke waarheid is dat Poetin uit zichzelf niet zal stoppen. De enige beweging die hij tot nu toe heeft gemaakt is richting verdere escalatie: zwaardere wapens, meer raketaanvallen, meer mobilisatie, meer nucleaire dreigementen, meer burgerslachtoffers. De kans is groot dat Rusland in het voorjaar een nieuw offensief richting Kiev begint, vanuit het noorden.

Lees ook: Remilitarisatie van Europa, wen er maar vast aan

Oekraïne houdt al bijna een jaar stand in een oorlog die volgens Moskou binnen drie dagen over had moeten zijn. Sinds de zomer hadden de Oekraïense strijdkrachten zelfs het initiatief langs de frontlinies in het noorden en het zuiden, waar tientallen kilometers terrein werden heroverd. Dat was mede mogelijk dankzij de militaire hulp van de westerse bondgenoten, die steeds zwaardere wapens gingen leveren naarmate de Russische oorlogsmethoden bruter werden.

Maar de winter toont aan dat Oekraïne onvoldoende middelen heeft om de ingegraven Russische troepen in de Donbas, Zaporizja en Cherson terug te dringen en de bezette gebieden te bevrijden. In antwoord op de smeekbeden van president Zelensky om zwaarder materieel gaan Frankrijk, Duitsland en de VS gevechtsvoertuigen sturen. Maar de bondgenoten ontkomen niet aan de levering van tanks. Ze praten er vrijdag over in Ramstein.

Europa staat op een kruispunt. Een nucleaire macht een land te laten vernietigen, om het daarna in te nemen, is voor heel Europa een levensgrote bedreiging. Hoezeer de bondgenoten escalatie ook vrezen, het uiteindelijke belang is de vrijheid van Europa zelf.