Het nieuws van zondag 15 januari 2023 - NRC

Mondiale elite

Davos: eerst doelwit van linkse activisten, nu ook van rechtse complotdenkers

Deze week komen politici en ondernemers weer bijeen in het Zwitserse Davos. Het ‘WEF’ is inmiddels voer voor complotdenkers.

Column Madeleijn van den Nieuwenhuizen

Nepotisme in de media

Een dubbelinterview met moeder en dochter - allebei succesvol acteur. Een columnist die in de voetsporen van zijn ouders treedt. Madeleijn van den Nieuwenhuizen houdt een lijst bij van nepotisme in de media.

Machinekamer Eredivisie

Een bijzonder vak, clubarts in de Eredivisie: ‘Als de trainer mij zou overtroeven, dan werkte ik hier niet’

Veel clubartsen in de Eredivisie werken ook in ziekenhuizen of behandelklinieken. Wat zijn de verschillen tussen voetballers en ‘gewone’ patiënten? En hoe gaan ze om met trainers die ondanks een blessure per se een speler willen opstellen?

Reportage Eredivisie

Met Phillip Cocu als coach kwam er ‘veel kalmte’ bij Vitesse

Bij zijn oude liefde Vitesse blies Phillip Cocu zijn trainersloopbaan nieuw leven in. Maar hij treft er ook onduidelijkheid over de financiële situatie.

Wapenleveranties

Britten gaan Kiev tanks leveren, bondgenoten praten hier vrijdag over

Vlak voor zware nieuwe Russische aanvallen op burgers, doorbrak Londen de westerse aarzeling en maakte bekend dat het Oekraïne veertien tanks zal sturen.

Liveblog

Dodental Russische raketaanval op flat in Dnipro loopt op naar 30

Het dodental van de Russische raketaanval op een appartementencomplex in de Oost-Oekraïense stad Dnipro is opgelopen tot 30.

Reportage Armoede

Het leven verdwijnt nu echt uit Bad Nieuweschans

In oktober vreesden de bewoners van Bad Nieuweschans de stijgende energieprijzen. Inmiddels is het laatste café ‘tijdelijk gesloten’ en is de buitenschoolse opvang dicht.

De Zitting

Mag de vakbond CNV keiharde taal gebruiken tegen een werkgever?

Vakbond CNV sprak in een nieuwsbericht op de site van RTL Nieuws over een „humanitaire noodsituatie” bij een bedrijf in het Westland. De Poolse eigenaar is woedend.

Schijnproces

Hoe een in Iran veroordeelde Belg een pion werd in een diplomatiek spel

Veertig jaar cel kreeg een Belgische hulpverlener in Iran. Teheran zou hem willen ruilen voor een gevangen Iraanse diplomaat.

Column Carolina Trujillo

Ajax en de Golden Globes

Ajax speelde thuis tegen FC Twente, dat ging goed. Vooral voor Twente, tot Devyne Rensch en Ricky van Wolfswinkel in een situatie terechtkwamen die in voetbal vaak een 'ongelukkige botsing' wordt genoemd.

Reportage Wederopbouw Irpin

Tussen de ruïnes droomt de burgemeester van Irpin van parken en een stadion

Bij de slag om Kiev werd voorstad Irpin grotendeels verwoest. De ambitieuze burgemeester ontwikkelt miljardenplannen voor de wederopbouw, maar ondertussen wachten veel bewoners nog op nieuwe ruiten.

Analyse Desinformatie

Landmacht verzamelde tijdens coronacrisis maandenlang informatie zonder juridische basis

De krijgsmacht ging op eigen initiatief tot actie over, maar dat mocht niet, concludeert de commissie-Brouwer in een rapport.

Eredivisie

PSV laat punten liggen bij Fortuna, Feyenoord loopt uit

Fortuna Sittard hield PSV met tien man op 2-2. Het is voor PSV het tweede gelijkspel op rij in de competitie. Koploper Feyenoord profiteerde door met 3-0 te winnen van FC Groningen.

Marktonderzoek

In de trein, in de kroeg, op een plein of in de tuin bij de buurman. Hoe krijg je zicht op kijkcijfers buitenshuis?

Luisterdagboekjes behoren tot het verleden. De meting van mediaconsumptie gaat dit jaar op de schop, met bijvoorbeeld een meeluisterapp en een vernieuwd ‘kijkkastje’. „Er wordt veel minder naar radio geluisterd dan we dachten.”

Interview Thomas Erdbrink

Thomas Erdbrink praatte met kritische Afghaanse vrouwen en Talibanstrijders. 'Wat een bommenlegger te zeggen heeft, is ook interessant'

Nadat Afghanistan vorig jaar weer in handen van de Taliban viel, verbleef Thomas Erdbrink drieënhalve maand in de hoofdstad Kabul. Hij maakte er de televisieserie Onze man bij de Taliban. „Wat een bommenlegger te zeggen heeft, vind ik ook interessant.”

Column Marjoleine de Vos

Kijk eens even om je heen

Buiten zijn doet sowieso goed. Dat je tegen de wind in loopt, dat het pad langs de akker modderig is en je dus uit moet kijken waar je je voeten zet, dat zo’n grote hemel zich…

Woord

Als je niet van regels houdt

Cryptovaluta kunnen zichzelf niet reguleren, volgens de Duitse financiële waakhond. Daarom is overheidsbemoeienis nodig, ziet Camiel Hamans.

Hoger onderwijs

Nu is er geen hoogleraar Friese taal en cultuur meer. En dat is een slechte zaak, vinden schrijvers en wetenschappers

Na het vertrek van Goffe Jensma is aan de RUG geen nieuwe hoogleraar gekomen. Tegen de afspraken in.

Klimaatactivisme

Bezetting Duits ‘bruinkooldorp’ Lützerath beëindigd, nog twee demonstranten in tunnel

Sinds woensdag haalde de Duitse politie bijna vijfhonderd bezetters uit het Duitse dorp Lützerath. Zij verzetten zich tegen de uitbreiding van een nabijgelegen bruinkoolmijn.

Interview Stefaan De Rynck

Oud-Brexitonderhandelaar EU: ‘Het is moeilijk onderhandelen met mensen die niet weten waar ze heen willen’

Het bewijs dat het vertrek van de Britten uit de EU een vergissing was is alleen maar gegroeid, zegt De Rynck, die een boek over Brexit schreef. „Ze hebben nu méér bureaucratie, niet minder.”

Analyse Tv-reclame

Talpa slankt af om te kunnen fuseren, maar dat doet wel pijn

Met de verkoop van haar advertentietak aan Mediahuis Nederland, probeert Talpa de weg vrij te maken voor de fusie met RTL. Maar door deze stap zullen de synergievoordelen van het nieuwe fusieconcern kleiner zijn dan verwacht.

Opinie Politieke partijen

Voorkom verdere versplintering binnen de Tweede Kamer, verhoog de kiesdrempel

In 2018 adviseerde een staatscommissie nog tegen het verhogen van de kiesdrempel. Er zijn redenen om het nu wel te doen, vindt economie-hoogleraar Barbara Baarsma.

Reportage Hedendaags circus

De acrobaat houdt balancerend met een basgitaar een geëngageerde monoloog

Het circusfestival ‘This is not a circus’ biedt een interessante inkijk in de stand van zaken in het moderne circus. Nieuwe makers verkennen de grenzen van het genre.

Liveblog

3 doden bij ontploffing in cultuurhuis in Russische grensregio Belgorod

In de Russische regio Belgorod zijn drie doden gevallen toen munitie ontplofte in een voormalig recreatiecentrum. Dat meldt het Russische persbureau Ria Novosti.

Interview Charissa de Bekker | microbioloog

Toen Charissa de Bekker zombiemieren zag, was ze verkocht

Charissa de Bekker geldt wereldwijd als expert op het gebied van parasitaire schimmels die het gedrag van mieren overnemen.

Jeugdtheater (5+) | ●●

Poppenkast over theater blijft steken in rommeligheid

De voorstelling ‘Poppenkast’ over politieke correctheid in het theater gebruikt Jan Klaassen en Katrijn als uitgangspunt. Maar wat de makers willen zeggen blijft onduidelijk.

Opinie Energie

Protesten tegen de bruinkoolmijn in Lützerath kunnen een keerpunt worden in strijd tegen klimaatverandering

In Lützerath wordt duidelijk of Duitsland, als grootste vervuiler van de Europese Unie, wel of niet de doelen van het Akkoord van Parijs haalt.

Reportage Mysterieuze verdwijning

Vaticaan opent na 40 jaar onderzoek naar verdwijning van tienermeisje

Emanuela Orlandi was 15 jaar toen ze in 1983 spoorloos verdween in Rome. Onder de niet aflatende druk van haar broer Pietro, én een veelbekeken nieuwe Netflix-reeks, opent het Vaticaan eindelijk een eigen onderzoek naar de beroemdste ‘cold case’ van Italië.

Lieuwe Westra (1982-2023)

Ex-profwielrenner Lieuwe Westra (40) overleden

Westra werd onder meer tweemaal Nederlands kampioen tijdrijden. Ook hielp hij als meesterknecht de Italiaan Vincenzo Nibali aan diens Tourzege in 2014.

Vliegramp

68 doden bij vliegtuigcrash in Nepalese toeristenstad

Aan boord van het toestel van maatschappij Yeti Airlines zaten 72 mensen. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend.

Jeugdzorg

Medewerkster (26) overleden bij steekincident in zorginstelling Emmen

De politie hield na het incident twee verdachten aan, een man van negentien en een jongen van zestien. Wat er precies is gebeurd, is nog onduidelijk.

Liveblog

VK levert veertien Challenger 2-tanks aan Oekraïne

Het Verenigd Koninkrijk zal de komende weken veertien Challenger 2-tanks aan Oekraïne leveren, en ongeveer dertig stuks zelfrijdend geschut van het type AS90.

Verslaggeving

Cameraploeg PowNed belaagd bij protesten in Duitse bruinkooldorp Lützerath

Op beelden is te zien dat iemand aan de spullen van de PowNed-cameraploeg zit en vervolgens in de richting van de cameraman en verslaggever trapt. PowNed-directeur Dominique Weesie zegt aangifte te doen.

Gezondheidszorg

Nooit eerder was er zo vaak een tekort aan een medicijn als in 2022

Het kwam vorig jaar 1.514 keer voor dat een medicijn landelijk minstens twee weken lang niet verkrijgbaar was., aldus apothekersorganisatie KNMP. In 2021 was daar 1.007 keer sprake van.

Interview Ocean Race

Drie uur slaap per etmaal, gevriesdroogd voedsel, nul privacy: dit is de Ocean Race van Rosalin Kuiper

Als enige Nederlandse deelnemer vaart Rosalin Kuiper de wereld rond in de Ocean Race. Het leven aan boord is zwaar. Er is non-stop herrie, nooit privacy en altijd gevaar. „Als je overboord valt, is er een kans van 90 procent dat je het niet overleeft.”

Liveblog

Zeker 20 doden, ruim 70 gewonden bij Russische aanval op flat in Oost-Oekraïne

Bij een Russische raketaanval op een appartementencomplex in de Oost-Oekraïense stad Dnipro zijn zaterdag zeker twintig mensen om het leven gekomen.

Tsjechië

Pavel wint eerste ronde Tsjechische presidentsverkiezingen nipt, tweede ronde nodig

Met 99,7 procent van de stemmen geteld, is duidelijk dat Pavel 35,4 procent van de stemmen heeft gehaald, tegen 35 procent voor Babis. De tweede ronde vindt over twee weken plaats.

in beeld

Dit zijn de indrukwekkendste foto’s van de week

De fotoredactie van NRC selecteert elke week de indrukwekkendste, mooiste en beste nieuwsfoto’s die binnenkomen op de redactie. In de week dat het Congres in de Braziliaanse hoofdstad Brasilia werd bestormd, werden klimaatactivisten in het Duitse dorp Lützerath ontruimd, namen Londenaren in onderbroek de Metro en is natuursneeuw op de Franse pistes ver te zoeken.

Pandemie

Het dodental door corona lag de afgelopen maand fors hoger, zegt China

In Chinese medische instellingen in de periode tussen 8 december en 12 januari zeker 60.000 coronadoden gevallen. Tot nu toe was China weinig transparant over de gevolgen van het loslaten van het zerocovidbeleid.

Rivieren

Hoge waterpeilen en wateroverlast in rivierengebied door regenval

De Linge is vrijdagavond overstroomd en dat leidt in het rivierengebied tot wateroverlast. Straten en velden zijn volgelopen, net als een onbekend aantal kelders, schuren en woningen.

Klimaat

Duizenden actievoerders demonstreren tegen bruinkoolwinning in Lützerath, enkele charges politie

De Duitse politie schat dat er 8.000 tot 10.000 demonstranten meedoen aan het protest tegen de uitbreiding van de bruinkoolmijn bij Lützerath. Onder hen bevindt zich de Zweedse klimaatactivist Greta Thunberg.

Recensie Richard Strauss | ●●● & ●●●●

Niet in Amsterdam maar in Rotterdam klinkt de held Richard Strauss

In Amsterdam én Rotterdam klonken vorige week grote werken van Richard Strauss. Maar voor een echt lekkere uitvoering moet je in Rotterdam zijn.

Zorgkosten

Kabinet verlaagt eigen risico naar 150 euro per ziekenhuisbezoek

Eerder waren patiënten voor dure medisch-specialistische zorg het volledige risico van 385 euro per jaar kwijt. Het kabinet gaat ervan uit dat de regeling 200 miljoen euro oplevert.

Liveblog

Rusland valt Kiev aan met raketten, eerste keer sinds nieuwjaarsnacht

Een Russische raketaanval heeft zaterdagochtend Kiev getroffen, melden Oekraïense functionarissen op social media. Internationale persbureaus hebben het ook over raketaanvallen.

Politieke repressie

Iran executeert Brits-Iraanse oud-onderminister van Defensie Akbari

Iran heeft Alireza Akbari geëxecuteerd wegens vermeende spionage voor het Verenigd Koninkrijk. Britse autoriteiten riepen de afgelopen weken herhaaldelijk op de geplande executie niet door te zetten.

Podcast

Herhaling - Waarom Tom-Jan Meeus stopt met Haagse Invloeden

Het is reces en Haagse Zaken is er even niet. In de tussentijd tippen we je afleveringen die het terugluisteren waard zijn.

Het debat in Frankrijk

Zijn Omar Sy’s opmerkingen kwalijk of mag hij ze als zwarte man niet uiten?

Op het eerste oog lijkt het geen omstreden opmerking, toch schoten de woorden bij een deel van de Fransen in het verkeerde keelgat. Zegt acteur Omar Sy iets, dan volgt er direct ophef, constateert Floor Bouma.

Ruzie na de dood van ‘nonna’

Gabriella Adér, bekend van de NRC-podcasts Cocaïnekoortse en De coup van Qatar en als presentator van NRC Vandaag, produceerde voor de VPRO een podcast over haar Italiaanse familie.

Denkstof over de groene stad

In de filosofische podcast Onze Natuur in de stad onderzoekt journalist Nicky Aerts met wetenschappers en kunstenaars of het mogelijk is om dichtbevolkte gebieden zowel te verdichten én te vergroenen.

Eigen invulling aan poëzie

In Poëzie Vandaag, de nieuwe poëziepodcast van Ellen Deckwitz, hoor je elke dag een nieuw gedicht.

Column Youp van ’t Hek

Wat moet dat moet!

Of Youp al een wapen in huis heeft? Nog niet, maar als hij bestormingen zoals bij het Capitool en in Brasilia ziet, begint hij te twijfelen. „Dan krijg ik toch de neiging om maar eens op Marktplaats te gaan snuffelen.”

Sloppenwijken

Maria is nog niet lang in Nederland. Tweemaal per week neemt zij de trein naar Amsterdam om er Nederlandse les te volgen.

Voedselwetenschap

‘Nieuw voedselkeuzelogo zaait vooral verwarring’

De overheid moet Nutri-Score pas invoeren als het voldoet aan de aanbevelingen van de Gezondheidsraad.

Medisch tuchtrecht

Klachten over Nijmeegs oncoloog toegewezen

Een oncoloog van het Nijmeegse Radboudumc tegen wie twaalf tuchtklachten waren ingediend door onder meer nabestaanden van patiënten, heeft in zeven gevallen gedeeltelijk…

Verenigde Staten

Pilotentekort drukt de resultaten van Delta Air Lines

Nu Amerikanen weer massaal willen reizen moet de luchtvaart veel moeite doen om medewerkers te behouden en te werven.

Betalingsachterstand

‘Rekening energie vaker onbetaald’

De grote energieleveranciers Vattenfall en Eneco hebben het aantal klanten met betalingsproblemen het afgelopen jaar flink zien toenemen.

TV-zenders

Talpa stoot tak voor reclame af om fusie

Mediaconcern Talpa wil de verkoop van advertentieruimte op zijn televisiezenders, zoals SBS6 en Veronica, uitbesteden aan Mediahuis Nederland.

Banken

Meer winst voor JPMorgan Chase

JPMorgan Chase, de grootste bank van de Verenigde Staten, heeft in het afgelopen kwartaal meer winst geboekt.

Elektrisch rijden

Tesla verlaagt nu ook prijs van auto’s in Europa en VS

Tesla heeft nu ook de prijzen van zijn elektrische auto's op de Amerikaanse thuismarkt en de belangrijkste Europese markten tot 20 procent verlaagd.

Column Maxim Februari

De liggende schrijver

Column Rosanne Hertzberger

Hoe leidt Shell een zinvol bestaan in het post-fossiele tijdperk?

Voor een betere nachtrust studeert Rosanne Hertzberger op de energie- en grondstoffentransitie van de grote chemische industrie. "Als studiemateriaal gebruik ik de aangekondigde plannen van de bedrijven zelf en de werken van Urgenda."

commentaar

Nederland heeft arbeidsmigranten nodig, maar ook meer voorzieningen

Het lied was een hit in 1996: ‘Vijftien miljoen mensen, op dat hele kleine stukje aarde’. Inmiddels telt Nederland bijna 18 miljoen inwoners en het stukje aarde is nog even klein.

Inbox

Inbox van de redactie

Wat schreven de lezers deze week aan de redactie Opinie? Een indruk.

35

Zoveel wolven zijn er in Nederland. Vorig jaar werd dna gevonden van achttien verschillende individuen, blijkt uit gegevens van de provinciale beleidsorganisatie BIJ12.

Sudoku

Sudoku

Nummer 900. Een extra moeilijke puzzel. Plaats de cijfers 1 tot en met 9 zo in het diagram dat elk cijfer precies één keer voorkomt in elke rij, kolom, de negen vetomrande 3x3…

Scrypto

Scrypto

Horizontaal: 4. Aardig netjes (9) 7. Hij gaat niet ten onder op de beurs (11) 9. Harde woorden op het vliegveld (8) 10. Hier een voet, elders een been (5) 11.

Column Arjen van Veelen

De woekering van perfecte portretten

Met behulp van het boek ‘Fotograferen met de iPhone’ had Arjen van Veelen geleerd hoe hij volmaakte foto’s kon maken. Een ideale vaardigheid als je, zoals hij, in een vouwkajak op een snelstromende rivier vaart.