Met de overname van Gorillas komt een einde aan een van de snelstgroeiende bedrijven van Europa

De Duitse flitsbezorgdienst Gorillas wordt overgenomen door zijn Turkse concurrent Getir. De deal is vrijdag getekend, bevestigen bronnen aan NRC. Beide bedrijven waren al weken in gesprek over een overname. Volgens de Financial Times betaalt Getir 1,2 miljard dollar (1,1 miljard euro) voor Gorillas.

Of het merk Gorillas ook gaat verdwijnen en wat er gaat gebeuren met de vijftienduizend werknemers van Gorillas, onder wie duizend in Nederland, is nog onbekend. Gorillas is in twaalf Nederlandse steden actief, Getir in zestien steden.

De supersnelle boodschappendiensten zijn de afgelopen twee jaar in een harde concurrentiestrijd verwikkeld. Met Flink (in 36 steden) en de combinatie Getir-Gorillas zijn er straks nog twee flitsbezorgers over in Nederland. Een andere concurrent, het Britse Zapp, maakte in juli bekend uit Nederland te vertrekken.

De reden daarvoor was onder meer de grote weerstand die flitsbezorgers krijgen van tal van Nederlandse gemeenten, die proberen de bezorgers op hun elektrische fietsen uit de stadscentra te weren. Zo besloten Rotterdam en Amsterdam dat flitsbezorgers geen nieuwe vestigingen van distributiecentra meer mogen openen.

Waardering fors gedaald

Volgens betrokkenen worden de aandeelhouders van Gorillas – onder wie de Amerikaanse durfkapitalist Coatue en de Duitse maaltijdbezorger Delivery Hero – deels in cash en deels in aandelen Getir betaald. Een van de aandeelhouders is Gorillas-topman Kagan Sümer (35), die circa 12 procent van het bedrijf in handen heeft. Als onderdeel van de overname verlaat hij het bedrijf dat hij in mei 2020 oprichtte.

Hoeveel Sümer precies krijgt voor zijn aandelen is onduidelijk. Feit is dat de waardering van zowel Gorillas als Getir de laatste maanden fors is gedaald als gevolg van de economische tegenwind die met name verlieslatende techbedrijven hard heeft getroffen. Volgens Financial Times zijn Gorillas en Getir op dit moment samen nog zo’n 10 miljard dollar waard. Negen maanden geleden was dat nog het anderhalf keer zoveel.

Investeerders hebben de afgelopen twee jaar miljarden gestoken in de flitsbezorgers, in de overtuiging dat deze bedrijfstak na de coronapandemie definitief zou doorbreken. Een van die investeerders is supermarktketen Jumbo, dat eerder dit jaar via via Mississippi Ventures, het investeringsvehikel van Jumbo-familie Van Eerd, een financieel belang nam in Gorillas en producten levert voor Gorillas-magazijnen. Wat er gebeurt met de samenwerking na de overname, is nog niet duidelijk.

De lage rente maakte dat de flitsbedrijven lang relatief makkelijk aan geld konden komen om hun uitbreidingsplannen te financieren. Die periode is voorbij. De oorlog in Oekraïne en de stijgende energie- en voedselprijzen hebben gezorgd voor een nieuwe economische realiteit. Dat maakt dat durfkapitalisten zich hebben afgekeerd van de risicovolle flitsbezorgers met hun wankele verdienmodel, waarbij de bedrijven miljoenen verbranden in de race om de grootste te worden. Zowel Gorillas als Getir heeft de afgelopen maanden personeel ontslagen en vestigingen gesloten om kosten te besparen.

In navolging van Gorillas, Flink en Getir zijn ook andere bedrijven gaan experimenteren met snelle bezorging. Zo doen Thuisbezorgd en Blokker een proef in Rotterdam om producten uit het Blokker-assortiment in twee uur thuis te laten bezorgen. Ook Albert Heijn werkt samen met de maaltijdbezorgers van Thuisbezorgd voor een flitsbezorgdienst in het centrum van Amsterdam.

Lees ook een interview met Getir-topman Nazim Salur (2021): ‘Jij denkt dat miljoenen verbranden per week veel is. Ik niet’

Dure bedrijfstak

Met de overname van Gorillas komt een abrupt einde aan een van de snelstgroeiende bedrijven van Europa. Gorillas werd opgericht in mei 2020 door Sümer en een groep vrienden in Berlijn en groeide uit tot een bedrijf van ruim vijftienduizend werknemers, die werken in 180 distributiecentra verspreid over 44 Europese steden.

In de begindagen bouwde Sümer zijn eigen woonkamer om tot distributiecentrum, om vanuit daar binnen tien minuten te bezorgen bij klanten die per app boodschappen bestelden. Door de lockdowns tijdens de coronapandemie nam de vraag naar flitsbezorging een enorme vlucht en trok Sümer honderden miljoenen aan investeringsgeld aan. De snelle opkomst van Gorillas dwong concurrent Getir, dat al sinds 2015 bestaat en de eerste jaren alleen in Istanbul actief was, de Europese strijd aan te gaan.

Flitsbezorging is een dure bedrijfstak, waar de bedrijven met hun bezorgers in vaste dienst, bevoorrading en distributiecentra hoge kosten maken om klanten te kunnen bedienen. Ondertussen beconcurreren de flitsbezorgers elkaar met hoge kortingen, die de verliezen verder opvoeren.

Om die groei te financieren haalde Gorillas de afgelopen 2,5 jaar 1,3 miljard dollar (1,2 miljard euro) aan investeringsgeld op. Voor Getir was dat nog meer: 1,8 miljard dollar. Ondanks dat de verliezen van de flitsbezorgers in de miljoenen per week liepen was dat „goed besteed geld”, zei Getir-topman Nazim Salur daarover vorig jaar tegen NRC. „Als je in dit spel als winnaar eindigt, gaat het om miljarden.”