‘La nuit du 12’: Er is iets mis tussen mannen en vrouwen

„Alle mannen hebben haar vermoord”, zegt politie-inspecteur Yohan tegen de onderzoeksrechter die hem oproept het moordonderzoek op een jonge vrouw in het Franse dorpje Saint-Jean-de-Maurienne te heropenen. „Er is iets mis tussen mannen en vrouwen.”

La nuit du 12 (‘de nacht van de 12de’) van regisseur Dominik Moll is gebaseerd op een waargebeurde moord, zoals beschreven in het boek ‘18.3 – Une année à la PJ’ van Pauline Guéna, die een jaar doorbracht bij de gerechtelijke politie, de ‘police judiciaire’ in Versailles. In Frankrijk worden jaarlijks 800 moordonderzoeken gestart waarvan er zo’n twintig procent onopgelost blijft. La nuit du 12 gaat grotendeels over de periode die voorafgaat aan het moment waarop zo’n zaak een ‘cold case’ wordt.

Moll leverde een vaardige en razendspannende thriller af, die ook een tijdsbeeld is. Als Clara in 2016 wordt vermoord is het politiecorps dat zich met de zaak bezighoudt honderd procent man. We zitten bij ze aan tafel als ze foute grappen maken in hun leren jekkies, maar ook als ze elkaar tot de orde roepen, alvorens ’s nachts hun rapporten te tikken. Het groentje dat vraagt of overuren worden uitbetaald wordt weggehoond. Het zijn ook mores die zichzelf in stand houden.

Drie jaar later is er een vrouw (van kleur) bijgekomen. „Is het niet gek dat de meeste daders mannen zijn, en dat het mannen zijn die die zaken moeten oplossen?”, vraagt zij zich hardop af, daarmee onder woorden brengend dat we bijna twee uur kijken naar een mannenwereld. Genuanceerd, gedetailleerd, perfect geacteerd. Maar ook rolbevestigend.

Daar gáát de film natuurlijk ook over. Hoe ingesleten ideeën over promiscuïteit en ‘victim blaming’ het gevolg zijn van ingebakken structuren waarin voor een vrouwelijk perspectief nauwelijks plaats is.

Dat geldt dan ook weer voor de film. Over het vrouwelijke slachtoffer komen we weinig te weten. Haar moeder is van verdriet geïmplodeerd. De beste vriendin mag nog een beetje tegensputteren dat de politie te veel naar Clara’s vrije seksuele moraal en te weinig naar de mogelijke daders kijkt. Die daders lijken afkomstig uit een profilershandboek: de zonderling, de recidivist, de jaloerse minnaar.

En ja, ook dat is allemaal op de werkelijkheid gebaseerd. Maar als het doel van La nuit du 12 was om meer te zijn dan een nauwkeurige reconstructie, maar ook om beeldvorming aan te pakken, dan had een vrouwelijke stem ergens in het team niet misstaan. Anders blijven we ook daar de rondjes draaien op de wielerbaan waar inspecteur Yahon traint zijn verstand op nul te zetten.