Julia Reichert was de stem van de werkende klasse

Wie de titels en de onderwerpen bekijkt die de Amerikaanse onafhankelijke documentairemaker Julia Reichert in haar vijftig jaar omspannende carrière regisseerde kan maar één ding concluderen. Ze was zowel een kind van haar tijd, als haar tijd ver vooruit. Haar films zijn door hun sociale oog meer relevant dan ooit.

Haar debuutfilm Growing Up Female (samen met haar toenmalige partner Jim Klein) uit 1971 toont het effect van stereotypes uit media en reclame op de levens van jonge Amerikaanse vrouwen. Growing Up Female wordt alom beschouwd als de eerste film die voortkwam uit de tweede feministische golf van de late jaren zestig, en zou eigenlijk op de kijklijst van elke jonge filmstudent moeten staan.

Dat geldt voor al het werk van Reichert, die haar leven wijdde aan het geven van een stem aan vrouwen en de werkende klasse. Geschoold bij de radio was ze een meester in het gebruik van ‘oral history’ en interviews in haar werk. De regisseur van een aantal van de meest sociaal bewogen documentaires van de afgelopen halve eeuw overleed vorige week thuis in Yellow Springs, Ohio aan de gevolgen van kanker. Haar meest persoonlijke film was waarschijnlijk A Lion In The House over kanker bij kinderen, deels geïnspireerd op de strijd van haar eigen dochter met de Ziekte van Hodgkin.

Pandemieshow

Haar laatste productie (samen met haar tweede echtgenoot Steven Bognar) was David Chappelle’s pandemieshow Live in Real Life in 2020. Maar bekender werd ze bij een nieuwe generatie door de met een Academy Award bekroonde Netflix-docu American Factory (2019), een door Michelle en Barack Obama’s productiemaatschappij gesteunde film over een Chinese tech-entrepreneur die in Ohio een Amerikaanse autofabriek heropent. Met een flinke cultuurclash tussen ouderwetse Amerikaanse arbeidersmores en nieuwewerelddiscipline tot gevolg. Eerder filmde ze daar al hoe juist een General Motors-autofabriek de deuren moest sluiten in het voor een Oscar genomineerde The Last Truck: Closing of a GM Plant (2003). Oscarnominaties waren er ook voor Union Maids (1976), over vrouwelijke vakbondsleden in tijdens de economische crisis van de jaren dertig en Seeing Red (1983), over de communistische partij en de VS in het begin van de twintigste eeuw. Haar politieke denkbeelden spraken ook door in de manier waarop ze films maakte: niet zij als regisseur stond centraal, maar het onderwerp, en de bijdragen van elk crewlid aan een collectief proces.