Rotterdammers brainstormen over Koningsdag 2023: mogen de prinsessen kickboksen?

Leuk, zo’n Koningsdag 2023 in Rotterdam. Maar wat gaan we doen? Koningfans genoeg in de stad. Neem de Rotterdamse illustrator Linda Zoon. Die stond vorige week nog te schreeuwen naar de televisie, toen journalisten Willem-Alexander ondervroegen over zijn mogelijke bezoek aan het WK voetbal in Qatar. „Nee! Nee! Hou daarmee op”, riep ze. „Altijd maar zo zuur over het koningshuis!” Nergens voor nodig.

Linda Zoon is nu al klaar voor Koningsdag 2023. Ze draagt een oranje jas en sjaaltje van een zelf ontworpen stof met allemaal kleine Paleizen Huis ten Bosch erop. En ze doet deze vrijdag mee aan de door de gemeente georganiseerde discussiemiddag over Koningsdag in Rotterdam, de havenstad waar de koning komend jaar zijn verjaardag zal vieren.

Zoon zegt altijd al van het koningshuis te hebben gehouden. „Als kind knipte ik plaatjes van de defilés al uit tijdschriften.” Om het magische, ongrijpbare, fantasierijke. Ze tekent nu de kleding van Máxima, en deelt die op haar dik 10.000 volgers tellende Instagram-account.

Op 10 oktober maakte burgemeester Aboutaleb het bezoek van de koning en zijn familie bekend in een filmpje. „Normaal gesproken een moment voor een burgemeester om te shinen”, zegt woordvoerder Ingrid Adriaanse. Maar Rotterdam wil graag horen van Rotterdammers hoe ze samen Koningsdag willen vieren. Wie willen we zijn? Wat willen we uitstralen?

In totaal zevenhonderd mensen zonden ideeën in voor Koningsdag. De gemeente nodigde vorige week van deze honderd mensen uit om mee te denken over het Oranjefeest, in de grootste zaal van LantarenVenster.

Er zijn vier soorten deelnemers in de bioscoop. Rotterdammers die wat te verkopen hebben, échte koningshuisliefhebbers, mensen die het „gewoon een leuk feestje” vinden en „gisteren nog republikeins” waren én mensen met een missie. Zoals sjorder Ed van den Hoek, die aandacht wil voor de haven zodat er meer jonge mensen komen werken.

Ze hebben allemaal zo hun eigen vragen en wensen. Mogen de prinsessen kickboksen, of in drag? Zullen we álsjeblieft niet spijkerpoepen of koekhappen? Houden de Oranjes van draaiorgels? Zangkoren? Eten? Eten koken?

Daarna begint de voorpret

Er moet een flink programma in elkaar worden gezet. Op 19 april is de officiële start met een Koningsdagconcert. „Daarna kan de voorpret beginnen”, zegt Renske Satijn van Rotterdam Festivals, dat Koningsdag organiseert. In de ochtend van de 27ste april legt de koninklijke familie een kilometerlange route door de stad af. Welke route, is afhankelijk van het programma. In de middag is er een slotconcert. Daarna vertrekt de familie weer. „Maar de stad feest dan gewoon door”, vertelt Satijn.

Astrid Schop, om haar nek een van haar oma geërfde medaillon van een gouden munt met Wilhelmina erop, wil aandacht voor haar werkgever, het Erasmus MC. Volgend jaar bestaat Generation R – een groot, meerjarig populatieonderzoek onder Rotterdamse kinderen – twintig jaar. Máxima heeft het geopend. Dus… misschien wat testjes demonstreren bij de prinsessen? Anders mogen ze ook langskomen in Park 16Hoven, waar Schop woont. Werktitel: vijftig tinten oranje. „In het kader van inclusiviteit.”

Lees ookHoe Hillegersberg en Overschie de koning willen lokken

In LantarenVenster blijken vooral de prinsessen en Máxima populair. Marc Kabbedijk, eigenaar van gayclub FERRY, hoopt op bezoek van de familie. Hij denkt aan ‘queen meets the (drag)queens’. „Zoals Máxima dat onlangs deed in Castro, San Francisco. Dat vond ik zo mooi!” Máxima bezocht daar de bekende queerwijk en ging uitgebreid in gesprek met de gemeenschap. Kabbedijk vindt het belangrijk dat de queergemeenschap gerepresenteerd wordt. En een feestje is voor zijn zaak natuurlijk ook niet verkeerd.

‘Make it hand in hand’

De gemeente wil dan wel ideeën horen van Rotterdammers, zelf leggen de ambtenaren ook een aantal voorwaarden op tafel. Het gaat om de „drie beloftes gebaseerd op de merkpositie en waarden van Rotterdam”, zo staat op het bioscoopscherm in de zaal. Variaties op de Rotterdamse marketingslogan ‘make it happen’: ‘make it hand in hand’ (iedereen moet Koningsdag mee kunnen vieren), ‘make it rauw’ (de stad moet een „ontwapende” en „oprechte” indruk achterlaten), ‘make it creatief’ (de hele stad wordt betrokken, diversiteit wordt omarmd en we komen tot nieuwe ideeën).

Aan de tafel ‘Hand in Hand’ zit Gerben Veldwijk, fulltime dragqueen onder de naam MandyMcCandy, naast oud-wethouder Michiel Grauss. Veldwijk ziet zichzelf al zingend op een podium staan ergens in de stad. „Lijkt me énig.” Grauss behartigt nu de belangen van Toeslagenouders en is gevraagd voor hen mee te denken. „Bij het Songfestival gaven we gratis kaartjes aan mensen die geen geld hebben. Hoe doen we dat nu?”

Aan de Hand in Hand-tafel volgt een discussie over de woorden ‘lef’, ‘trots’ en „die uitgekauwde haven”. Waarop een tafelgenoot weer reageert: „Laten we in godsnaam omarmen wat we hébben.”

„Rotterdam opent deuren”, oppert een derde. En een Friezin aan tafel zegt dat ze zich na vier jaar al Rotterdammer noemt, en dat dit niet raar is.

Lees ook Draagvlak monarchie verder onder druk

Ondertussen loopt projectdirecteur Koningsdag Alice Vlaanderen tevreden door zaal 1 van LantarenVenster. Ze is best wat gewend, vertelt ze. Ze organiseerde ook het Songfestival. Maar dit is een stap extra. Zeker gezien de krappe planning.

Ze somt op. Citybranding. Bedenken wat de stad eigenlijk is. Veiligheid! Buitenruimte. En dan laten zíen wat de stad eigenlijk is. Afstemmen met de NOS voor de tv-uitzending. Rekening houden met de wensen van de koninklijke familie zelf. Belangrijke momenten om in de gaten te houden de komende maanden vallen op de tiende van de maand. 10 december wordt het thema bekend, 10 februari de route: het is voor de tiende keer Koningsdag in 010. Een knipoog van de organisatie.

Nadat in de deelgroepjes de mogelijke thema’s voor de dag zijn bedacht, mag iedereen zijn of haar eigen idee op een daarvoor ontworpen poster zetten. Wouter Zuidema van Zuidema’s draaiorgelverhuur zou een draaiorgelwedstrijd willen houden met de koninklijke familie. Het Rotterdams Operakoor wil zélf optreden. „Volgend jaar bestaan we honderd jaar”, zegt bestuurslid Elizabeth Velthuizen. Ze zoeken trouwens nog jonge aanwas, door corona is ledenaantal gedaald. Ze hoopte vergeefs een studentenkoor te ontmoeten bij deze brainstorm.

Aan het dak hangen slingers in de groen-witte kleuren van Rotterdam met oranje toegevoegd. ‘FEEST!’, ‘10’, ‘ROTTERDAM. MAKE IT ORANJE’, staat op de vlaggetjes. De kleur oranje is, in lijn met de merkpositie, een ráúwe versie van oranje, volgens het hoofd citybranding Annemieke van Wegen-Delhaas. Ze is deze middag ook „wildplakker”: ze plakt tijdens de brainstorm post-its op met woorden als ‘duurzaamheid’ en ‘innovatie’.

Wildplakken

Op wildplakken zit niet iedereen te wachten. Het groepje van onder meer Kabbedijk en Chandra de Soet (liefhebber van het Zomercarnaval) beschermen met hun armen de poster die ze samen invullen als Van Wegen-Delhaas in de buurt komt. De wildplakker: „Zijn jullie bang voor mij? Ik ben niet eng hoor!”

Alle individuele ideeën op de groepsposter moeten uitmonden in een gezamenlijk plan. En dus komen de queens van Kabbedijk in een feestelijke optocht van het Zomercarnaval van Chandra de Soet. Met Ballroomdansers, misschien? Het operakoor van Velthuizen? „Ik zie een videoclip voor me waarin ze allemaal voorkomen”, vult marketing- en communicatiespecialist Pepper Wering opgewekt aan.

Dorcas Chepkwony uit Carnisse legt bij de slotborrel haar plannen uit. Ze kookt sinds de coronapandemie voor daklozen en voor mensen in de buurt die geen geld hebben. Ze begon met 22 gezinnen en zit intussen op 175. Haar missie: „Geen kind moet naar bed gaan zonder eten.”

Zij zou nu eens willen koken met de koning, voor die 175 gezinnen die zij van eten voorziet. Willem-Alexander moet niet alleen de gelikte kant van Rotterdam zien, en niet alleen het centrum van de stad. „Bij ons kan hij laten zien: he cares for us.”

Linda Zoon wil een kroon maken met Rotterdamse kinderen. Ze zat aan de ideeëntafel waar kinderen centraal staan. „Kind zijn is belangrijk, en ze moeten tegenwoordig zo snel zoveel. Eigenlijk moet je je hele leven kind kunnen blijven. Ik speel nog steeds met barbies.”

Alle gemixte, individuele en groepsideeën worden verzameld en in grote dozen bewaard. „Wéét dat we ze lezen”, zegt projectdirecteur Koningsdag Alice Vlaanderen. Na haar dankwoord ligt bij de uitgang chocola en een stickervel klaar voor iedereen.

Citybrander en wildplakker Van Wegen-Delhaas wordt bij het leeglopen van de zaal emotioneel. „Dit is toch mooi? Al dat enthousiasme. Dat hebben we toch maar weer neergezet met elkaar, in een maand tijd!”