Reportage

Opluchting is het meest gebruikte woord na de uitspraak in het MH17-proces

Reacties nabestaanden De nabestaanden van slachtoffers van de aanslag op de MH17 waren ervan overtuigd dat verdachten schuldig zouden worden bevonden. Toch was het voor hen „spannend”.

Nabestaande Anton Kotte en hoofd van de Nationale Recherche Andy Kraag (r.) bij het Justitieel Complex Schiphol na de uitspraak in het strafproces over het neerhalen van vlucht MH17.
Nabestaande Anton Kotte en hoofd van de Nationale Recherche Andy Kraag (r.) bij het Justitieel Complex Schiphol na de uitspraak in het strafproces over het neerhalen van vlucht MH17. Foto Sem van der Wal

Uitzinnige vreugde is niet de meest voor de hand liggende omschrijving voor wat je voelt als eindelijk een rechter uitspreekt dat jouw geliefde op vlucht MH17 is gedood door een Russische Boek-raket en daarvoor drie personen tot levenslange gevangenisstraf veroordeelt. Wel heeft Ria van der Steen uit Voorschoten tranen in de ogen als ze de rechtszaal verlaat.

„Ik ben enorm opgelucht.” Ze verloor bij de crash haar vader en stiefmoeder. „Ik was er van overtuigd dat er mensen schuldig zouden worden bevonden en nu dat is uitgekomen, heb ik het nog het meeste zin in een glas champagne.”

Opluchting is het woord dat de meeste nabestaanden in de mond nemen, na de uitspraak van de rechter in het Justitieel Complex Schiphol in Badhoevedorp, bij Schiphol. „Ik ging zojuist even naar het toilet en toen begon ik ineens te janken”, zegt Peter van der Meer uit Bussum, die bij de tragedie zijn drie dochters Sophie (12), Fleur (10) en Benthe (7) verloor.

Omstuwd door camera’s vertelt hij dat de uitspraak „heel spannend” heeft gevonden. „Ik stond vanochtend op met wat je een gezonde wedstrijdspanning kunt noemen. Gelukkig zei de rechter meteen al min of meer dat Rusland erachter zat.” Hij is tevreden met drie keer levenslang, óók voor verdachten die zich niet direct met de aanslag zelf hebben bemoeid. Hoe het met hem gaat? „Het gaat heel goed met ons. Punt”, zegt zijn vriendin Florence.

Lees ook: Nabestaanden reizen 14.000 kilometer voor het MH17-monument. ‘Ik mis ze nog steeds’

‘Bijna perfect’ en ‘heel fijn’

Het is niet overdreven te stellen dat de uitspraak op veel nabestaanden een louterende werking heeft. Hans de Borst uit Monster verloor zijn dochter Elsemiek (17) en noemt de uitspraak „bijna perfect”. De Borst: „Mijn rechtsgevoel is bevredigd.” Freek Bakker vindt de uitspraak „heel fijn”. Hij verloor zijn broer en diens vrouw die op weg waren naar een vakantie in Indonesië. Dat de veroordeelden nu nog vrij rondlopen, is geen prettig idee. „Maar je weet nooit.”

Het mooiste van de uitspraak vindt Robert van Heijningen uit Hilversum „dat de relatie met Rusland is vastgesteld en dat we nu eindelijk af zijn van al die fake verhalen”. Hij moet zijn broer Erik, zijn schoonzus Tina en zijn neef Zeger (17) missen. „Deze uitspraak geeft rust.”

Sommigen zien het vonnis als begin van een hardere aanpak van Rusland. „Rusland kan zich niet meer verschuilen dus er is alle reden om excuses aan te bieden. Met deze uitspraak kan de druk op Rusland worden opgevoerd”, zegt Thomas Schansman, vader van de omgekomen Quinn (18). Daags voor de uitspraak legde hij uit wat de ramp voor hem persoonlijk betekent: „Het is als een schaduw die altijd bij je is en die je niet ziet totdat je een halve slag draait.”

Dat een verdachte is vrijgesproken onderstreept de integriteit van het juridisch systeem

Jon O’Brien verloor zoon Jack (25)

Uit het Australische Sydney zijn Jon en Meryn O’Brien gekomen. Ze verloren hun zoon Jack (25). „We zijn Nederland dankbaar voor het onderzoek, de steun aan nabestaanden en de gelegenheid die we hebben gekregen om tijdens het proces het woord te voeren”, zegt Jon O’Brien. „We zijn bezorgd over de situatie in Oekraïne. Het is de oorlog die onze zoon heeft gedood. Ik zou willen dat Rusland niet alleen verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslag op MH17 maar ook voor de agressie waar nu miljoenen mensen onder lijden.”

Over de Nederlandse rechtspraak is O’Brien goed te spreken. „Dat een van de vier verdachten is vrijgesproken, onderstreept de integriteit, onafhankelijkheid en eerlijkheid van het juridische systeem.” Doet de uitspraak hem persoonlijk goed? „Een klein beetje”, antwoordt hij. „Wat niet verandert is dat als wij thuis komen Jack er niet zal zijn. Maar het is belangrijk dat de waarheid wordt verteld. Daar zijn we dankbaar voor.”