IAEA: explosies bij kerncentrale Zaporizja ‘compleet onacceptabel’

Dit blog is gesloten

We sluiten dit Oekraïneblog af. Lees verder in het volgende blog.

IAEA: explosies bij kerncentrale Zaporizja ‘compleet onacceptabel’

Het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) maakt zich grote zorgen om de „meer dan een dozijn” explosies die zaterdagavond en zondagochtend te horen waren bij de door Rusland bezette kerncentrale in Zaporizja. Directeur-generaal van het agentschap Rafael Grossi noemt de explosies „compleet onacceptabel” en „buitengewoon verontrustend”.

Volgens de beheerders van de kerncentrale hebben de explosies gezorgd voor schade aan een paar gebouwen, systemen en materiaal, maar is de toestand niet kritiek. De kerncentrale kan nog veilig opereren. Grossi roept „wie er dan ook achter zit” op om meteen met de aanvallen te stoppen. „Zoals ik al vaak genoeg heb gezegd: je speelt met vuur!”

Het Russische persbureau Tass schreef zaterdagavond dat het de Oekraïense strijdkrachten waren die zaterdagavond een aanval uitvoerden op de kerncentrale. Dat baseert het bureau op een interview dat Renat Karchaa, een adviseur van het staatsatoomagentschap, gaf aan de Russische staatszender Rossiya 24. Het Oekraïense staatsatoomagentschap Energoatom zei zondagmiddag juist dat het de Russen waren die de kerncentrale beschoten.

Rusland en Oekraïne beschuldigen elkaar regelmatig van het beschieten van de kerncentrale in Zaporizja, de grootse van Europa. In een rapport wees het atoomagentschap geen schuldige aan voor de onveilige situatie. Wel pleitte Grossi voor een veiligheidszone rond het complex. Voor zover bekend is daar geen overeenkomst over bereikt.

Washington Post: Rusland gaat zelf Iraanse drones produceren

Rusland heeft een akkoord bereikt met Teheran om zelf Iraanse drones te gaan produceren. Dat melden bronnen uit westerse inlichtingendiensten donderdag aan The Washington Post.

De landen zouden het akkoord begin november hebben gesloten tijdens een ontmoeting in Iran. De productie van de drones moet binnen enkele maanden op gang komen in Rusland, schrijft de Amerikaanse krant.

Rusland zet nu al Iraanse drones in voor aanvallen op Oekraïense doelwitten. Volgens Oekraïense inlichtingendiensten heeft Rusland rond 17 oktober 2.400 Shahed-136-drones besteld, een instapmodel en voor Rusland een zeer goedkope optie. Vorige maand bleek uit onderzoek van The New York Times dat Iran leden van de Islamitische Revolutionaire Garde naar de Krim gestuurd heeft om te helpen met het oplossen van problemen waar de drones mee kampen.

Voor het eerst reed er weer een trein van Kiev naar Cherson

De eerste passagierstrein vanuit Kiev naar de onlangs bevrijde stad Cherson kwam zaterdag aan, voor het eerst weer sinds de Russische bezetting van de Zuid-Oekraïense stad. Honderden mensen in Cherson wachtten familieleden en dierbaren met gejuich en applaus op. Er zaten zo’n tweehonderd passagiers op de trein, meldde Kyrylo Timosjenko, plaatsvervangend hoofd van het kantoor van de Oekraïense president, op Telegram.

Het is de bedoeling dat de dienstregeling tussen de twee grote Oekraïense steden weer op gang komt, maar het is nog niet bekend of er vanaf nu al direct regelmatig treinen zullen rijden. „Net als deze trein zullen we alles van het normale leven terugbrengen naar Cherson”, schreef Timosjenko.

De trein wordt in Oekraïense media „de overwinningstrein” genoemd. De tickets werden vooraf al verkocht, als initiatief van de Oekraïense regering in het vooruitzicht van de herovering van Cherson. De Oekraïense spoorwegen verkopen ook al kaartjes voor de eerste trein naar Marioepol en naar Sebastopol, voor wanneer de Krim bevrijd wordt.

Het Oekraïense ministerie van Defensie meldde vrijdagavond dat het treinstation van Cherson het eerste gebouw was waarvan de stroom werd hersteld. De meeste elektriciteits- en watervoorzieningen in de stad zijn nog steeds afgesloten.

Oekraïense onderzoekers aan het werk op inslaglocatie Polen

Oekraïense onderzoekers hebben toegang gekregen tot de locatie in Polen waar dinsdag een raket insloeg. Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba zijn „experts al aan het werk op de plaats van de tragedie”. Hij schreef vrijdag op Twitter dat Oekraïne een „open en constructieve” samenwerking met Polen voortzet, „zoals beste vrienden dat doen”.

Dinsdag kwam een raket in een Pools dorpje aan de grens met Oekraïne neer. Daarbij kwamen twee mensen om het leven. Eerst bestond de angst dat het een vanuit Rusland afgevuurde raket was, die voor het eerst buiten de grenzen van Oekraïne neerkwam. Maar al snel werd door onder meer Polen, de Verenigde Staten en de NAVO verklaard dat het waarschijnlijk ging om een raket van het luchtafweersysteem van Oekraïne. Er wordt nog steeds uitgegaan van een ongelukkig incident.

Hoewel NAVO-chef Jens Stoltenberg benadrukte dat Oekraïne niet schuldig is en dat Rusland eindverantwoordelijk is voor het „voortzetten van de oorlog”, ontkende de Oekraïense president Volodymyr Zelensky stellig dat de raket uit zijn land afkomstig was. Volgens hem is er „bewijs van een Russisch spoor”. Hij vroeg om onmiddellijke toegang tot de locatie van de inslag. Donderdagavond waren de onderzoekers al onderweg naar Polen.

Erdogan belt met Poetin en dringt aan op diplomatiek overleg met Oekraïne

President Recep Tayyip Erdogan van Turkije en president Vladimir Poetin van Rusland hebben vrijdag met elkaar gebeld, zo bericht persbureau Reuters. Erdogan zou tijdens het gesprek hebben gezegd dat Rusland diplomatieke pogingen om de oorlog in Oekraïne te beeïndigen moet hervatten. Woensdag zei Erdogan tijdens de jaarlijkse G20-top in Bali niet te geloven dat Rusland iets te maken heeft met de raketinslag in Polen eerder deze week.

Dinsdag werd bekend dat CIA-baas William Burns in Ankara gesprekken heeft gevoerd met zijn Russische tegenpool Sergej Narysjkin. Volgens de VS waren de gesprekken gericht op het indammen van - onder andere - nucleaire risico’s. Erdogan noemde de ontmoeting tussen de hoofden van de geheime diensten tijdens zijn telefoongesprek met Poetin „cruciaal” voor het voorkomen van escalatie van de oorlog. Van een ontmoeting tussen Poetin en de Amerikaanse president Joe Biden zal de komende tijd geen sprake zijn, zei een woordvoerder van het Kremlin vrijdag.

Erdogan zou Poetin ook bedankt hebben voor het verlengen van de graandeal. Donderdag werd bekend dat die overeenkomst tussen Oekraïne en Rusland, over de export van graan over de Zwarte Zee, met 120 dagen wordt verlengd. Turkije bemiddelde samen met de Verenigde Naties tussen de twee landen bij het verlengen van de afspraken.

Zelensky: ruim 10 miljoen Oekraïners zitten zonder stroom

Meer dan tien miljoen Oekraïners zitten thuis zonder stroom. Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky donderdag gezegd tijdens een televisietoespraak, meldt persbureau AFP. Vooral in de regio Kiev zijn Oekraïners voor stroom aangewezen op noodgeneratoren. In het land vielen vandaag de eerste vlokken sneeuw sinds het begin van de Russische invasie en zakten de temperaturen onder de nul. Intussen gingen de Russische aanvallen op de energie-infrastructuur door.

Sinds de Oekraïners de Russische president Vladimir Poetin met een vrachtwagenbom op de Krimbrug een grote nederlaag toedienden, voeren de Russen systematisch aanvallen uit op de Oekraïense energie-infrastructuur. Ook na de herovering van Cherson was het weer raak: Rusland schoot ruim honderd raketten af op steden door Oekraïne, behalve op de bezette Krim. Sindsdien is de energietoestand in het land kritiek. Tien miljoen Oekraïners: dat is ruim een vierde van de in het land gebleven bevolking.

Lees ook: Schendt Rusland met aanvallen op elektriciteitscentrales het oorlogsrecht?

EU gaat Oekraïne humanitaire hulp bieden voor koude wintermaanden

De Europese Unie gaat Oekraïne deze winter helpen de kou door te komen. Nu veel water-, warmte- en energievoorzieningen zijn verwoest door Russische aanvallen, heeft de Eurocommissaris voor Crisisbeheer Janez Lenarcic donderdag volgens persbureau Reuters toegezegd dat de Unie Oekraïners onder meer tijdelijk onderdak en generatoren zal bieden bij koud weer. Ook worden reparatiesets voor het vernielde elektriciteitsnet uitgedeeld, aldus Lenarcic.

De afgelopen weken heeft Rusland met een groot aantal raketten en drones vitale infrastructuur in Oekraïne aangevallen. Regelmatig zitten miljoenen inwoners na dergelijke bombardementen uren, soms dagen, zonder stroom en warm water. Deze donderdag zijn opnieuw gasinstallaties het doelwit van Russische aanvallen. En dat terwijl gas cruciaal is: in Oekraïne dalen de wintertemperaturen gewoonlijk tot ver beneden het vriespunt.

„Het is bijna winter en dit is onze grootste prioriteit als we het hebben over humanitaire hulp”, zei de Eurocommissaris, eraan toevoegend dat de „systematische vernietiging door Rusland van vitale infrastructuur in Oekraïne” deze hulp nog urgenter maakt. „Stel je voor hoe moeilijk deze winter is voor Oekraïners als ze worden geconfronteerd met energietekorten, stroomuitval, gebrek aan water en gebrek aan verwarming.”

Lenarcic vroeg EU-lidstaten zich voor te bereiden op een nieuwe stroom vluchtelingen uit Oekraïne deze wintermaanden, als de aanvallen vanuit Moskou zo doorgaan. „We moedigen de lidstaten aan om voldoende middelen vrij te maken”, zei hij.

Lees ook: Met de kou in aantocht, wordt het aan het front in Oekraïne alsmaar moeilijker om stand te houden

Oekraïne: 63 lichamen gevonden in Cherson, waarschijnlijk gemarteld

In de onlangs bevrijde Oekraïense stad Cherson zijn 63 lichamen gevonden die tekenen van marteling vertonen. Dat schrijven internationale persbureaus donderdag op basis van uitspraken van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken Denys Monastyrsky. Volgens Monastyrsky is het onderzoek net begonnen: hij verwacht dat er nog meer lichamen en graven zullen worden ontdekt. Rusland heeft nog niet op deze beschuldigingen van Oekraïne gereageerd.

Tegen The New York Times zegt een Oekraïense officier van justitie dat de Russen tijdens hun bezetting van Cherson zeker achthonderd aanhoudingen hebben verricht. Eerder werd in Cherson een martelkamer in een voormalig politiebureau ontdekt. Op Telegram schrijft de burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, donderdag dat er onder meer bussen, vrachtwagens, een graafmachine, ambulances en voedsel naar Cherson worden gestuurd.

Ook in andere delen van Oekraïne werden na bevrijding van door Russen bezet grondgebied doden aangetroffen die sporen van marteling vertoonden. In bijvoorbeeld het Oekraïense Boetsja werden honderden lichamen aangetroffen. Het Internationaal Strafhof onderzoekt oorlogsmisdaden in Oekraïne ten tijde van de Russische bezetting. Moskou ontkent beschuldigingen van mishandeling van Oekraïense burgers en militairen en beweert juist dat Oekraïne schuldig is aan zulke praktijken.

Opnieuw raketaanvallen op Oekraïense steden

Rusland heeft in de nacht van woensdag op donderdag en donderdagochtend weer raketten afgevuurd op verschillende Oekraïense steden, waaronder de hoofdstad Kiev. Luchtalarmen klonken donderdag in heel Oekraïne, melden internationale persbureaus. In Kiev zijn de inkomende raketten en drones tot dusver neergeschoten door het luchtafweersysteem van de stad, aldus het lokale bestuur. Er zouden nog steeds raketten over Kiev vliegen.

De aanvallen van donderdag zijn vooral gericht op gasproductiefaciliteiten en andere kritieke infrastructuur in Oekraïne, met name in de industriestad Dnipro in Centraal-Oekraïne. Het Oekraïense ministerie van Defensie beticht de Russische president Poetin ervan met de aanvallen „miljoenen mensen te willen beroven van elektriciteit en verwarming, terwijl het vriest”.

In Dnipro is een grote brand ontstaan op een nog onbekende industriële locatie, waarbij volgens de autoriteiten veertien mensen gewond zijn geraakt. En in de stad Zaporizja, dat nabij de grootste kerncentrale van Europa ligt, zijn twee mensen omgekomen door een raketinslag, melden lokale autoriteiten. Ook onder meer in de noordelijke stad Charkov en in de Zuid-Oekraïense havenstad Odessa vielen gewonden.

De aanvallen volgen op het spervuur van raketten dat Rusland afgelopen dinsdag afvuurde op meerdere gebieden in Oekraïne, waarbij veelal kritieke energievoorzieningen het doelwit waren. Rusland voerde dinsdag de meeste aanvallen op één dag heeft uit sinds het begin van de invasie. Daarbij werden ook westelijke regio’s, zoals de stad Lviv, getroffen.

Lees ook: ‘Poetins doel is om Oekraïne deze winter in de kou en het donker te zetten’

Graandeal tussen Oekraïne en Rusland met 120 dagen verlengd

De overeenkomst tussen Oekraïne en Rusland over de export van graan over de Zwarte Zee wordt met 120 dagen verlengd. Dat hebben de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en zijn minister van Infrastructuur donderdag bekendgemaakt. Ook Turkije en de Verenigde Naties bevestigden donderdag de verlenging van de zogenoemde graandeal. Later op donderdag bevestigde ook het in Moskou gevestigde ministerie van Buitenlandse Zaken een verlenging van het akkoord, meldt het Russische staatspersbureau Interfax.

„Deze beslissing is net genomen in Istanbul. De Verenigde Naties en Turkije blijven garant staan voor het initiatief”, zei de Oekraïense minister van Infrastructuur Oleksandr Koebrakov. Ook de secretaris-generaal van de VN, António Guterres, reageerde donderdagochtend verheugd. Hij zei dat de VN men man en macht zullen meewerken aan het vergemakkelijken van de voedsel- en kunstmestexport uit Rusland – een voor Moskou cruciaal onderdeel van de deal.

In de eerste maanden van de oorlog blokkeerde Rusland de Oekraïense havens. Om te voorkomen dat de export van graan en andere goederen stil zou komen te liggen en vooral arme landen met ernstige tekorten bleven kampen, sloten Rusland en Oekraïne in juli de overeenkomst over de scheepvaartsroutes. Eerder vertelden experts aan NRC dat de graandeal tot nu toe weinig heeft betekend voor arme landen. Eind vorige maand trok Rusland zich kortstondig terug uit het graanakkoord als reactie op een vermeende Oekraïense aanslag op de Krim.

OlKubrakov Oleksandr Kubrakov #BlackSeaGrainInitiative will be prolonged for 120 days. 🇺🇦 @ZelenskyyUa together w/ @antonioguterres 🇺🇳@UN, 🇹🇷 @RTErdogan & Minister of Defence Hulusi Akar @tcsavunma made another important step in the global fight against the food crisis. 17 november 2022 @ 07:08

Volgen

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne.

Lees hier het vorige blog terug