Indiase hoestdrank is waarschijnlijke oorzaak van de dood van 66 kinderen in Gambia

Een Indiase geneesmiddelenfabrikant ligt onder vuur na de dood van ruim zestig zeer jonge patiënten in Gambia. De kinderen zouden allemaal een hoestsiroop van Maiden Pharmaceuticals hebben ingenomen, volgens Gambiaanse autoriteiten, die al ruim een maand onderzoek doen naar de sterfgevallen. Het bedrijf, Maiden Pharmaceuticals, kondigde een intern onderzoek aan en werd in het weekend ook bezocht door Indiase overheidscontroleurs. Volgens Indiase media raakt Maiden mogelijk de exporttoestemming, kwijt.

Vorige week stuurde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al een internationale waarschuwing uit. De hoestmiddelen Promethazine Oral Solution, Kofexmalin Baby Cough Syrup, Makoff Baby Cough Syrup en Magrip N Cold Syrup bevatten, zo is uit laboratoriumtests gebleken, de schadelijke stoffen di-ethyleenglycol en ethyleenglycol. Deze ingrediënten kunnen zeker bij kinderen zware nierschade en klachten veroorzaken: „buikpijn, braken, diarree, niet kunnen plassen, hoofdpijn, veranderde mentale toestand en acuut nierletsel dat kan leiden tot de dood”, zo staat in de waarschuwing. Landen wordt aangeraden de geneesmiddelen uit de winkels te laten halen.

Nierproblemen bij kleuters

De hoestsiropen waren in omloop in Gambia, waar gezondheidsautoriteiten en artsen in juli alarm sloegen over een sterke toename van het aantal gevallen van nierproblemen bij jonge kinderen. In die maand waren enkele tientallen patiënten bekend – velen onder de vijf jaar oud – die de klachten niet overleefden. In het West-Afrikaanse land zijn inmiddels 66 kinderen overleden. Vanwege het „onaanvaardbare” gehalte van het schadelijke ingrediënt stelt de WHO dat de hoestmiddelen „potentieel verband houden” met de acute gevallen.

In Gambia, waar artsen en nabestaanden al eerder de media zochten, kregen ouders al het advies de geneesmiddelen niet meer te gebruiken. Sindsdien is het aantal zware nierklachten bij jonge kinderen drastisch afgenomen. Hulpverleners gaan in sommige steden van deur-tot-deur om medicijnkastjes van gezinnen te legen. De politie is betrokken bij onderzoek naar de sterfgevallen.

De WHO maakte in de waarschuwing bekend nog altijd geen garanties te hebben ontvangen van de fabrikant om veiligheid en kwaliteitscontrole van de geneesmiddelen te staven.

Generieke medicijnen

De vier geneesmiddelen zijn vanuit India alleen naar Gambia geëxporteerd, volgens zowel Indiase autoriteiten als de fabrikant. De WHO maakt zich zorgen dat de hoestsiroop vanuit dat land toch is doorverkocht, bijvoorbeeld via informele handelaren.

Fabrikant Maiden Pharmaceuticals stelde dit weekend in een verklaring „geshockeerd te zijn door de berichten in de media” en „bedroefd” over de doden. Het bedrijf zou echter pas na de WHO-waarschuwingvan vorige week door partners in Gambia op de hoogte zijn gesteld van de problemen met de hoestsiroop.

Maiden is gevestigd in de noordelijke Indiase deelstaat Haryana. De Indiase geneesmiddelensector groeit snel, en is wereldwijd een van de grootste. Veel fabrikanten leggen zich toe op de productie van generieke en daarmee goedkopere medicijnen, die internationaal kunnen worden verkocht. Zo stelt het in opspraak geraakte bedrijf dat het „een internationale aanwezigheid” heeft in onder meer Afrika, Zuid- en Midden-Amerika en Azië.

Ook klachten in India

Voor de export gelden bepaalde criteria. Het is onduidelijk waar in de keten dit toezicht tekort is geschoten bij de vier giftige siropen. Op vragen die daarover werden gesteld, reageerden zowel het bedrijf als de autoriteiten niet. Onder meer de publicaties India Today en Economic Times zetten zaterdag een aantal recente problemen rondom de fabrikant op een rij: zo blijkt Maiden ook in eigen land, in de deelstaten Bihar, Gujarat en Kerala, meermaals op de vingers te zijn getikt voor het verstrekken van partijen slechte medicijnen. Vietnam zette het bedrijf zelfs enkele jaren op een zwarte lijst omdat het geen kwaliteitscontrole overlegde. In Indiase media worden daarom nu niet alleen vragen gesteld over het handelen van Maiden Pharmaceuticals, maar ook over de rol en mogelijke nalatigheidvan de toezichthouder, Drugs Controller General of India.