Forse toename in meldingen van bedreigde politici

Het aantal meldingen van ernstige bedreigingen van Kamerleden is fors toegenomen en bewindspersonen. Dat meldde de politie vrijdag. Het Team Bedreigde Politici (TBP) ontving in de eerste negen maanden van dit jaar al bijna twee keer zo veel meldingen ten opzichte van 2021. Over heel vorig jaar ging het om 588 meldingen. In de eerste negen maanden van 2022 kwamen al ruim duizend alarmeringen binnen.

Zowel de ernst van de incidenten als de intensiteit van de gevallen neemt toe sinds het uitbreken van de coronapandemie in 2020. Ruud Gründmann, teamleider bij de politie, stelt dat het aantal bedreigingen „online en fysiek” sindsdien fors stijgt. Pre-corona, in 2019, ging het om 393 meldingen, terwijl er nu al 1.032 zijn gedaan. De meldingen leiden niet altijd tot aangifte, maar zijn volgens Gründmann wel tekenend voor „deze tijd”. Hij doelt daarmee op een toename van de maatschappelijke onrust. Het Team Bedreigde Politici richt zich op strafbare bedreigingen tegen onder meer Tweede Kamerleden, ambassadeurs of leden van het Koninklijk Huis.

Recente voorbeelden illustreren de ernst van de bedreigingen. In januari stond er ‘s avonds voor het huis van D66-leider Sigrid Kaag een man met een brandende fakkel. Max van den B. werd veroordeeld tot een half jaar cel. Elf mannen die deze zomer voor het huis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) protesteerden, kregen werkstraffen en voorwaardelijke gevangenisstraffen opgelegd. Een 43-jarige man postte in twee weken tijd op Facebook een doodsbereiding aan het adres van Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, CDA) én aan het adres van Kaag. Hij kreeg vijf maanden gevangenisstraf, waarvan twee voorwaardelijk.

Burgermeesters en wethouders

Hoewel bovengenoemde politici recent aangifte deden, blijkt eerder uit de Monitor Integriteit en Veiligheid 2022 dat de aangiftebereidheid afneemt onder bestuurders in de waterschappen, provinciale staten en gemeenten. Zij deden in slechts 18 procent van de incidenten aangifte. Bijna een kwart van de ondervraagden stelde dat een bedreiging of incident „nu eenmaal bij de politieke functie hoort”. Daarbij krijgen vrouwelijke politieke ambtenaars online vaker te maken met agressie of intimidatie dan hun mannelijke collega’s.

Parlementaire omgangsnormen

Deze week debatteerde de Kamer over parlementaire omgangsnormen. Verschillende partijen, waaronder ChristenUnie en D66, willen bedreigingen onderling niet langer accepteren in Kamerdebatten. Zo vertelde Sjoerd Sjoerdsma (D66) onlangs in NRC dat een dreigement over tribunalen van collega-Kamerlid Pepijn van Houwelingen (FVD) hem kort daarna direct doodsbedreigingen opleverde. Een van zijn bedreigers stond daar deze maand voor terecht.

Vrijdag werd duidelijk dat de ministers Ernst Kuipers (Volksgezondheid, D66) en Karien van Gennip (Sociale Zaken, CDA) aangifte gaan doen tegen FVD’er Van Houwelingen voor het twitteren van een gefotoshopte foto waarop de ministers met een nazivlag werden afgebeeld. De Tweede Kamer worstelt vaker met de uitingen van die partij. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen verliet het voltallige kabinet de zaal tijdens de spreektijd van leider Thierry Baudet. Hij suggereerde dat Kaag als spion zou zijn opgeleid. Minister De Jonge stelde eerder dat hij als minister van Volksgezondheid bedreigd werd als gevolg van „complotwaanzin” die Baudet zou verspreiden.

Lees ook: Vertrouwenscrisis in de politiek vraagt om een Kamervoorzitter met gezag