‘Washington maant Moskou via privéberichten af te zien van inzet kernwapens’

Functionarissen van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken sturen al „enkele maanden” „consistent” berichten naar Moskou om te waarschuwen voor de ernstige gevolgen die de inzet van een kernwapen zou hebben. De Amerikaanse krant The Washington Post schrijft dat vrijdag op basis van anonieme bronnen uit het regeringsapparaat. De communiqués achter de schermen suggereren dat wél nog een zogeheten diplomatiek ‘backchannel’ bestaat tussen de twee overheden, anders dan eurocommissaris Frans Timmermans deze vrijdag in een interview met NRC stelt.

De anonieme bronnen willen niet vertellen wie precies de boodschappen aftekent. Wel hebben ze The Washington Post willen informeren over de algemene inzet van de communicatie: Poetin en zijn regering moeten worden gemaand geen kernwapens in te zetten. Al langer maken experts in de Verenigde Staten zich zorgen dat volgens de Russische doctrine zogeheten ‘tactische kernwapens’ - nucleaire wapens met een lichtere lading - als acceptabele middelen in een oorlog worden beschouwd. Zeker gezien Poetins verklaringen afgelopen week, zoals over de oproep en mobilisatie van reservisten voor de bescherming van (geannexeerd) Russische grondgebied. Daarnaast onderstreepte voormalig president Dmitri Medvedev dat Rusland „elk Russisch wapen” inclusief de traditionele strategische kernwapens en nieuwere systemen zoals hypersonische wapens, kan inzetten.

Lees ook dit arrtikel: Groeit de kans dat Poetin de ondenkbare stap zet?

De Amerikaanse communicatie richting Moskou rijmt met de publieke verklaringen van president Joe Biden. Zo stelde hij deze week, gevraagd naar zijn reactie op de taal van Poetin: „Doe het niet, doe het gewoon niet.” Woordvoerders van de Amerikaanse regering hebben sinds de Russische invasie van Oekraïne in februari meermaals publiekelijk gewezen op de dreigementen van Poetin en diens medestanders. Die referenties werden in het verloop van de oorlog steeds explicieter. Tegelijkertijd stellen Amerikaanse ambtenaren dat geen daadwerkelijke signalen van verdere gereedstelling van het Russische kernwapenarsenaal werden opgepikt.

Naast de algemene waarschuwingen aan Russisch adres om geen kernwapenarsenaal in te zetten - dat zou dan voor het eerst worden gedaan sinds 1945 - bevatten de Amerikaanse verklaringen geen toespeling op wat een mogelijke militaire reactie. Met die ‘ambiguïteit’ zouden de ambtenaren onzekerheid willen zaaien over de Amerikaanse militaire reactie op een eventuele kernwapenaanval, om daarmee de Russische legerleiding verder te laten afzien van zo’n aanval.

Dit artikel maakt ook deel uit van ons liveblog: VN-commissie concludeert definitief dat er oorlogsmisdaden zijn gepleegd in Oekraïne