Volgens Segers was de asieldeal van Ter Apel ‘net goed genoeg’

Middernacht: nog heel wat sprekers te gaan, wij zijn er morgen weer

„Dit kabinet reageert te traag, het heeft de draaicirkel van een Mercedes uit 1978”, zegt Farid Azarkan. De leider van Denk hekelt het handelen van het kabinet tijdens de energiecrisis – hij zat zelf bij een energiebedrijf dat al vroeg failliet ging, zegt hij, en kent de ervaring van een razendsnel stijgende energierekening – en de aanpak van de asielproblematiek. Ter Apel noemt hij „het Lampedusa van de lage landen” en wijst op de succesvolle opvang van Oekraïeners. „Dat laat zien: het kan in no-time. Het is geen asielcrisis, we willen het gewoon niet, het is bewust beleid.”

Laurens Dassen van Volt snijdt tijdens zijn termijn dezelfde twee problemen aan: energie en asiel. In beide crises zag hij een „zorgwekkend patroon van besluiteloosheid”. Bovendien kan de asieldeal wel eens sneuvelen bij de rechter, waardoor het maar de vraag is of het kabinet nu echt een oplossing heeft gevonden. Ook in de energiecrisis is het de vraag hoe duurzaam de kabinetsaanpak is, zegt hij.

Met Volt en Denk zijn de laatste gekozen fracties met meer dan één zetel aan het woord geweest. Hierna volgen nog zes eenpitters en afsplitsers: Liane den Haan (Goud, voormalig 50Plus), Caroline van der Plas (BBB), Sylvana Simons (Bij1), Wybren van Haga (BVNL), Pieter Omtzigt en Nilufer Gundogan. Het liveblog van NRC komt voor vandaag ten einde. Donderdag zijn we er weer de hele dag bij. Dan is de beurt aan premier Mark Rutte om de Kamer van repliek te dienen.

Van der Staaij brengt zoals elk jaar een verrassing mee: een schilderij

Versplintering kent één voordeel en Kees van der Staaij van de SGP weet wat dat is: hij hoeft niet meer als allerlaatste de Kamer toe te spreken. Na hem volgen nog 8 partijen.

Andere tradities blijven wel onveranderd bestaan. Van der Staaij staat erom bekend dat hij ‘een verrassing’ in huis heeft om zijn verhaal te verbeelden. Zo bracht hij in 2019 een replica van Rembrandts ‘De verloren zoon’ mee voor premier Rutte. Dit jaar heeft hij opnieuw een schilderij meegebracht: een replica van ‘De toren van Babel’ van Pieter Bruegel de Oude. De Kamer roffelt en applaudiseert.

Die toren van Babel, daar wil Van der Staaij het over hebben. Want verstaan de parlementariërs elkaar wel? Of praten we langs elkaar heen? „Misschien is het geen toeval dat de Tweede Kamer is verhuisd binnen het Haagse naar de nabijheid van Babylon”, merkt hij op, verwijzend naar het pand New Babylon, om de hoek van het onderkomen van de Tweede Kamer tijdens de jarenlange verbouwing.

Van der Staaij neemt als SGP-leider liever een ander werk als uitgangspunt. „Geen Babel, maar Bijbel.”

Overigens is ook bij de gezagsgetrouwe achterban van de SGP het enthousiasme over de premier flink afgenomen. Een maand nadat Rutte IV net begon, dat was in januari van dit jaar, zei 32 procent van de SGP-kiezers nog tevreden te zijn met het kabinet. Daar is nog 13 procent van over. Ook het aandeel SGP’ers dat zegt helemaal geen vertrouwen te hebben in het kabinet is toegenomen: van 18 procent vorig jaar tot 27 procent nu. Dat blijkt allemaal uit onderzoek van I&O Research.

keesvdstaaij Kees van der Staaij „De toren moest zó hoog worden dat die tot in de hemel zou reiken. Die hoogmoed werd afgestraft en leidde tot een totale spraakverwarring.” De ‘Toren van Babel’, gebaseerd op het Bijbelverhaal uit Genesis 11. #AlgemeneBeschouwingen #APB2022 https://t.co/fcVabzgGcX 21 september 2022 @ 21:24

Volgen

JA21 wil heel graag meebesturen, ook als het niet de populariteitsprijs oplevert

Joost Eerdmans van JA21 is nu aan de beurt. Hij pleegde vandaag al een paar interrupties over asielopvang en migratie en wijdt daar ook het grootste deel van zijn termijn aan. Daarnaast doet hij een oproep aan het kabinet om ondernemers meer economische steun te bieden. „Het is een illusie te denken dat het mkb deze crisis kan overleven zonder onze hulp”, aldus Eerdmans.

Eerdmans laat er geen geheim over bestaan dat hij graag wil meeregeren, „ook als het niet de populariteitsprijs gaat opleveren„. De JA21-leider zou maar wat graag meer invloed in Den Haag uitoefenen, in ruil voor zijn zetels in de Eerste Kamer. Die kunnen het kabinet daar aan een meerderheid helpen. Al is het de vraag hoe lang: de JA21-senatoren zijn overgelopen van FVD na de verkiezingszege in 2019, en in 2023 zijn nieuwe verkiezingen.

Dan het onderzoek dat I&O Research voor ons deed. Maar 5 procent van de JA21-kiezers zegt tevreden te zijn met het kabinet-Rutte IV. 83 procent zegt dat premier Mark Rutte over zijn houdbaarheidsdatum heen is maar, opvallend, 39 procent ziet geen alternatief voor Rutte. Alleen bij VVD’ers (73 procent) en CDA’ers (42 procent) ligt dat percentage hoger. Zo’n vier op de tien kiezers van JA21 zegt helemaal geen vertrouwen te hebben in Rutte IV. Dat geldt ook voor kiezers van BBB en PVV. Eerdmans wordt door Nederlanders gewaardeerd met een 4,8.

Esther Ouwehand (PvdD) ziet in de energiecrisis haar gelijk bevestigd

Esther Ouwehand, de fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, zal vaak het gevoel hebben dat de actualiteit bevestigt wat haar partij al jaren zegt. Voor de coronapandemie waarschuwde de PvdD al voor de risico’s als ziektes uit het dierenrijk zouden overwaaien. Nu is er een energiecrisis en kan Ouwehand wijzen op de manier waarop haar partij al lang hamert op verduurzaming en het afbouwen van de gasafhankelijkheid van Rusland.

Dat sluit aan bij het verhaal dat Ouwehand wil vertellen: de crises waarvoor het kabinet staat zijn ,,geen natuurverschijnsel, maar het gevolg van politieke keuzes’’. Keuzes van het kabinet hebben de crises zelf veroorzaakt, volgens Ouwehand. “In zo’n land hadden we al lang niet meer moeten willen leven.” Met een ‘Klimaatwet 1.5’ wil ze zelf een voorzet geven om de energie- en klimaattransitie te versnellen.

Haar achterban is ondertussen flink ontevreden met het huidige kabinet én met premier Mark Rutte, bleek uit het onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC. 81 procent van de PvdD-achterban zegt dat hij over zijn houdbaarheidsdatum heen is, 13 procent zegt geen alternatief te zien voor Rutte. Alleen bij GroenLinks ligt dat percentage nog lager: op 6 procent. Nederlanders waarderen Ouwehand met een 5,0.

Volgens Segers was de asieldeal van Ter Apel ‘net goed genoeg’

Het verhaal van Gert-Jan Segers heeft een sterk moralistisch karakter. De leider van de ChristenUnie laat zich inspireren, zegt hij, door de Amerikaanse oud-president Franklin D. Roosevelt aan en zijn ‘vier vrijheden´: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie, vrijheid van gebrek en vrijheid van vrees.

Maar wat zou Roosevelt hebben gevonden van Ter Apel, wil Farid Azarkan weten, waar mensen de afgelopen maanden met regelmaat buiten moesten slapen? De Denk-voorman spreekt Segers aan op de asieldeal waarmee de coalitie de crisis in Ter Apel probeerde te beslechten. „Moreel leiderschap doen is dat doen wat je kunt als het heel moeilijk is”, reageert Segers. „De morele ondergrens was dat we die mensen die daar buiten sliepen niet in de steek mochten laten. En we zien dat er nu aan oplossingen wordt gewerkt. Dan zeg ik: het is nét goed genoeg.”

De energiecrisis heeft volgens Segers nog eens duidelijk gemaakt dat we moeten ,,terugkeren op onze neoliberale schreden’’. De crisis heeft in zijn ogen laten zien dat de overheid meer grip moet krijgen op energieleveringen en -prijzen, grip die door eerdere kabinetten is weggegeven. Zoals Rutte IV de regie op de woningmarkt weer steviger aantrekt vanuit Den Haag, zo wil Segers dat de regering ook op de energiemarkt weer een grotere rol gaat spelen.

De laatste spreker namens de coalitie aan het woord: Gert-Jan Segers

Inmiddels is Gert-Jan Segers bezig met zijn inbreng. Door kiezers in het onderzoek van I&O Research, in opdracht van NRC, werd Segers gewaardeerd met een 5,1, dat is het hoogst van de vier leiders van regeringspartijen. Toen de ChristenUnie in Rutte III ging meeregeren, in 2017, kreeg hij nog een voldoende: een 6,2. Ook over de coalitiedeelname is de achterban anders gaan denken. In februari, een maand nadat het kabinet-Rutte IV begon, was een meerderheid van de CU-kiezers (58 procent) daar nog tevreden over. Dat is inmiddels een minderheid van 40 procent.

Sinds het kabinet eind augustus met een pakket maatregelen kwam om de crisis in de asielopvang te bezweren, rommelt het in de ChristenUnie. Leden ondertekenden een brief waarin de fractie werd opgeroepen zich te keren tegen de plannen. Zij schreven dat de „juridisch en moreel failliete beslissingen” van de regering moeten „worden teruggedraaid”. En ook dat de partij „nimmer” mag accepteren „dat een fundamenteel recht als gezinshereniging wordt ontnomen aan vluchtelingen”. Een oproep tot een extra ledenvergadering kreeg ook genoeg steun, die vindt op 1 oktober plaats.

Klaver stoort zich aan ‘paniekvoetbal’ van ‘stuurloos’ kabinet

„Paniekvoetbal”: zo omschrijft GroenLinks-leider Klaver het kabinetsbeleid. Met de herdenking van 150 jaar afschaffing van de slavernij op komst, in 2023, memoreert Klaver de leiders van slavenopstanden die destijds het verzet leidden. ‘Kathedraaldenkers’, noemt hij ze. „Hoe ver staat deze manier van denken af van hoe wij met elkaar bezig zijn.”

Als uitwassen van die gebrekkige kabinetsaanpak noemt hij de asielcrisis en de moeite die het Nederland kost de sancties tegen Rusland uit te voeren, maar vooral de steunpakketten waarmee het kabinet de koopkracht overeind probeert te houden. Het pakket dat er nu, op de valreep, ligt, verdient volgens Klaver een compliment, maar voor 2024 lijkt nog niets geregeld.

Dat wijst op een groter probleem, aldus Klaver. Het kabinet is „stuurloos”, zegt de GroenLinks-leider, en heeft daarnaast niet „het vermogen om de wereld te zien zoals die nu nog niet is”. Hij noemt als voorbeeld het prijsplafond voor de energierekening, dat het kabinet lange tijd beschouwde als een inbreuk op de vrije markt. „Hadden we dat nou maar eerder gedaan”, zegt Klaver. Die opmerking komt niet uit de lucht vallen: GroenLinks en de PvdA drongen al maanden aan op een prijsplafond. Dat de coalitiepartijen hen daarom vandaag volop met complimenten overlaadden was geen toeval: beide partijen zijn ook welkom als steunpilaren in de Eerste Kamer.

De Jonge: Kamer had zelf eerder streep moeten trekken

In de dinerpauze zegt Hugo de Jonge (CDA) dat híj als minister van Volksgezondheid „twee jaar lang naar die complotwaanzin” van Thierry Baudet heeft moeten luisteren en dat het „linea recta leidt tot bedreigingen”. „Als je ze niet alle 24 in een kratje hebt, kun je er een aansporing in zien. Ik heb zelf al een paar keer eerder op het punt gestaan om weg te lopen, maar ik was dan vaak wel de enige bewindspersoon in het kabinetsvak. Ik heb het maar gelaten bij mijn rug naar hem toedraaien.”

Volgens De Jonge had de Tweede Kamer zélf al „veel eerder een streep moeten trekken”. Hij weet niet meer precies wie als eerste opstond, Eric van der Burg of hij. „Ik had er in elk geval genoeg van en ben m’n spullen gaan pakken.”

Meteen nadat Vera Bergkamp Baudet het woord had ontnomen, stond Baudet bij de liften in de Tweede Kamer. „Ik wil met de pers praten”, zei hij en liep terug naar de ingang van de plenaire zaal. Maar daar moest hij een paar minuten wachten, de journalisten stonden rond D66-fractievoorzitter Jan Paternotte.

pdekoning Petra de Koning Baudet wil met ‘de pers’ praten maar die staat nu bij Paternotte https://t.co/UnPfyck5bY 21 september 2022 @ 18:54

Volgen

Klaver noemt Baudets woorden ‘politiek op zijn aller-aller-aller-lelijkst’

Het debat is hervat, zonder Thierry Baudet in de zaal. GroenLinks-leider Jesse Klaver, die zijn beurt net had weggegeven aan Baudet, is begonnen.

„Ik zal nog eens iemand voor laten gaan bij de politieke beschouwingen”, grapte hij. Daarna noemde hij het voorval met Baudet „politiek op z’n aller-aller-aller-lelijkst.” En: „Mij is altijd geleerd dat als je denkt: o, wat is dit lelijk, dan moet je maar denken: schoonheid kan de wereld redden.”

Klaver is zeven jaar GroenLinks-leider, de APB is voor hem bekend terrein. Van Nederlanders krijgt hij een 4,7, dat is iets meer dan de waardering die Mark Rutte krijgt (4,5). In 2016, toen hij pas een jaartje fractievoorzitter was, kreeg Klaver nog een 6. Dat blijkt uit het onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC dat je in dit blog al een paar keer voorbij zag komen. Daaruit blijkt ook dat nog tien procent van de GroenLinks-kiezers zegt tevreden te zijn met het kabinet-Rutte IV.

Overigens zei Klaver in 2018 dat hij in 2023, komend jaar dus, premier zou worden. Dat deed hij in het televisieprogramma ‘5 jaar later’ van RTL. Er zijn in 2023 vooralsnog geen Tweede Kamerverkiezingen gepland, wel Provinciale Statenverkiezingen.

Bergkamp schorst als Baudet Kaag aan spionage linkt

Het betoog van Baudet is een lange tirade tegen het migratiebeleid, het klimaatbeleid, het coronabeleid, het ‘wokisme’ en andere „waanzinnigheden”, die volgens hem „deel uitmaken van hetzelfde grote project”. „Volgens de diepste overtuiging van de elites die ons regeren is de menselijke vrijheid een gevaar, is de menselijke natuur een gevaar”, zegt Baudet.

Deze elites – wie ze precies zijn blijft onduidelijk – zouden „een nieuwe mens willen scheppen”, vervolgt hij. „Ze haten de mensen 1.0, dat wil zeggen de echte mensen.” Dat doet denken aan het communisme, aldus Baudet: het Westen wil volgens hem China achterna. Rusland daarentegen, „belichaamt evident het tegenovergestelde van al deze dingen” en verdient daarom zijn bewondering. Poetin – over wie Baudet nog kritisch klonk na de Russische invasie van Oekraïne – is in zijn ogen nu een „viriele, mannelijke leider”.

Lang blijft het stil in de plenaire zaal. Baudet kan onverstoord blijven spreken, want niemand onderbreekt hem met een interruptie. De rit uitzitten, lijkt de gedachte. Dat verandert als Baudet persoonlijker wordt. Hij begint over St. Anthonys College in Oxford, waar Sigrid Kaag ooit studeerde. Dat was historisch een instituut „waar de Britse geheime dienst spionnen zocht”, zegt Baudet, die daarin het bewijs ziet dat „communisme en de deep state verbonden zijn”.

Daarmee is het voor velen genoeg. Voorzitter Bergkamp onderbreekt Baudet, ze vindt het „niet gepast”. Ze schorst eerst om in gesprek te gaan met Baudet. Maar dan zijn de kabinetsleden in Vak K al opgestapt en de zaal uitgelopen, dus schorst ze de vergadering. Na overleg geeft Bergkamp de kans aan Baudet om zijn woorden terug te nemen. Dat weigert hij: hij heeft het nooit over Kaag zélf gehad, zegt hij. Daarop ontneemt de voorzitter hem het woord. „Er is voor alles een druppel, en dit is die druppel.”

apjvalk Guus Valk Het kabinet loopt weg tijdens de inbreng van Thierry Baudet https://t.co/NPUyeua21z 21 september 2022 @ 18:31

Volgen

Baudet mag eerder spreken: ‘dringende positieve privéomstandigheden’

Eigenlijk zou Jesse Klaver van GroenLinks nu aan de beurt zijn, maar Thierry Baudet van Forum voor Democratie mag voor. Vanwege, in de woorden van de Kamervoorzitter, „dringende positieve privéomstandigheden”. Zijn vrouw is hoogzwanger.

Van alle partijleiders wordt Thierry Baudet als allerlaagste gewaardeerd door kiezers, hij krijgt een 2,4 – blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC.

Uit dat en eerder onderzoek, van het Sociaal en Cultureel Planbureau, blijkt dat het gebrek aan vertrouwen in de politiek het laagst is in rechts-conservatieve hoek. Het SCP schrijft ook dat aanhangers van rechtse partijen „veel vaker” vinden dat ze „geen invloed hebben op de regering of dat politici niet geven om wat zij denken”.

CDA praat weer over normen en waarden

Het klassieke CDA-thema ‘normen en waarden’ klinkt door in het verhaal van fractievoorzitter Pieter Heerma:

LamyaeA Lamyae Aharouay Al lange tijd horen we CDA’ers, in het kabinet en in de Kamer, steeds weer het woord ‘samen’ gebruiken. Terug naar het verhaal over normen en waarden (JPB, what’s goood). Klinkt nu ook door in het verhaal van Pieter Heerma. 21 september 2022 @ 17:24

Volgen

LamyaeA Lamyae Aharouay In de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen, vorig jaar, richtte het CDA zich heel nadrukkelijk op economie en veiligheid. De partij verloor flink wat zetels. Later bleek uit het nationaal kiezersonderzoek dat kiezers de VVD associëren met die thema’s. https://t.co/zhX1BPo90F 21 september 2022 @ 17:24

Volgen

LamyaeA Lamyae Aharouay Als je dan die thema’s groot maakt in het debat, help je de VVD. Dat legde @TomWGvdMeer uit in Haagse zaken. https://t.co/kpIgbhsrt9 Het enige thema waar het CDA wél ‘issue ownership’ over heeft: normen en waarden. Interessant om te zien dat ze dat thema weer omarmen. https://t.co/c6a52rsSCe 21 september 2022 @ 17:24

Volgen

LamyaeA Lamyae Aharouay Als Pieter Heerma nog één keer ‘minder ik, meer wij’ zegt heb ik bingo. 21 september 2022 @ 17:43

Volgen

LamyaeA Lamyae Aharouay Volgens Heerma vraagt deze tijd om ‘visie, daadkracht en leiderschap’. Hij gebruikt exact dezelfde termen als waar ontevreden kiezers om vragen in het eerder deze week gepubliceerd onderzoek van I&O Research iov NRC https://t.co/rgZuBRCgrr 21 september 2022 @ 18:07

Volgen

Pieter Heerma (CDA) aan het woord

Pieter Heerma van het CDA is begonnen aan zijn verhaal. Hij was in het debat vrij onzichtbaar bij de interruptiemicrofoon. Alleen met Wilders en Kuiken ging hij in debat. Fractievoorzitters van andere regeringspartijen Jan Paternotte (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) stonden er wel regelmatig om bijvoorbeeld te zeggen dat zij vinden dat het kabinet al wel veel doet om de koopkrachtdaling te dempen.
Overigens is CDA-leider, vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra niet aanwezig in het kabinetsvak. Hij is in New York, voor de jaarlijkse vergadering van de Verenigde Naties.
Hoekstra scoort laag bij Nederlanders: een 4,3. In het eerste jaar waarin hij deelnam aan een kabinet - 2017, Rutte II, minister van Financiën - was dat nog een 6,7. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC.
Daaruit blijkt ook dat een minderheid van de CDA’ers tevreden is met het kabinet waar ze deel van uitmaken: 41 procent. Dat was bij aanvang van Rutte IV nog 70 procent.
Iets om op te letten: het CDA probeert al een tijdje een verhaal over gemeenschapszin te vertellen dat gaat over ‘minder ik en meer wij’. Het woord ‘samen’ wordt ook opvallend vaak gebruikt door CDA’ers, zowel in de Tweede Kamer als door christendemocratische kabinetsleden. Grote kans dat het de invalshoek is van de inbreng van Heerma.

Kabinet holt van crisis naar crisis, vindt PvdA

PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken mist „perspectief” en „fundamentele keuzes” bij het kabinet, zegt ze in haar bijdrage.
Hoe het wel moet? Kuiken citeert de tv-toespraak van oud-PvdA-premier Joop den Uyl, tijdens de oliecrisis in 1973. Den Uyl hield een warm pleidooi voor herverdeling. „Naar het oordeel van de regering zal waar minder te verdelen valt, dat mindere ook gelijker moeten worden verdeeld”, zei Den Uyl. En: „Als wij daartoe bereid zijn, dan wordt het geen koude winter, al vriest het nog zo hard.”
Het kabinet kan wel wat meer ‘Den Uyl’ gebruiken, vindt Kuiken. „Zonder visie, hol je van crisis naar crisis.” Ze zegt dat het kabinet te lang gewacht heeft met de uitwerking van een prijsplafond voor energie, en ze noemt de verhoging van het minimumloon te mager.
Ze wordt slechts drie keer onderbroken, door Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en Pieter Heerma (CDA). Die laatste geeft haar ook wat credits, omdat zij samen met Jesse Klaver (GroenLinks) al lange tijd aandringt op een prijsplafond voor energie. „Niemand kan ontkennen dat mevrouw Kuiken hier recht van spreken heeft.”

Luister naar Haagse Zaken om het debat over de energiecrisis te begrijpen

Stap je na het werken de auto in, of begin je met koken en kun je dus even niet meer dit blog lezen? Dan kun je naar Haagse Zaken luisteren. In de meest recente aflevering geeft Marike Stellinga je een financieel-economische context bij de plannen die het kabinet deze week presenteerde.

Luister hier naar Haagse Zaken:

#3 Stijgende kosten: de overheid als oplossing en probleem

Deze podcast luister je ook in onze app

Tijd voor de vijfde spreker: Attje Kuiken (PvdA)

Attje Kuiken van de PvdA staat op het punt van beginnen aan haar eerste inbreng als fractievoorzitter tijdens politieke beschouwingen. Ze werd pas in april gekozen als de opvolger van Lilianne Ploumen. Onervaren is ze overigens niet, ze is sinds 2010 Tweede Kamerlid.

Een maand na haar benoeming werd ze door kiezers gewaardeerd met een 5,4. Een nipte onvoldoende, maar van alle 19 partijleiders staat ze wel, samen met Lilian Marijnissen van de SP, op de derde plek. Dat onderzocht I&O Research in opdracht van NRC.

De achterban van de PvdA, zo blijkt uit hetzelfde onderzoek, is flink ontevreden over het kabinet-Rutte IV. Maar 8 procent zegt wel content te zijn met huidige kabinet.

Nog interessant om op te letten: de PvdA-fractie is steeds nauwer gaan samenwerken met die van GroenLinks. Kamerleden voeren regelmatig namens elkaar het woord. In de Eerste Kamer willen beide partijen na de Provinciale Statenverkiezingen van komend jaar zelfs één fractie vormen. Hebben Kuiken en GroenLinks-leider Jesse Klaver (straks pas aan de beurt als zevende spreker) hun inbreng op elkaar afgestemd?

Anekdote uit jonge jaren van Paternotte leidt tot discussie over wetsovertredingen

Heeft Jan Paternotte (D66) de wet overtreden? Die vraag stelt Caroline van der Plas (BBB) na een verhaal van Paternotte. Hij vertelde dat hij in 2005, als voorzitter van de Jonge Democraten, met een delegatie van de JD en het CDJA naar de Sociaal Ecomomische Raad (SER) optrok. Hij wond zich op over de manier waarop alleen ouderen beslissingen namen over pensioenen, en dat er geen jongere te bekennen was in de SER. Paternotte trok met de groep het gebouw in, ze droegen op symbolische wijze een 14-jarig lid op een stoel het gebouw binnen. Ze eisten een jongerenzetel in de SER. „De politie kwam met zes busjes en gooide ons eruit.”

Toch kregen jongeren uiteindelijk toch een zetel in de SER. Paternotte, met een plagerij in de richting van Jesse Klaver: „En dat was het begin van de opmars van Jesse Klaver. Laten we het erop houden dat jongeren de consequenties van hun acties niet altijd kunnen overzien.” Klaver kreeg deze zetel in de SER in 2009.

Caroline van der Plas rook haar kans. Had Paternotte hier de wet overtreden? En, zo ja, is zijn afkeuring van protesterende boeren dan niet hypocriet? „Ik snap heel goed dat als je iets heel graag wil en je je niet gehoord voelt, dat je dan wel eens de rand opzoekt van een protest.” Paternotte: „Wilt u deze actie echt vergelijken met het dumpen van asbest op snelwegen, het kort en klein slaan van poltiebusjes voor de deur van een minister, of het continu blokkeren van snelwegen?”

Paternotte erkende dat hij wel eens fout geparkeerd heeft.

Jesse Klaver tegen Jan Paternotte: ‘Don’t Klimaatwet me’

Veel interrupties krijgt Jan Paternotte (D66) over het klimaatbeleid van het kabinet-Rutte IV. Niet zo gek: D66 is de meest progressieve partij in de coalitie, en daarom een geliefd doelwit voor de linkse oppositie. Paternotte had gezegd dat het kabinet op de goede weg is om de klimaatdoelen te halen. Dat leidde tot een stekelige reactie van GroenLinks-leider Jesse Klaver, die Paternotte erop wees dat de doelen uit de Klimaatwet „jaar na jaar’ niet gehaald worden. Een teer puntje voor D66: de partij trok samen met GroenLinks op toen de wet werd geschreven.

Paternotte antwoordde dat de Urgenda-doelen (over stikstof) wél gehaald worden, dat er veel gebeurt op het gebied van bijvoorbeeld zonne-energie, en dat er meer voortellen van het kabinet moeten komen om de doelen wel te halen. Klaver: „De greenwashing van D66 is erger dan die van Shell. Er komen pas in maart voorstellen (van het kabinet) om de klimaatdoelen te halen.”

Paternotte: „Dat ligt aan de systematiek van de Klimaatwet.”

Klaver: „Don’t klimaatwet me, ik heb hem verdorie zelf geschreven.”

De Partij voor de Dieren viel D66 aan op klimaatbeleid. Het kabinet staat vanwege de energiecrisis kolencentrales toe op hogere capaciteit te draaien. D66’er Rob Jetten is als minister van Klimaat en Energie verantwoordelijk. Esther Ouwehand: „Ik wil D66 wel geloven dat ze iets doen aan klimaat, maar dan moeten ze het wel echt doen.” Paternotte antwoordde: „Als ik iets lelijk vind, zijn het kolencentrales. Maar er is wel wat aan de hand in Europa en de wereld. We hebben de gaskraan dichtgedraaid.”

SP en PVV in het defensief over de oorlog in Oekraïne

Het is opvallend hoe de oorlog in Oekraïne een rol speelt in de Algemene Politieke Beschouwingen. Geert Wilders (PVV) en Lilian Marijnissen (SP) kregen scherpe interrupties te verduren over hun kijk op het conflict. Wilders werd gewezen op de sancties tegen Rusland, die de PVV niet gesteund heeft, en over het vriendschapsspeldje dat hij ooit kreeg bij een bezoek aan Rusland. Jan Paternotte (D66) noemde Wilders „de bedrijfspoedel van Poetin” - een knipoog naar 2011, toen Wilders oppositieleider PvdA-leider Job Cohen de „bedrijfspoedel” van Rutte I noemde. Wilders kwam door de interrupties in het nauw - een zeldzaamheid bij de APB. En moest toegeven dat er sprake is van voortschrijdend inzicht in dit dossier.

Lilian Marijnissen moest aan Paternotte en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) uitleggen waarom fractiegenoot Jasper van Dijk wapenleveranties aan Oekraïne in februari „olie op het vuur” noemde. Paternotte verweet Marijnissen dat de solidariteit van de SP „ophoudt bij de grens”. Marijnissen antwoordde dat de SP de bevolking van Oekraïne steunt tegen de „agressor” Poetin, dat ze wapenleveranties „met wat meer terughoudendheid” ook steunt. „Wij veinzen niet de waarheid in pacht te hebben bij zo’n groot geopolitiek conflict.”

Het onafhankelijke Kamerlid Nilüfer Gündogan noemde het antwoord van Marijnissen „een beetje wereldvreemd”, in het licht van de mobilisatie in Rusland. Marijnissen antwoordde dat terughoudendheid bij grote conflicten in het verleden wijs is gebleken, bijvoorbeeld toen de SP de oorlog in Afghanistan niet steunde.

Jan Paternotte begint als tweede spreker van de coalitie

Jan Paternotte van D66 is nu aan de beurt, het is zijn APB-vuurdoop als fractievoorzitter.

In juli van dit jaar was 61 procent van de achterban van regeringspartij D66 nog tevreden met het kabinet-Rutte IV, inmiddels is dat nog 36 procent. Het is voor het eerst dat een meerderheid zich ontevreden toont. Dat is een van de uitkomsten van een onderzoek over vertrouwen, dat I&O Research deed in opdracht van NRC.

Best opvallend, want na de presentatie van het regeerakkoord was de analyse dat D66 er veel van de eigen ideeën in kwijt had gekund. Maar sindsdien gebeurde er natuurlijk veel, waardoor het kabinet met aanvullende maatregelen moest komen: de koopkrachtdaling, de crisis in de opvang van asielzoekers, het gebrek aan draagvlak bij boeren voor de stikstofmaatregelen. Het lijkt erop dat D66’ers dáár niet zo enthousiast over zijn. Overigens: het eerste koopkrachtpakket van het kabinet liep al toen het onderzoek van I&O plaatsvond, maar het prijsplafond om de energierekening te dempen kwam pas na het onderzoek.

Nog interessant: in september 2017, toen Kaag net haar intrede had gemaakt in de Nederlandse politiek, als minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte III, kreeg ze van Nederlanders een 7,5. Dat cijfer werd steeds lager, inmiddels krijgt ze een 4,1. Het laagste cijfer van de vier leiders van regeringspartijen.

D66 vindt dat SP niet moet doen alsof het kabinet niet helpt in de ‘koopkrachtcrisis’

Lilian Marijnissen (SP) heeft het over armoede, een echt SP-thema. Ze wijst op de huidige „koopkrachtcrisis” en vindt dat het kabinet „veel te weinig” doet om (dreigende) armoede te bestrijden. „We kunnen ook afspraken maken met woningbouwcorporaties, zodat er geen huisuitzettingen plaatsvinden. De huren kunnen we versneld verlagen. Er kan een noodfonds komen voor gemeenten.” De SP wil ook dat het kabinet de winstbelasting voor grote bedrijven verhoogt.

Marijnissen verwijst naar de Toeslagenaffaire, waarin van duizenden burgers ten onrechte kinderopvangtoeslag werd teruggevorderd. Daardoor zouden volgens Marijnissen nu veel Nederlanders er niet op vertrouwen dat het kabinet hen gaat helpen met de koopkrachtmaatregelen en bang zijn om zich in de schulden te steken. Volgens Jan Paternotte (D66) doet Marijnissen het voorkomen dat het kabinet de Nederlanders niet helpt, terwijl het met Prinsjesdag koopkrachtmaatregelen heeft aangekondigd. „Heel Nederland kijkt mee en luistert met zorg naar het betoog van mevrouw Marijnissen. Dan hoor je: ze gaan niks doen aan mijn koopkracht. Weet u wat de nieuwe maatregelen betekenen voor een gezin in de bijstand met twee kinderen?”

Marijnissen zegt dat Paternotte dat „ook helemaal niet weet”. „Er wordt in de plannen gerekend met een inflatiecijfer waarvan maar de vraag is of het realistisch is.” Ze vindt dat het „niet meer oké” is om „te verschuilen achter koopkrachtcijfers waarvan keer op keer blijkt dat ze niet kloppen”. Paternotte zegt dat het kabinet „rekenmeesters” heeft om te helpen om berekeningen te maken.

De eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen in beeld

Marijnissen als derde spreker aan het woord

De schorsing is voorbij, het risico op de after-lunchdip is aanwezig. Lilian Marijnissen van de SP mag iedereen proberen wakker te houden, zij begint aan haar inbreng.

Het overgrote deel van de mensen die Marijnissen vertegenwoordigt in de Tweede Kamer is zeer ontevreden met het kabinet-Rutte IV. Maar 7 procent zegt wél tevreden te zijn, blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC. Aan het begin van Rutte IV lag dat percentage hoger, op 13 procent.

In 2018 werd Marijnissen partijleider en sindsdien heeft de SP in geen enkele van de vijf verkiezingen die daarna volgden gewonnen. Uit het Europees Parlement is de partij sinds de verkiezingen van 2019 zelfs helemaal verdwenen. Begin dit jaar, tijdens de gemeenteraadsverkiezingen, verloor de partij meer dan honderd raadszetels in heel Nederland. De SP hield er 173 over.

Opvallend is het wel. De maatschappelijke en politieke thema’s die de afgelopen jaren het debat domineerden zijn bij uitstek SP-thema’s. De afgelopen coronajaren was dat de zorg, de afgelopen maanden het koopkrachtverlies.

Marijnissen krijgt van Nederlanders een 5,4 en is daarmee (samen met Attje Kuiken van de PvdA) de op twee na populairste partijleider. Alleen Caroline van der Plas (5,8) en Pieter Omtzigt (7,0) krijgen een hoger cijfer.

Vanaf de tribune wordt geroepen dat Rutte ‘naar huis’ moet

„Rutte, ga naar huis!”, roept een vrouw vanaf de publieke tribune. Premier Mark Rutte (VVD) kijkt even op en dan snel weer naar zijn telefoon. De vrouw wordt snel door een beveiliger van de tribune geleid.

Wat de aanleiding van de uitroep was, is onduidelijk. Eerder mopperde de vrouw toen Hermans het had over Nederlanders die moeilijk kunnen rondkomen, hoewel ze veel uren werken. Toen de vrouw naar Rutte riep, kreeg Hermans een interruptie van Joost Eerdmans (JA21). Hij wees erop dat er in de Miljoenennota „geen woord” is gewijd aan de „instroombeperking” van asielzoekers, terwijl de VVD wel altijd zegt vóór die beperking te zijn, volgens Eerdmans. Hermans antwoordde dat hij met die opmerking bij het kabinet moet zijn. Ze zei dat het „precies” de reden is waarom ze het onderwerp nu aanhaalde.

GroenLinks en PvdA willen meer scenariodenken bij coalitie

Jesse Klaver (GroenLinks) en Attje Kuiken (PvdA) vragen de VVD naar scenario’s rond de energiecrisis voor de komende maanden. Klaver wil dat het kabinet mogelijke maatregelenpakketten voor volgend jaar voorbereidt en eventuele noodzakelijke wetswijzigingen alvast in gang zet. „Regeren is vooruitzien, en niet reageren”, zegt Kuiken. „Ik wil van de VVD horen hoe we dit structureel op de lange termijn gaan doen.”

Hermans is het op zich met Klaver en Kuiken eens dat binnen kabinet en coalitie meer aan scenariodenken moet worden gedaan. Ze weet alleen niet of dat al bij voorbaat tot „uitgedrilde pakketten” moet leiden. „Ik kan me voorstellen dat je richtingen schetst, maar je wil ook flexibiliteit houden.”

WRR-voorzitter Corien Prins riep de politiek onlangs in NRC op zich beter voor te bereiden op verschillende scenario’s in de energiecrisis en andere crises.

SP en ChristenUnie willen ‘fundamenteel debat’ over energiemarkt

Het debat gaat zoals verwacht veel over de energieprijzen en de noodmaatregelen die het kabinet neemt, zoals een maximumprijs op de energierekening die nog wordt uitgewerkt. Een aantal partijen wil ook verder naar de toekomst kijken. Het kabinet had de afgelopen weken moeite om in te grijpen in de energieprijzen omdat de energiemarkt in Nederland de afgelopen decennia vergaand is geprivatiseerd. De oplossing van SP-leider: de energiebedrijven weer nationaliseren, zoals sommige andere Europese landen nu doen.

VVD-fractieleider Sophie Hermans is daar niet voor, maar is wel bereid „fundamenteel” na te denken over de energievoorziening, zegt ze op een vraag van ChristenUnie-leider Segers. „We hebben iets vermarkt wat ons zeggenschap heeft gekost”, constateert Segers. Hermans is bereid te kijken naar ingrijpen op de energiemarkt „als er echt iets aan de hand is”. Ze vindt wel dat de discussie niet bij voorbaat „moet vastlopen in een middel” zoals nationaliseren. „Het gaat om het doel.”

VVD: kabinet kwam te laat in actie met maatregelen voor dit jaar

Een eerste kritische noot van VVD-fractieleider Sophie Hermans richting het kabinet: Hermans vindt dat het kabinet te lang heeft volgehouden dat er voor dit lopende jaar geen maatregelen meer mogelijk waren voor het verbeteren van de koopkracht of verlagen van de energierekening. Volgens Hermans zat het kabinet te lang vast in „de logica uit de theorieboekjes”, bijvoorbeeld dat ingrijpen op de energiemarkt onmogelijk of onwenselijk was. „Het was geen logica die aansluit bij de problemen van mensen thuis.”

Verschillende oppositiepartijen vragen Hermans naar het lage vertrouwen in het kabinet dat zij steunt. PvdA-fractieleider Attje Kuiken ziet te veel „paniekvoetbal”, GroenLinks-leider Jesse Klaver zegt: „Er wordt niet geregeerd, maar vooruitgeschoven.” Hermans kan zelf geen goede verklaring geven waarom het vertrouwen in het kabinet nu zo laag is.

LamyaeA Lamyae Aharouay ‘Wat is de oorzaak dat 3 vd 10 NLers dit kabinet vertrouwen geeft’, vraagt Azarkan aan Hermans. Tot twee keer toe, want ze geeft geen antwoord vindt hij. Hermans begint een verhaal over onzekerheid bij mensen. Op de publieke tribune hoor ik achter mij: ‘Ze lult er zo erg omheen.’ 21 september 2022 @ 10:34

Volgen

Russische escalatie in Oekraïne eindelijk aan bod in debat

In de uren voor de Algemene Politieke Beschouwingen begonnen, werd de wereld opgeschrikt door de aankondiging van de Russische president Vladimir Poetin om 300.000 reservisten op te roepen om het oosten van Oekraïne te „bevrijden”. D66-leider Jan Paternotte vindt het „gek” dat het debat hier helemaal nog niet door wordt gedomineerd, terwijl het kabinet wat hem betreft direct meer financiële en militaire steun aan Oekraïne zou moeten geven. De VVD is het hiermee eens, zegt Hermans. In Vak K valt op dat minister van Defensie Kajsa Ollongren (D66) al vaak is weggelopen, vermoedelijk om deel te nemen aan diplomatiek topoverleg.

Tijdens de inbreng van Wilders was er overigens wel al een serieuze discussie of Nederland eerder stappen had moeten zetten om minder afhankelijk te worden van Russisch gas. Zo verweet ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers Wilders dat de PVV voorstellen om meer energie-onafhankelijkheid te bereiken in de afgelopen jaren niet heeft gesteund.

apjvalk Guus Valk Ik heb Wilders toch zelden zo in het nauw gezien bij een APB als deze keer. Misschien omdat het nu eens niet over morele verontwaardiging gaat over zijn uitspraken, maar omdat hij herinnerd wordt aan eerdere uitspraken, vooral over Rusland 21 september 2022 @ 09:10

Volgen

VVD direct aangevallen op ‘vage’ plannen energierekening

VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans is nog amper begonnen of Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging staat al bij de interruptiemicrofoon. Ze verwijt Hermans dat zij haar betoog begonnen is met de oorlog in Oekraïne, en niet met de Nederlandse burger. „Een schoffering”, vindt Van der Plas. „Wordt Oekraïne erbij gehaald om de aandacht af te leiden? Mijn perspectief is puur Nederland, het land staat in brand.”

LamyaeA Lamyae Aharouay Van der Plas vindt het een ‘schoffering naar onze burgers die echt in de ellende zitten’ dat Hermans begint met Oekraïne. ‘Waarom wordt er met Oekraïne begonnen en niet met ‘beste burgers’?’ (Van der Plas begint overigens altijd haar inbreng met beste burgers van Nederland’) 21 september 2022 @ 10:02

Volgen

Hermans reageert door te zeggen dat ze „heel expliciet” de „heftige” gevolgen voor Nederlanders al direct heeft benoemd. „Neemt u mij niet kwalijk dat ik dit ook in het internationale perspectief zet.” Na Van der Plas meldt ook JA21-fractievoorzitter Joost Eerdmans zich, hij vraagt zich af waarom de VVD zich nog „een ondernemerspartij” durft te noemen. „MKB-bedrijven hebben nog geen enkel zicht op compensatie.” Hermans is dat met hem eens en noemt de plannen om hun energierekening te compenseren „nog te vaag”.

Dat Van der Plas en Eerdmans de VVD meteen aanvallen is politiek logisch: beide partijen staan goed in de peilingen en winnen vermoedelijk vooral virtuele zetels van de VVD.

Hermans als eerste coalitiefractievoorzitter aan het woord

Tijd voor de tweede spreker: Sophie Hermans, fractievoorzitter van de VVD. Op de vraag hoe tevreden kiezers zijn met het kabinet-Rutte IV, antwoorden van alle partijen alleen VVD’ers in meerderheid positief: 70 procent om precies te zijn. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC. Die tevredenheid neemt wel af, in februari van dit jaar zei nog 80 procent van de VVD’ers tevreden te zijn.

Er is meer reden tot zorg voor de liberalen. Zeventig procent van de Nederlandse kiezers vindt dat premier Mark Rutte (VVD) over „zijn houdbaarheidsdatum heen’ is. En nog maar drie op tien ziet Rutte nog als een betrouwbare premier.

Lees ook: Bijna 80 procent van de Nederlanders is ontevreden over dit kabinet

In 2016 begon I&O Research met onderzoek naar de populariteit van de premier. Zo laag als dit jaar werd die niet eerder gemeten. Hij krijgt van Nederlanders een 4,5. De achterbannen van de vier coalitiepartijen geven Rutte nog wel een voldoende: VVD’ers een 8,1, CDA’ers een 6,7, D66’ers een 5,8 en ChristenUnie-kiezers een 5,5.

Het is de tweede keer dat Sophie Hermans namens de VVD het woord voert tijdens dit jaarlijkse debat. Door sommigen op het Binnenhof wordt zij als een potentiële opvolger van Rutte als VVD-lijsttrekker gezien.

Coalitiepartijen: Wilders maakt er zelf een politiek proces van

Coalitiefractievoorzitters Sophie Hermans (VVD) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) komen nog terug op de aankondiging van Wilders tijdens zijn betoog dat hij een aanklacht indient tegen het kabinet. Volgens Wilders hebben premier Rutte en de andere bewindslieden een ambtsmisdrijf gepleegd door niet te voorkomen dat Nederlanders door de energiecrisis onder het bestaansminimum komen. Segers vindt het opmerkelijk dat Wilders het kabinet nu voor de Hoge Raad wil slepen en van het politieke debat zo „een politiek proces maakt”. Terwijl Wilders er eerder – volgens Segers ten onrechte – nog over klaagde dat de strafzaak tegen hem een politiek proces was. CDA-fractieleider Pieter Heerma zegt dat Wilders „een serieus wetsartikel voor een onzinnig politiek opzetje gebruikt”.

Wilders vindt alle verwijten „onzin” en zegt dreigend: „Ze hebben de wet overtreden en daar zullen ze voor boeten.”

pdekoning Petra de Koning Een bode deelt nu in het kabinetsvak de aanklacht tegen hen uit, Wilders wil hen allemaal laten vervolgen wegens ‘ambtsmisdrijf’. Rutte kijkt niet, stopt ‘m onderop zn stapel papieren #ABP2022 https://t.co/FMGXI7DaC3 21 september 2022 @ 09:23

Volgen

PVV vindt plan voor maximum energierekening ‘halfbakken en onuitgewerkt’

Wilders staat lang stil bij de hoge inflatie en gestegen energieprijzen. De PVV-leider maakt het kabinet, zoals veel oppositiepartijen de afgelopen weken al deden, het verwijt dat het de afgelopen maanden te weinig heeft gedaan om financiële problemen bij Nederlanders te voorkomen. Volgens Wilders heeft het kabinet „maandenlang de angst van mensen genegeerd” en is het er niet in geslaagd om „ongelofelijk leed” te voorkomen. De PVV-voorman geeft een lange opsomming van mails die hij van mensen heeft gekregen, waarin ze hem vertellen over armoede en zelfs honger. Wilders spreekt van „een nieuw Rampjaar”, refererend aan 1672, het jaar waarin de Nederlandse Republiek in een spiraal van oorlog belandde.

pdekoning Petra de Koning Wilders zegt in #APB2022 dat Kaag ‘een luxe chaletje’ in Zwitserland heeft. Ze schudt haar hoofd, draait zich naar Rutte om iets te zeggen 21 september 2022 @ 09:09

Volgen

Het plan voor een prijsplafond voor de energierekening noemt Wilders „halfbakken en onuitgewerkt” en „in haast en paniek gepresenteerd”. De PVV wil dat ook grotere gezinnen meer ondersteuning krijgen bij de energierekening en Wilders mist ook nog plannen voor de hoge energierekening van de bakker en andere MKB-bedrijven. Premier Rutte zei dinsdag in een persgesprek dat het kabinet nog naar steun voor bedrijven wil kijken.

LamyaeA Lamyae Aharouay Wilders: ‘Wat hebben we aan vrijheid als we niks te vreten hebben?’
Heerma bevraagt hem over zíjn voorstellen om de Russische agressie te stoppen. Daar is hij, zegt Wilders, niet voor gekozen. 21 september 2022 @ 09:02

Volgen

Van Haga daagt Wilders uit: waarom geen gas winnen in Groningen?

PVV-leider Wilders ageert in zijn betoog tegen de hoge energierekeningen bij burgers. Daarop vraagt onafhankelijk Kamerlid Wybren van Haga of de PVV voor het verhogen van de gaswinning in Groningen is. Van Haga en een aantal andere rechtse fracties, zoals JA21 en FVD, pleiten daar al langer voor, maar volgens Van Haga is de PVV er tot nu toe „vaag over”.

Wilders geeft voor zijn doen een opvallend diplomatiek en omzichtig antwoord. Hij zegt: „Als het nodig is, is het nodig. Maar als het niet hoeft, doen we het niet.” Eerst moet er nog meer naar gas worden geboord in de Noordzee, vindt hij, en voor nieuwe gaswinning in Groningen is sowieso een referendum in de provincie nodig, stelt hij. „Als Groningers het zelf willen, wie ben ik om er tegen te zijn. Dan moet er wel een fatsoenlijke tegemoetkoming komen.”

Het kabinet wil voorlopig de gaswinning in Groningen vanwege de veiligheid niet opnieuw opvoeren. Alleen in een uiterst noodscenario komt die optie weer op tafel.

Ouderwets potje schelden tussen PVV en D66

De eerste interruptie voor Wilders komt van D66-leider Jan Paternotte. De PVV en D66 zijn tegenpolen en zoeken elkaar bij elke Algemene Politieke Beschouwingen graag op om het eigen profiel aan te scherpen tegenover de eigen achterban. Wilders komt nog even terug op de afwezigheid van Rob Jetten, die hij „een klimaatpsychopaat” noemt.

Paternotte wijst er op dat Wilders de afgelopen maanden de sancties tegen Rusland niet gesteund heeft en dat hij een paar jaar geleden nog een vriendschapsspeldje van de Rusland heeft gekregen. Paternotte noemt Wilders „de bedrijfspoedel van Poetin” en de PVV „de partij van het Kremlin”. De verbale uithalen over en weer leiden tot luidruchtig gejoel vanuit met name de PVV-banken, waarop Kamervoorzitter Vera Bergkamp de Kamerleden vraagt het iets rustiger te houden.

pdekoning Petra de Koning Wilders is niet ‘ingehuurd’ om sancties tegen Poetin te steunen en Oekraïne te helpen, zegt hij #apb2022 ‘ik heb al genoeg te stellen met de tirannen in vak K’, het kabinetsvak https://t.co/DX6e4rQQNd 21 september 2022 @ 08:58

Volgen

PVV-leider Wilders ziet ‘een verscheurd land’

Geert Wilders is zojuist als eerste spreker begonnen aan de Algemene Politieke Beschouwingen. Hij noemt Nederland „een verscheurd land”. Gisteren, op Prinsjesdag, zag hij: „de opgedofte elites met hun welvaartsvaste inkomens. En daarbuiten de mensen die het allemaal financieren, die de prijs betalen. Met gejoel en geschreeuw, de omgekeerde vlaggen. De Koning die werd uitgefloten. De Kamerleden die vanachter glas, van een bus, uitkeken op het volk.”

Wilders omschrijft het als „een Koninkrijk van twee Nederlanden die elkaar gisteren tegenkwamen en in de ogen keken. Heel even maar. En toen weer uit elkaar gingen. Omdat ze elkaar niks meer te zeggen hebben.’’

Wijzend naar Vak K, waar het kabinet in zit: „Daar zit een kabinet waarin niemand meer vertrouwen heeft. De mensen in het land willen in grote meerderheid nieuwe verkiezingen en geven het kabinet een historisch laag rapportcijfer.’’

De PVV mag de Politieke Beschouwingen aftrappen, omdat het de grootste oppositiepartij is. Als hij klaar is, is het de beurt aan de grootste coalitiepartij – de VVD. Zo wisselen oppositie- en coalitiepartijen elkaar de rest van de dag (en naar verwachting avond/nacht) af.

Lees ook: Bijna 80 procent van de Nederlanders is ontevreden over dit kabinet

Uit onderzoek van I&O Research in opdracht van NRC blijkt dat PVV-kiezers het minst tevreden zijn over het kabinet Rutte IV: maar 3 procent zegt wél tevreden te zijn. Alleen de BBB-achterban scoort net zo laag. Minstens vier op de tien kiezers van de PVV zegt helemaal geen vertrouwen in de overheid te hebben.

Overigens blijkt uit het onderzoek van I&O Research dat Nederlanders PVV-leider Geert Wilders belonen met een 4,2 als rapportcijfer, net zo laag als vorig jaar rond deze tijd.

Kamer beklaagt zich over onduidelijkheid energieplan en afwezigheid Jetten

Zoals bijna traditiegetrouw beginnen de Algemene Politieke Beschouwingen met een punt van de orde. Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt beklaagt zich erover dat de Tweede Kamer nog geen uitgewerkt voorstel heeft gezien voor het prijsplafond voor de energierekening. „Het is vooral via de media aangekondigd.” Omtzigt wil uiterlijk aan het einde van de dag een brief van het kabinet met meer duidelijkheid, bijvoorbeeld voor welke groepen en woningen het plafond precies geldt.

SP-leider Lilian Marijnissen kritiseert de afwezigheid van energieminister Rob Jetten (D66), die dinsdag nog wel in Den Haag was maar deze woensdag naar de Verenigde Staten is vertrokken voor een energieconferentie. Marijnissen vindt dat een schoffering van de Kamer. Premier Mark Rutte (VVD) verdedigt de reis van Jetten. „Als wij in Nederland onze invloed willen aanwenden, moeten we bij dit soort conferenties participeren. Anders raken we echt naar binnen gekeerd, dan worden wij echt een provincie.”

Wat zegt oppositie over miljardenpakketten kabinet?

Om 10.15 uur begint de Tweede Kamer aan de Algemene Politieke Beschouwingen, het belangrijkste politieke debat van het jaar dat twee volle dagen duurt. Officieel praat het parlement over de kabinetsplannen uit de begroting voor volgend jaar, maar in het debat zal ook het nieuwe noodpakket voor de energierekening aan bod komen, dat pas dinsdag door het kabinet werd aangekondigd. De oppositiepartijen verwijten het kabinet dat het veel te laat in actie is gekomen, maar de coalitiepartijen zullen deze woensdag kunnen benadrukken hoe uitzonderlijk de miljardensteun is die dit jaar én volgend jaar voor het compenseren van de koopkracht wordt uitgetrokken.

Koopkracht en energie zullen vermoedelijk als thema’s domineren. De linkse oppositie zal willen dat het kabinet nog meer doet voor kwetsbare mensen, de rechtse oppositie zal ook aandacht vragen voor MKB-bedrijven die getroffen worden door de energiecrisis. De vraag is hoeveel tijd de Kamer nog zal besteden aan andere urgente politieke thema’s als de asielopvang, het stikstofprobleem en het klimaatvraagstuk. PVV-leider Geert Wilders mag het debat als voorman van de grootste oppositiepartij aftrappen.

pimvandendool Pim van den Dool Zijn we er klaar voor? Om 10.15u mag PVV-leider Wilders beginnen, totale spreektijd zonder debat en interrupties al ongeveer 5,5 uur. Veel plezier en/of sterkte gewenst! #APB2022 https://t.co/jk3J8UMFpn 21 september 2022 @ 08:02

Volgen