In plechtige toespraak schuwt koning Charles de emotie niet

Kalm en beheerst heeft de nieuwe Britse koning Charles vrijdag voor het eerst de Britse bevolking en de rest van de wereld toegesproken. Gekleed in een zwart pak, wit overhemd en zwarte das beloofde hij „met onwankelbare toewijding” de constitutionele beginselen van het land hoog te houden, net als zijn overleden moeder Elizabeth.

Zijn vooraf in Buckingham Palace opgenomen rede van ongeveer tien minuten was plechtig van toon, zoals kon worden verwacht van zijn eerste optreden zo kort na de dood van zijn moeder. Daarmee handelde hij ook in de geest van zijn moeder, die een afkeer had van veel emotionaliteit. Maar Charles schuwde zo nu en dan een meer persoonlijke toon niet. Hij sprak verschillende keren van ‘darling Mama’ en ook verwees hij naar „my darling wife Camilla”.

De rede van Charles werd uitgezonden terwijl in St Paul’s Cathedral een herdenkingsdienst voor Elizabeth begon in aanwezigheid van prominenten, onder wie de eveneens kersverse premier Liz Truss. Ook veel gewone Londenaren zaten in de overvolle kerk.

In zijn rede noemde de koning Elizabeth een inspiratie en een voorbeeld voor zichzelf. Hij roemde de enorme inzet waarmee ze ruim zeventig jaar lang haar werk had gedaan, overeenkomstig een belofte die ze al op jonge leeftijd deed. „Die belofte van levenslange dienstbaarheid herhaal ik vandaag voor allen van u”, aldus Charles.

Hij is ervan doordrongen dat het leven van hem en de andere ‘royals’ „natuurlijk verandert”, zei Charles. In dit verband liet hij weten dat hij de titel van prins van Wales, die hijzelf tot nu toe droeg, heeft overgedragen aan zijn oudste zoon William. Diens vrouw Kate wordt conform de traditie prinses van Wales. Opmerkelijk was dat hij hieraan toevoegde dat hij ervan uitging dat William en zijn vrouw Kate „onze nationale gesprekken zullen blijven inspireren en leiden”. Charles zelf stond er om bekend zich graag in maatschappelijke discussies te mengen over onder meer moderne architectuur en duurzame landbouw. Die rol kan hij als monarch niet langer spelen.

Ook prins Harry en zijn vrouw Meghan, die geen deel meer uit maken van het koninklijk huis, noemde Charles kort. Hij zei van hen „te houden, terwijl zij doorgaan hun leven in het buitenland op te bouwen”. Ook die opmerking kwam enigszins als een verrassing want het is een publiek geheim dat de relatie tussen Charles en het echtpaar de laatste jaren gespannen was.

Eerder op de dag had Charles na terugkomst uit Schotland, waar zijn moeder donderdag op Balmoral Castle overleed, een eerste ontmoeting met premier Truss gehad. Zoals gebruikelijk werden over de inhoud van dit gesprek geen mededelingen gedaan.