Wallage: ministerie verbood Dialoogtafel om over de veertien onderzoeken naar de gaswinning te praten

De veertien onderzoeken die minister van Economische Zaken Henk Kamp (VVD) na de zware aardbeving in Huizinge (augustus 2012) instelde naar de veiligheid in Groningen, mochten niet worden besproken aan de zogenoemde Dialoogtafel waaraan naast bestuurders en de NAM ook maatschappelijke organisaties zaten. Dat maakte een topambtenaar van het ministerie in maart 2014 duidelijk in een telefoontje aan de kersverse voorzitters van het overlegplatform, Jacques Wallage (PvdA) en Jan Kamminga (VVD). Wallage vermoedt dat Kamp niet wilde dat er over de onderzoeken werd gepraat, omdat aan de Dialoogtafel misschien zou worden geconcludeerd dat de gaswinning om veiligheidsredenen omlaag moest. Dat zei hij woensdag tijdens zijn openbare verhoor in Den Haag door de parlementaire enquêtecommissie die de gaswinning onderzoekt.

Dialoogtafel
De Dialoogtafel was opgericht met het idee dat maatschappelijke organisaties meer betrokken zouden worden bij het beleid over de gaswinning. Het was een overleg waarin onder meer de Groninger Bodem Beweging, milieuorganisaties en LTO van gedachten konden wisselen met gaswinningsbedrijf NAM, het ministerie, provinciale bestuurders en burgemeesters. Maar Wallage en Kamminga kregen meteen na de oprichting van minister Henk Kamp te horen dat ze niets te zeggen hadden over de hoogte van de gaswinning: hij was de enige die over het zogenoemde gaswinningsbesluit ging, „omdat hij de ministeriële verantwoordelijkheid droeg”, aldus Wallage. De Dialoogtafel mocht zich daar niet mee bemoeien.

Lees ook dit artikel: Henk Kamp heeft straks iets uit te leggen

Het plaatste Wallage en Kamminga direct voor een probleem: de maatschappelijke organisaties in Groningen vonden het overleg zinloos als ze niet mochten praten over de veiligheid in hun provincie in relatie tot de gaswinning. Daarom werd een compromis bedacht: de betrokken organisaties zouden beginnen met samen eens goed kijken naar de veertien onderzoeken die al waren uitgevoerd. Het ministerie wist van die afspraak en er was ook al een datum afgesproken. Wallage en Kamminga werden een paar dagen van tevoren echter gebeld met de opdracht om het overleg af te blazen. Ze moesten toen iedereen op het laatste moment afbellen. Een „onnodige ingreep” die veel kwaad bloed zette bij de maatschappelijke organisaties. Het telefoontje kwam van toenmalig directeur-generaal Mark Dierikx, die komende donderdag door de enquêtecommissie wordt verhoord. Aannemelijk is dat de Tweede Kamerleden hem hier ook naar zullen vragen.

‘Appeltje te schillen’
Wallage had nog een ander „appeltje te schillen” met Kamp. Die wilde niet met de Dialoogtafel overleggen over zijn gasbesluiten en deed dat volgens Wallage ook niet. Toch zei de minister volgens Wallage bij de presentatie van zijn gasbesluit, begin 2015 in Groningen, tegen journalisten dat hij het heel fijn had gevonden dat hij voorafgaand aan zijn besluit nog een open overleg met de tafel had kunnen hebben. Kamp wordt vrijdag verhoord door de enquêtecommissie. De commissie kan hem dan om opheldering vragen over alles wat hem de afgelopen drie weken voor de voeten is geworpen door andere getuigen.

Wallage vertelde ook dat de NAM weleens ongewenste ingrepen deed. NAM-directeur Bart van de Leemput, die voor de zomer al door de enquêtecommissie werd verhoord, zat ook aan de Dialoogtafel en dacht volgens Wallage „creatief en betrokken” mee over manieren om de schadeafhandeling beter te doen. Maar bij de NAM waren ze niet altijd blij met wat hun directeur bij het overleg had gezegd. De notulen van de Dialoogtafelvergaderingen werden soms teruggestuurd door de NAM en dan waren er „zinnetjes die nooit waren uitgesproken” aan toegevoegd. Dat waren dan dingen die Van de Leemput waarschijnlijk van de juridische afdeling van de NAM „had moeten zeggen”, zei Wallage.

Correctie (05-09-2022): in een eerdere versie van dit stuk stond Wallage als VVD’er aangeduid. Hij is een PvdA’er.

Dit artikel maakt ook deel uit van ons liveblog: Wallage: ministerie verbood Dialoogtafel om over de 14 onderzoeken naar de gaswinning te praten