RIVM: eet vanwege PFAS niet uit moestuin nabij Chemours-fabriek

Groente en fruit uit moestuinen in de omgeving van het chemiebedrijf Chemours in Dordrecht mag niet langer gegeten worden. Dat stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naar aanleiding van een onderzoek naar de gezondheidsschade van PFAS die door de Chemours-fabriek wordt uitgestoten.

Het RIVM onderzocht de PFAS-concentratie in moestuinen in de omgeving van de Chemours-fabriek. Uit het onderzoek, dat maandag werd gepresenteerd, blijkt dat de gewassen van moestuinen die binnen een kilometer ten noordoosten van chemiebedrijf liggen dermate vervuild met PFAS zijn, dat gezondheidsschade bij consumptie niet kan worden uitgesloten.

Het RIVM onderzocht ook moestuinen die op een afstand tot vijftien kilometer van het chemiebedrijf liggen. Voor een groep moestuinen geldt dat consumptie van de geteelde groente en fruit kan doorgaan indien dit wordt afgewisseld met producten uit de winkel. Bij een andere groep moestuinen, die ten zuidwesten van het bedrijf liggen of op zo’n vijftien kilometer ten noordoosten, acht het RIVM de consumptie wel verantwoord.

Pannen, kleding en voedsel

Het RIVM voerde in 2017 een eerste verkennend onderzoek uit naar moestuinen in de omgeving van de Chemours-fabriek. Daaruit volgde het advies niet te eten uit moestuinen in een straal van 1 kilometer om de fabriek. Intussen zijn de meettechnieken verbeterd waardoor lagere concentraties PFAS kunnen worden opgespoord. Om omwonenden duidelijkheid te bieden, heeft het RIVM daarom op verzoek van gemeenten uit uitgebreider onderzoek naar PFAS-concentraties verricht. Vorig jaar stelde het RIVM bovendien de grens vanaf wanneer PFAS schadelijk wordt geacht naar beneden bij.

PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen en is een verzamelnaam voor duizenden chemicaliën die zijn verwerkt in onder andere pannen, kleding, voedselverpakkingen en blusschuim. Geruime tijd werd verondersteld dat PFAS niet schadelijk zou zijn voor de volksgezondheid, maar het RIVM heeft die risicoanalyse de laatste jaren bijgesteld. Te grote concentraties PFAS kunnen het immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken.

Lees ook: PFAS: schadelijk en niet kapot te krijgen

Volgens het RIVM krijgen mensen in Nederland te veel PFAS binnen via voedsel en drinkwater. Een van de verspreiders is chemiebedrijf Chemours, dat vroeger onder de naam DuPont opereerde. Het concern kwam de afgelopen jaren meermaals negatief in het nieuws vanwege het zonder vergunning lozen van afvalstoffen en overschrijden van uitstootquota.

Dit voorjaar adviseerde het RIVM nog zo min mogelijk vis, garnalen, mosselen en oesters uit de Westerschelde te eten, nadat uit onderzoek was gebleken dat de schaal- en schelpdieren hoge doseringen PFAS bevatten. Met name zelf gevangen bot en garnalen zouden al bij zeer lage consumptiehoeveelheden leiden tot overschrijding van de gezondheidskundige grenswaarde van PFAS.