Oorlog in Oekraïne

Oekraïense leger claimt herovering 3.000 vierkante kilometer grondgebied in elf dagen tijd

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne. Lees meer stukken in ons dossier.

Dit blog is gesloten

Dit blog is gesloten.

Lees hier verder in ons nieuwe blog

Oekraïens leger claimt herovering 3.000 vierkante kilometer grondgebied in elf dagen

Het Oekraïense leger heeft sinds het begin van deze maand 3.000 vierkante kilometer grondgebied heroverd op Russische militairen, meldt de Oekraïense legerleider Valeri Zaloezjny zondag. Bij de snelle opmars in het noordoosten van Oekraïne zouden in korte tijd zo’n dertig plaatsen weer in handen zijn gevallen van het Oekraïense leger. Dit weekend werden onder meer de plaatsen Koepjansk en Izjoem ten zuidoosten van Charkov heroverd.

„In de regio Charkov zijn we niet alleen aan het oprukken naar het zuiden en oosten maar ook naar het noorden”, schrijft Zaloezjny op Telegram. „Er zijn nog 50 kilometer te gaan tot de grens met Rusland”.

Het Russische ministerie van Defensie bevestigde zaterdagmiddag dat Russische troepen zich aan het terugtrekken zijn, maar liet zondag weten wel Oekraïense legerposities te bestoken met precisieaanvallen door de luchtmacht, raketten en artillerie.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky noemt de opmars in het noordoosten een mogelijke doorbraak in de al zes maanden durende oorlog. Volgens Zelensky kan in de winter nog sneller terrein worden veroverd als Kiev nog krachtiger wapens krijgt.

Lees ook: Verrassend snelle opmars van Oekraïne kan de oorlog doen kantelen

Oekraïense militair verwijdert Russische poster in Balakliia in de regio Charkov, zo valt te zien in een aan persbureau Reuters verstrekt filmpje. Foto Reuters

IAEA: back-up centrale Zaporizja hersteld, koeling kan via externe stroomnet

De door Rusland bezette kerncentrale van Zaporizja is na herstelwerkzaamheden aan een beschadigde hoogspanningslijn zaterdag weer aan het Oekraïense stroomnet gekoppeld. Dat is gebeurd via een externe back-up stroomlijn, zo meldt het Internationaal Atoomenergieagenteschap (IAEA) zondag. De externe stroom is nodig om de reactoren van de centrale te koelen en voor andere veiligheidsfuncties.

Het Oekraïense staatsagentschap Energoatom maakte zondagochtend bekend dat ook de energieproductie van zesde en laatste werkende reactor in de centrale is stilgelegd. De koeling van de units in de kerncentrale kan nu weer via het externe stroomnet plaatsvinden, zo meldt het IAEA.

Twitter avatar iaeaorg IAEA - International Atomic Energy Agency A back-up power line to Ukraine’s #Zaporizhzhya Nuclear Power Plant (#ZNPP) has been restored, providing the plant with the external electricity it needs for reactor cooling and other safety functions.

Productie kerncentrale Zaporizja is volledig stilgelegd

De productie van de kerncentrale bij Zaporizja is volledig stilgelegd. Dat meldt het Oekraïense staatsagentschap Energoatom zondag volgens internationale persbureaus. Het agentschap meldt dat het de zesde en laatste actieve reactor van de centrale heeft losgekoppeld van het energienetwerk en dat er voorbereidingen worden getroffen om de reactor te koelen.

Vorige week werd de noodstroomverbinding van de kerncentrale afgesloten, nadat beschietingen in het gebied er een brand hadden veroorzaakt. Energoatom, dat eigenaar is van de centrale, besloot daarop de verbinding met een nabijgelegen thermische centrale los te koppelen.

De afgelopen dagen deelde het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA), dat sinds vorige week medewerkers bij de centrale heeft gestationeerd, steeds zorgwekkendere berichten. Volgens het IAEA kon de centrale nauwelijks nog veilig functioneren, onder meer omdat de veiligheidssystemen die als back-up dienen niet meer werken. De Oekraïense regering liet eerder deze week al weten te overwegen de kerncentrale om „veiligheidsredenen” te sluiten.

‘Gedemilitariseerde zone’
De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, is sinds het begin van de oorlog bezet door Russische troepen. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar van beschietingen in de buurt van de kerncentrale, waardoor de hoogspanningslijnen die de centrale met het net verbinden zijn beschadigd.

Zondag drong Energoatom er in een verklaring bij het Russische leger op aan om de fabriek in Zaporizja te verlaten en de oprichting van een „gedemilitariseerde zone” mogelijk te maken. Eerder deze week deed het IAEA een vergelijkbare oproep.

Een IAEA-konvooi arriveert bij de kerncentrale van Zaporizja. Foto Alexander Ermochenko/TPX

Oekraïne herovert steeds meer gebied in oosten

De Oekraïense krijgsmacht verovert zaterdag in hoog tempo steeds meer terrein ten zuidoosten van het oostelijke Charkov, voor de oorlog de tweede stad van het land. Dat melden internationale persbureaus. Militairen zijn zaterdag onder meer de stad Koepjansk binnengedrongen.

Koepjansk, dat voor de oorlog zo’n 27.000 inwoners telde, was al enkele maanden in handen van de Russische krijgsmacht. Het is een belangrijke infrastructurele locatie, omdat Russische en Oekraïense spoorwegen er samenkomen en het daarmee een belangrijk knooppunt is.

Een door Rusland geïnstalleerde functionaris in de regio zei volgens persbureau Reuters dat „de vijand” zoveel mogelijk wordt „vertraagd”, maar dat verschillende plekken „onder de controle van Oekraïense militairen” zijn. Hij erkende dat een deel van de Russische frontlinie ten zuidoosten van Charkov was afgebrokkeld.

Volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de Oekraïense krijgsmacht inmiddels meer dan dertig plaatsen in de omgeving van Charkov heroverd.

Lees ook: Onverwacht Oekraïens succes door een nieuw tegenoffensief: ‘Zeer effectief’

Opvang en zorg voor Oekraïners kosten het Rijk 2,3 miljard euro

De opvang en zorg voor de tienduizenden gevluchte Oekraïners kosten Nederland tot dusver naar schatting 2,3 miljard euro. Dat schrijft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD) vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer.

Gemeentelijke en particuliere opvang is met 1,2 miljard euro de grootste kostenpost. Daarnaast gaat er veel geld naar onderwijs, medische zorg en extra woningen. De kosten worden gedekt door de ministeries van Justitie en Veiligheid, Onderwijs, Volksgezondheid, Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken.

Momenteel staan bij Nederlandse gemeenten ruim 77.000 Oekraïners ingeschreven, van wie er 60.000 in een noodopvang verblijven. Anderen hebben elders onderdak gevonden, zoals bij familie.

Rusland stuurt versterking naar Charkov na nieuw Oekraïens tegenoffensief

Moskou stuurt militaire versterking naar Charkov, de tweede stad van Oekraïne. Dat meldt het Russische persbureau Tass. Het Oekraïense leger meldde eerder deze week met een verrassingsaanval grote overwinningen te hebben geboekt in de regio. Daarbij zou de Russische krijgsmacht in oostelijke richting zijn teruggedrongen.

Lees ook: Onverwacht Oekraïens succes door een nieuw tegenoffensief: ‘Zeer effectief’

Het gebied ten oosten van Charkov, dat sinds het begin van de oorlog door Russische militairen is bezet, vormt als het ware de poort naar de Donbas. De Russische functionaris Vitali Gantsjev zei in een toespraak op Russische staatstelevisie dat zijn strijders momenteel een achterstand hebben opgelopen en sprak van „een aanzienlijke overwinning voor de Oekraïense strijdkrachten.”

Gantsjev zei dat er „hevige gevechten” aan de gang zijn in de buurt van de stad Balaklia, die donderdag door Oekraïne werd heroverd. Burgers worden uit de regio geëvacueerd.

Het gebied ten oosten van Charkov, dat sinds het begin van de oorlog door Russische troepen was ingenomen, vormt de poort naar de Donbas. Russische ministerie van Defensie/AP

Oekraïne claimt aanvallen op de Krim

De explosies die vorige maand een luchtmachtbasis op de Krim troffen, waren het gevolg van een Oekraïense raketaanval. Dat schrijven Valeri Zaloezjny, commandant van de Oekraïense krijgsmacht, en parlementslid Mychajlo Zabrodsky woensdag in een artikel op de Oekraïense nieuwssite Ukrinform. De ontploffingen vlakbij de stad Saki eisten volgens een Russische bestuurder één leven.

Eerder waren er al vermoedensd at de explosies door Oekraïense raketten waren veroorzaakt, maar de aanval werd tot nu toe nog niet officieel opgeëist. In augustus waren er ook elders op het geannexeerde Oekraïense schiereiland explosies, maar die noemt Zaloezjny niet specifiek. Hij heeft het over een „serie succesvolle raketaanvallen op vijandelijke luchtmachtbasissen op de Krim, in de eerste plaats het Saki-vliegveld”.

Zaloezjny hoopt dat de steun van Russen voor de oorlog afneemt als de oorlogsdreiging voor hen dichterbij komt, schrijft hij op Ukrinform. „Door de afstand zijn ze zich minder bewust van de tol van de oorlog. Volgend jaar is de taak van de Oekraïense strijdkrachten om dat gevoel voor de Russen scherper te maken.”

Lees ook: Achter de linies op de Krim ligt zelfs de munitie niet veilig

Rookpluimen stijgen op achter strandgangers na de explosies vlakbij Saki, op de Krim. Foto Stringers/Reuters

Noodverbinding naar kerncentrale Zaporizja beschadigd door beschietingen

Een van de drie noodstroomverbindingen naar de kerncentrale van Zaporizja is dinsdag beschadigd geraakt door aanhoudende beschietingen rondom het complex. Dat heeft het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) woensdag bekendgemaakt in een update. Alle vier de reguliere hoogspanningslijnen van de grootste kerncentrale van Europa waren al beschadigd.

Oekraïense autoriteiten hebben woensdag bewoners in de buurt van de door Rusland bezette kerncentrale opgeroepen te evacueren „voor hun eigen veiligheid”, meldt persbureau Reuters. Kiev overweegt de centrale te sluiten om een nucleaire ​​ramp te voorkomen. In de fabriek werken nog altijd Oekraïense werknemers.

De noodstroomverbindingen tussen de door Rusland bezette kerncentrale en een nabijgelegen thermische centrale waren eerder deze week al losgekoppeld van het elektriciteitsnet vanwege een brand in het complex.

Bezorgd over nucleaire veiligheid
De centrale ontvangt op dit moment nog elektriciteit van de enige werkende reactor. Stroomvoorziening is cruciaal voor de koeling van de reactoren. Hoewel er ook nooddieselgeneratoren ter beschikking zijn indien nodig, heeft IAEA-baas Rafael Grossi woensdag nogmaals zijn bezorgdheid geuit over de nucleaire veiligheid rondom de kerncentrale.

Het IAEA stuurde vorige week een team van experts om de veiligheid in het complex te controleren en bracht dinsdag een rapport daarover uit. De Oekraïense werknemers zitten daar in een onhoudbare situatie, zo stelde het rapport onder meer. Twee VN-experts uit dat team blijven voorlopig op de locatie.

Lees ook: Uitvallen van koeling is een van grootste gevaren in kerncentrale Zaporizja

Rode Kruis en VN eisen toegang tot Russische ‘filtratiekampen’

Het Rode Kruis en de Verenigde Naties willen toegang tot zogeheten Russische ‘filtratiekampen’ en andere plekken waar Oekraïners tegen hun wil worden vastgehouden. Dat zei Rosemary DiCarlo, het hoofd van een VN-afdeling verantwoordelijk voor politieke zaken, woensdag tegen de VN-Veiligheidsraad. Tegelijkertijd heeft het Witte Huis Rusland opgeroepen de kampen te sluiten. Dat melden internationale persbureaus.

De controlepunten, in onder meer bezette schoolgebouwen, zijn opgezet in bezette Oekraïense gebieden en in Rusland. Volgens VN-mensenrechtenfunctionaris Ilze Brands Kehris, zijn er aanwijzingen dat er ook alleenstaande kinderen in de kampen verblijven.

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en Human Rights Watch uitten eerder al hun zorgen over de praktijken in ‘filtratiekampen’. De organisaties ontdekten er deze zomer tal van misstanden, van mishandelingen tot schijnexecuties. Volgens de OVSE zitten tienduizenden mensen vast in dit soort kampen.

Baltische staten beperken grenstoegang voor Russen met Schengenvisum

De Baltische staten - Estland, Letland en Litouwen - gaan de toegang tot hun land beperken voor Russen met een Schengenvisum. Dat maakte de Letse minister van Buitenlandse Zaken Edgar Rinkēvičs woensdag bekend, melden internationale persbureaus. Dit besluit kwam tot stand na een ontmoeting tussen de Scandinavische en Baltische ministers van Buitenlandse Zaken.

Volgens Rinkēvičs is het aantal Russische burgers dat met een Schengenvisum naar Estland, Letland of Litouwen komt fors gestegen. Hij noemde dit een kwestie van „openbare veiligheid” maar ook een kwestie van „morele en politieke aard”.

Voor diplomaten, vrachtwagenchauffeurs en Russische burgers die de grens oversteken voor familiebezoek of vanwege humanitaire redenen, gelden uitzonderingen. Rinkēvičs verwacht dat de maatregelen over tien dagen in werking treden.

Europese Commissie wil nog eens 5 miljard vrijmaken voor Oekraïne

De Europese Commissie presenteert een nieuw steunpakket voor Oekraïne. Het gaat om 5 miljard euro, die bovenop de eerder aangekondigde 10 miljard aan „financiële, humanitaire en militaire hulp” komt, zo heeft voorzitter Ursula von der Leyen woensdag bekendgemaakt. De 27 lidstaten van de Europese Unie moeten nog wel instemmen met het nieuwe miljardenpakket. Ze heeft het plan nog niet toegelicht; onbekend is dus hoe de financiering precies in elkaar steekt.

Bij een vorige financiële injectie besloeg het bedrag een combinatie van gunstige leningen en subsidies: de Commissie leent bij geldschieters en verstrekt die lening vervolgens aan Oekraïne tegen zachte voorwaarden. Het doel van dat steunpakket was om bij te dragen aan de wederopbouw van Oekraïne, dat sinds februari in oorlog is na een invasie van het Russische leger. Behalve met geld voor humanitaire doeleinden steunen de Europese lidstaten Oekraïne tijdens de oorlog met wapens.

Von der Leyen kwam woensdag ook met voorstellen voor een prijsplafond voor Russisch gas. Ze wil dat de Europa minder afhankelijk wordt van het gas uit Rusland. Volgens Von der Leyen betreft Russisch gas naar de EU nog 9 procent van de import, terwijl dit aan het begin van de oorlog nog 40 procent was. „We moeten de Russische inkomsten verminderen die Poetin gebruikt om deze gruwelijke oorlog in Oekraïne te financieren”, aldus de voorzitter. Ook suggereerde ze een verplichte verlaging van elektriciteitsverbruik in EU-landen tijdens piekuren.

Ursula von der Leyen wil dat de EU minder afhankelijk wordt van Russisch gas. Foto Johanna Geron/Reuters

Zelensky staat open voor demilitariseringszone kerncentrale Zaporizja

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky staat ervoor open een zone rond de kerncentrale Zaporizja te demilitariseren. Dat zei hij dinsdag in zijn dagelijkse videoboodschap aan Oekraïne nadat het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) bij Rusland en Oekraïne had gepleit voor onder meer een veiligheidszone rond het complex.

Het IAEA constateerde in een dinsdag gepubliceerd rapport schade en een onhoudbare werksituatie in de regelmatig onder vuur genomen kerncentrale. In gevechten zijn onder meer panden geraakt waar nieuwe splijtstof ligt opgeslagen en waar kernafval wordt bewaard. Het IAEA deed in het rapport zeven aanbevelingen voor het verbeteren van de veiligheid. Het agentschap roept onder meer op tot een einde aan de beschietingen en herstel van de noodstroomvoorziening.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov heeft de IAEA volgens persbureau Reuters een verzoek gestuurd voor „aanvullende uitleg” op sommige delen van het Zaporizja-rapport. Het Russische staatspersbureau Interfax meldt woensdag dat het hoofd van het Russische staatskernenergiebedrijf Rosatom, Aleksej Lichatsjov, zegt bereid te zijn om samen te werken met het IAEA om de veiligheid rond de kerncentrale te verbeteren.

De afgelopen weken hebben Rusland en Oekraïne elkaar beschuldigd van aanvallen op de grootste kerncentrale van Europa. Het IAEA heeft in het rapport geen schuldige aangewezen voor de onveilige situatie en de schade.

Een Russische militair op het terrein van kerncentrale Zaporizja. Deze foto werd gemaakt tijdens een door het Russische leger georganiseerd persbezoek. Foto Yuri Kochetkov/EPA

IAEA: Medewerkers kerncentrale Zaporizja onder grote druk, gevaar voor nucleaire veiligheid

Het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) constateert schade en een onhoudbare werksituatie in de regelmatig onder vuur genomen kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne. In een dinsdag verschenen rapport doet het VN-agentschap volgens persbureau Reuters zeven aanbevelingen voor het verbeteren van de veiligheid. Inspecteurs zagen onder meer dat panden zijn geraakt waar nieuwe splijtstof ligt opgeslagen en waar kernafval wordt bewaard.

„De Oekraïense medewerkers in de door Russische militairen bezette centrale staan onder grote druk en ervaren veel stress, zeker omdat ze met relatief weinig zijn”, schrijft het IAEA in het rapport. „Dat is geen houdbare situatie en kan leiden tot menselijke fouten met gevolgen voor de nucleaire veiligheid”.

Het IAEA roept onder meer op tot een onmiddellijk einde aan de beschietingen van de centrale, een veiligheidszone rond het complex, een beter werkklimaat en herstel van de noodstroomvoorziening. Die is losgekoppeld na een door beschietingen veroorzaakte brand, zo werd maandag bekend.

Rusland en Oekraïne hebben elkaar de afgelopen weken over en weer beschuldigd van aanvallen op de kerncentrale, de grootste van Europa. Het IAEA stuurde vorige week een team van experts onder leiding van directeur Rafael Grossi om de veiligheid in het door Rusland bezette complex te controleren. De atoomwaakhond heeft geen schuldige aangewezen voor de geconstateerde schade.

Twee IAEA-experts blijven voorlopig ter plekke om de veiligheid in het oog te houden.

Lees ook: Uitvallen van koeling is een van grootste gevaren in kerncentrale Zaporizja

De koeltorens van de kerncentrale van Zaporizja. Foto Olya Solodenko / Getty

‘Rusland koopt wapens van Noord-Korea’

Rusland is van plan wapens te kopen van Noord-Korea. Dat melden The New York Times en persbureau Reuters dinsdag op basis van Amerikaanse regeringsfunctionarissen. Deze hebben weinig details bekendgemaakt over de exacte omvang en timing van de aankoop. Wel is bekend dat het gaat om „miljoenen raketten en artilleriegranaten”.

Een Amerikaanse ambtenaar zei per mail tegen persbureau Reuters dat de aankoop erop zou wijzen dat het Russische leger „blijft lijden onder ernstige leveringstekorten in Oekraïne, deels als gevolg van exportcontroles en sancties”. De ambtenaar, die anoniem wil blijven, verwacht dat Rusland in de toekomst vaker wapens zal kopen van Noord-Korea.

Vorige week ontving Rusland drones van Iran. Ook de keuze zich tot Iran te wenden, laat volgens Amerikaanse regeringsfunctionarissen zien dat Rusland door sancties moeite heeft het leger te onderhouden.

Raketten en rakettransportvoertuigen tijdens een militaire parade in Noord Korea. Foto EPA/KCNA

Noodstroomverbinding met kerncentrale in Zaporizja afgesloten na brand

De kerncentrale van Zaporizja heeft de verbinding met het Oekraïense elektriciteitsnet, die de centrale ook van elektriciteit voorzag, ontkoppeld. Dat hebben het nationaal energiebedrijf Energoatom en het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) maandag bekendgemaakt. Volgens het VN-atoomagentschap hebben Russische beschietingen een brand veroorzaakt in de centrale, waarna de noodstroomverbinding met een nabijgelegen thermische centrale opzettelijk werd losgekoppeld.

De stroomlijn is niet beschadigd en zal weer worden aangesloten als de brand volledig is geblust, zo hebben Oekraïense werknemers van de centrale aan het IAEA laten weten. De centrale ontvangt in de tussentijd nog wel de nodige elektriciteit van de enige werkende reactor. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei maandag volgens persbureau Reuters dat de stroomuitval „één stap verwijderd was van een catastrofe”. Elektriciteit is cruciaal voor de koeling van de reactoren. Drie van de vier hoogspanningsleidingen naar de kerncentrale waren al eerder beschadigd door beschietingen van het Russische leger.

Het VN-agentschap had vorige week een team van experts gestuurd naar de door Rusland bezette centrale in Zaporizja, de grootste van Europa, om de veiligheid in het complex te controleren en de stroomvoorzieningen te stabiliseren. Twee IAEA-experts blijven voorlopig op de locatie. Het agentschap heeft aangekondigd dinsdag een rapport uit te brengen over de missie naar de kerncentrale.

De centrale in Zaporizja heeft zes reactoren die als ze allemaal aan staan 5,7 gigawatt aan elektrisch vermogen leveren, genoeg om ruim vier miljoen huishoudens van elektriciteit te voorzien. Vorige week sprak IAEA-baas Rafael Grossi zijn zorgen uit over de situatie in Zaporizja, nu beschietingen rondom het complex de afgelopen maand weer zijn toegenomen.

Lees ook: Uitvallen van koeling is een van grootste gevaren in kerncentrale Zaporizja

De door Rusland bezette kerncentrale in Zaporizja. Foto IAEA/Reuters

Russische oud-journalist Safronov veroordeeld tot 22 jaar cel voor ‘hoogverraad’

Een Russische rechtbank heeft ex-onderzoeksjournalist Ivan Safronov maandag tot 22 jaar celstraf veroordeeld voor „hoogverraad”, zo melden internationale persbureaus. De rechtbank in Moskou stelt dat Safronov zich schuldig heeft gemaakt aan het delen van staatsgeheimen, maar critici spreken van een politiek proces, bedoeld om een Kremlin-kritische (oud-)journalist het zwijgen op te leggen. Safronov moet zijn straf uitzitten onder een streng regime in een strafkolonie.

Safronov (32) werd in juli 2020 gearresteerd en zit sindsdien in voorarrest. Hij werd beschuldigd van het delen van militaire geheimen met Tsjechische inlichtingendiensten en een Duitse staatsburger. Safronov pleitte onschuldig en noemde de aanklacht tijdens zijn slotpleidooi „absurd”. Hij zei nooit toegang te hebben gehad tot geheime documenten en benadrukte dat in het strafproces geen getuigenverklaringen zijn gebruikt ter ondersteuning van de aanklacht.

Ruim een jaar voor zijn arrestatie werd Safronov plotseling ontslagen door de zakenkrant Kommersant. Voor die krant schreef hij jarenlang over onder meer het Russische leger. Samen met een collega had hij gepubliceerd over het mogelijke vertrek van Valentina Matvienko, de machtige voorzitter van het Russische Hogerhuis en een bondgenoot van president Vladimir Poetin. Na het ontslag van Safronov en zijn collega stapte een groot deel van de redactie ook op bij de krant in solidariteit met hun collega’s. Safronov ging na zijn vertrek aan de slag als adviseur bij de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos.

Lees ook dit artikel uit 2019, van na Safronovs ontslag bij Kommersant

Afgewezen schikking
Aan het eind van het proces bood de aanklager Safronov een schikking aan: in ruil voor een bekentenis zou hij een gevangenisstraf van twaalf jaar krijgen, de helft van de eis van 24 jaar. Volgens zijn advocaat liet Safronov in niet mis te verstane bewoordingen weten niet op het voorstel in te gaan, zo vertelde de raadsman aan The Guardian. Persbureau AP tekende op dat Safronov „ik houd van jullie allemaal” riep naar collega’s en vrienden die naar de rechtbank waren gekomen om hem te steunen.

Volgens mensenrechtenorgannisatie Amnesty International toont de veroordeling van Safronov „de hachelijke realiteit waarmee journalisten in Rusland vandaag worden geconfronteerd”. Dat zei Natalia Priloetskaja, Rusland-onderzoeker voor Amnesty in een verklaring. De advocaten van Safronov lieten aan het Russische persbureau RIA Novosti weten in beroep te gaan tegen de uitspraak.

Ivan Safronov tijdens de rechtszaak in de kooi waarin verdachten hun proces volgen. Foto Jevgenia Novozjenina/Reuters

Kritische Russische krant Novaja Gazeta verliest vergunning definitief

De kritische Russische krant Novaja Gazeta heeft officieel zijn mediavergunning verloren. Dat heeft een rechtbank in Moskou bepaald, zo meldt het in Europa gevestigde online platform met dezelfde naam maandag. De gedrukte versie van Novaja Gazeta komt al maanden niet meer uit vanwege repressie van de media in Rusland. In plaats daarvan richtten journalisten van de krant, die grotendeels naar Letland zijn gevlucht, een site op waar ze in het Russisch en andere talen verslag doen van hun thuisland.

Lees ook: Novaja Gazeta, ‘tegengif tegen de tirannie’, zwijgt voorlopig

Volgens de Russische mediatoezichthouder heeft de redactie van Novaja Gazeta in 2006 niet aan Russische regels voldaan, toen de krant van hoofdredacteur veranderde en dat niet doorgaf. Aannemelijker is dat het Kremlin de redactie, een van de weinigen die nog kritisch over het Russische leiderschap publiceert, tot zwijgen wil brengen. Oprichter en oud-hoofdredacteur Dmitri Moeratov won vorig jaar nog een Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk. Sinds het begin van de invasie is de persvrijheid in Rusland flink ingeperkt. Zo mag niet over een ‘oorlog’ geschreven of gesproken worden en kunnen verslaggevers forse straffen krijgen voor het overtreden van deze regels.

Het opschorten van de vergunning komt twee dagen na de begrafenis van de laatste leider van de Sovjet-Unie Michail Gorbatsjov, verguisd en in sommige gevallen gehaat in Rusland. Hij hielp Moeratov in 1993 met het oprichten van de krant. Gorbatsjov won in 1990 de Nobelprijs voor de Vrede en gebruikte een deel van het prijzengeld voor de aankoop van computers voor de redactie van Novaja Gazeta. Moeratov was zaterdag aanwezig bij zijn uitvaart in het centrum van Moskou: hij leidde de kist naar buiten en hield daarbij een foto van de overleden oud-wereldleider vast.

Novaja Gazeta-hoofdredacteur Dmitri Moeratov (rechts) zit samen met zijn adjunct Sergej Sokolov. Foto Filipp Lebedev/Reuters

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de oorlog in Oekraïne.

Lees hier het vorige blog terug