De Britse Conservatieve Partij kiest maandag een nieuwe leider en daarmee ook een nieuwe premier voor het Verenigd Koninkrijk. De strijd gaat tussen twee (ex-)bewindspersonen uit het kabinet van vertrekkend premier Boris Johnson: minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss en oud-minister van Financiën Rishi Sunak. Truss lijkt in eerste opzicht de beste kansen te hebben. Mede door haar trouw aan premier Johnson – Sunak stapte begin juli op uit onvrede met Johnsons leiderschap, Truss bleef – staat ze in peilingen op een veilige voorsprong.
Na een reeks schandalen kondigde Johnson begin juli zijn vertrek aan als leider van de Conservatieven en als premier, maar hij blijft aan tot zijn partij een nieuwe leider heeft gekozen. In het Britse systeem komen er niet direct nieuwe landelijke verkiezingen bij het opstappen van een premier. In plaats daarvan kiest de partij die de meerderheid heeft, in dit geval de Conservatieve Partij, een nieuwe leider én premier voor het land.
Hoeveel leden de Conservatieve Partij precies heeft, is niet duidelijk: de partij is daar niet open over. De Britse omroep BBC schat dat het zo’n 160.000 mensen zijn, ongeveer 0,3 procent van alle Britse stemgerechtigden. Deze Tories, zoals ze ook worden genoemd, zijn over het algemeen relatief oud, overwegend wit en komen vaker dan gemiddeld uit de Britse middenklasse. Dat is overigens ook het geval voor leden van andere grote Britse politieke partijen.
Balmoral
Na een afvalrace van weken waar aanvankelijk acht kandidaten aan meededen, zijn Truss en Sunak nog over. Alleen de Tories die al vóór 3 juni van dit jaar lid waren, konden tot afgelopen vrijdag hun stem uitbrengen. De uitkomst van deze stembusgang wordt aan het begin van de Britse middag bekendgemaakt door de Conservatieve Partij. Omstreeks 13.30 uur Nederlandse tijd is duidelijk wie de nieuwe Britse premier is.
Na de bekendmaking vertrekken Johnson en de nieuwgekozen leider traditiegetrouw richting koningin Elizabeth, waar Johnson zijn ontslag zal indienen. Dat verloopt ditmaal met een reis naar Schotland iets anders dan gewoonlijk. Vanwege haar frêle gezondheid verblijft de koningin in haar vakantieverblijf in Balmoral, in plaats van in het Londense Buckingham Palace.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/09/data89741436-afbba7.jpg)