‘Lachende’ paus Johannes Paulus I zaligverklaard

Paus Johannes Paulus I is zondag zalig verklaard door de huidige paus Franciscus. Duizenden gelovigen waren aanwezig bij de mis daarvoor buiten, op de trappen van de Sint-Pieter in Vaticaanstad. Door de zaligverklaring kan hij nu lokaal worden vereerd, vooral in zijn geboorteland Italië.

Johannes Paulus I werd geboren als Albino Luciani en hij overleed in op 28 september 1978 op 65-jarige leeftijd, slechts 33 dagen nadat hij tot paus was benoemd. Vanwege dat korte pontificaat staat hij ook wel bekend als ‘The September Pope’. De toenmalige kardinaal van Venetië werd in augustus 1978 gekozen, toen het conclaaf moeite had de opvolger van Paulus VI te kiezen. Een meer conservatieve én een meer hervomingsgezinde kandidaat werden daarbij gepasseerd. Hij was de eerste paus die bij zijn uitroeping een dubbele naam aannam. Hij werd gezien als schuchtere, aimable man met een verlegen lach, wat hem de bijnaam ‘de lachende paus’ opleverde. Ook paus Franciscus stond zondag tijdens de mis stil bij dat kenmerk: Johannes Paulus „lachte tot het allerlaatste moment”, stelde hij.

Zijn voorgangers Johannes XXIII en Paulus VI (zijn naam refereerde aan beide) waren betrokken geweest bij de modernisering in het Vaticaan in het voorgaande decennium. Ook Johannes Paulus zou ingrijpende hervormingen hebben willen doorvoeren in de leiding van het Vaticaan. Maar van zijn plannen kwam weinig terecht, omdat hij iets meer dan een maand na zijn benoeming dood werd aangetroffen in bed. Over zijn overlijden werd door het Vaticaan weinig bekendgemaakt. De Katholieke Kerk verklaarde alleen dat de paus was overleden aan een hartstilstand. Er ontstonden ook veel complottheorieën rond zijn dood en de doodsoorzaak.

Een zaligverklaring kan de eerste stap zijn naar heiligverklaring (verering in de hele Kerk). De procedure die voorafging aan de zaligverklaring van Johannes Paulus I duurde negentien jaar. Het onderzoek naar Johannes Paulus’ daden en de vraag of hij wonderen heeft verricht - een vereiste voor de zaligverklaring - werd gestart in het Italiaanse bisdom Belluno, waar hij in 1935 werd gewijd tot priester. Dat bisdom bepaalde eerder dat een onverklaarbare genezing van een Argentijns meisje op voorspraak van de paus inderdaad een wonder was.

Correctie (4 oktober 2022): In een eerdere versie van dit artikel stond dat Johannes Paulus I bekendstond als ‘The September Pause’. Dat is hierboven aangepast.