„Het is opvallend snel of beter gezegd: belachelijk snel”, zegt Mario Captein, directeur van vakvereniging Coaches Betaald Voetbal (CBV), over het ontslag van Sjors Ultee (35) bij Fortuna Sittard. De hoofdtrainer kreeg na drie verloren wedstrijden in de Eredivisie zijn ontslag. Daarmee werd het record van van deze eeuw geëvenaard van Alex Pastoor, die in 2013 bij NEC gedwongen moest vertrekken. „Voor het imago van de coaches in het betaald voetbal is dit natuurlijk niet goed”, stelt Captein.
Fortuna Sittard hield het maandag bij een korte mededeling op de website van de club. „Fortuna Sittard bedankt Sjors en Robby [Alflen, assistent] voor hun enorme inzet en toewijding gedurende hun periode in Sittard”, viel er te lezen. Technisch manager Sjoerd Ars is zich bewust van de impact van het besluit. „Het is pijnlijk om zo vroeg in het seizoen al deze moeilijke beslissing te moeten nemen. We maken deze keuze niet enkel op basis van de laatste drie wedstrijden. We zien onvoldoende progressie in de ontwikkelingen van het team op verschillende vlakken. Daarin ontstond een groeiend verschil van inzicht waardoor wij dit besluit noodzakelijk achten in het belang van de club.”
Captein had op maandag even kort telefonisch contact met Ultee en Alflen. „Het is gebruikelijk dat wij onze leden dan even benaderen om te vragen hoe het met ze gaat”, zegt de oud-voetballer van PSV, Helmond Sport en FC Eindhoven. „We vragen ze bijvoorbeeld of ze bij de ontbinding van het contract juridische bijstand nodig hebben. In Nederland is zo’n ontslag doorgaans snel geregeld omdat daarover meestal bepalingen in het contract zijn opgenomen.”
‘Part of the job’
Captein weet als directeur van de vakbond voor coaches dat zijn leden altijd het risico lopen ontslagen te worden als de prestaties tegenvallen. Daarmee zal Ultee dit seizoen ongetwijfeld de eerste zijn in een rij van trainers. Twee jaar geleden werden veertien trainers in het Nederlandse betaald voetbal voortijdig weggestuurd. Vorig seizoen waren dat er twaalf. „Een ontslag is part of the job geworden. Ik maak me wel zorgen over de snelheid waarmee in Sittard nu de beslissing is genomen”, zegt Captein via de telefoon. „Je kunt niet bepaald zeggen dat Ultee de tijd heeft gehad om teleurstellende resultaten recht te zetten. Maar wij gaan er helaas niet over. We kunnen dat slechts constateren.”
Captein kan niet overzien of Ultee het slachtoffer is geworden van een nieuwe wind die onder de Turkse voorzitter Isitan Gündat door de club waait. De Turks-Nederlandse ondernemers Atilla Aytekin en Umut Akpinar van het game- en advertentiebedrijf Azerion, spelen een belangrijke rol. Door het instappen van de ondernemers is de begroting dit seizoen gegroeid naar 9 miljoen euro. De verwachtingen bij Fortuna Sittard gingen omhoog zeker nadat de beroemde Turkse spits Burak Yilmaz werd vastgelegd. Verder kwamen de Turkse middenvelder Dogan Erdogan, de Spaanse aanvaller Inigo Córdoba en de Braziliaanse verdediger Rodrigo Guth naar Limburg. Captein: „Fortuna Sittard deed het vorig seizoen voor de winter ook niet zo goed, maar Ultee wist zich wel te handhaven. En daarmee werd de doelstelling gehaald. Dit seizoen zijn de ambities kennelijk veel hoger.”
Schokeffect
Het schokeffect dat een ontslag soms moet veroorzaken, is volgens Captein in de praktijk maar gering. „Uit onderzoek blijkt dat daar in veel gevallen helemaal geen sprake van is. Neem PEC Zwolle vorig jaar. Daar moest Art Langeler vertrekken toen zijn ploeg op de laatste plaats stond. Dick Schreuder nam het over en eindigde op de onderste plek in de Eredivisie. Schreuder zit er nu nog”, legt Captein uit. „Er spelen vaak allerlei zaken mee waar wij geen zicht op hebben.”
De directeur van Coaches Betaald Voetbal houdt nauwgezet in de gaten of clubs het ontslag volgens de juiste regels afwerken. Zo dient Fortuna Sittard nu eerst de overeenkomsten met Ultee en Alflen af te handelen voordat er een nieuwe trainer kan worden vastgelegd. De andere assistenten van Ultee, Jeroen Schepens en Dominik Vergoossen nemen voorlopig de taken waar bij de nummer zeventien uit de Eredivisie. Zaterdagavond staat een uitwedstrijd tegen sc Heerenveen op het programma. Captein: „Deze trainers beschikken niet over de vereiste diploma’s en mogen het maximaal vier wedstrijden overnemen van Ultee.”
Ultee kwam als voetballer niet verder dan de Utrechtse amateurs van DVSU. Hij volgde zijn eigen weg als coach in het betaald voetbal. Anders dan veel trainers klom hij stap voor stap omhoog. Hij deed de Pabo, ging aan het werk in het speciaal onderwijs, maar werkte intussen ook voor FC Utrecht. Van clinicmedewerker werkte hij zich in enkele jaren op tot assistent van toenmalig hoofdtrainer Rob Alflen. De afgelopen jaren waren hun rollen bij Fortuna Sittard omgedraaid. Tot maandag was Ultee de jongste coach in de Eredivisie.