De eerste studentenvereniging voor mbo’ers moet een einde maken aan ‘de segregatie’

Als de 22-jarige Anne langs de kraam van de eerste studentenvereniging voor mbo’ers loopt, snapt ze meteen waarom die nodig is. Anne, die niet met haar achternaam in NRC wil, was eerder zelf mbo-student. „Toen ik een huis zocht voor mijn stage in Eindhoven, merkte ik bij studentenhuizen dat ik sneller werd afgewezen als ik zei dat ik mbo-student was. Ze stopten vaak gewoon met luisteren.”

Ze liet zich niet ontmoedigen. „Uiteindelijk vond ik een leuk studentenhuis, ik was de enige mbo’er daar en dat maakte niets uit.” Nu gaat Anne productontwerp studeren aan de Hogeschool voor de Kunsten, een hbo-opleiding.

Referendum Sanctum Hollandicus Vereniging Utrecht (R.S.H.V) is de eerste studentenvereniging voor mbo’ers in Nederland. Het is „heel vreemd” dat zo’n vereniging er nog niet was, zegt voorzitter Lotte Welten (18). Hoewel ze benadrukt dat de vereniging is bedoeld voor de gezelligheid, is die een voorbeeld van de emancipatie van de mbo-student. Dit jaar mogen de mbo-studenten voor het eerst meedoen aan de Utrechtse introductieweek, die bestaat uit workshops, een parade, een sportmarkt, een festival en een verenigingsmarkt.

Waterpistolen

Op die markt cirkelen Welten en haar medebestuursleden Goshi Vlaanderen (17) en Ilse Burggraaff (17) dinsdagmiddag met waterpistolen rond de opblaasbare stormbaan achter hun informatiekraam. Studenten die meedoen komen er niet droog vanaf. De verkoeling is geen overbodige luxe in het Utrechtse Wilhelminapark, waar het gras bruingedroogd is door de aanhoudende hitte.

Mbo’ers zijn schaars vanmiddag. Van de ruim 3.700 inschrijvingen op de verenigingsmarkt zijn er rond de dertig mbo’ers. Dit maakt het werven van nieuwe leden niet makkelijk voor R.S.H.V, dat nu veertig leden heeft. „Waar zijn de mbo’ers?”, roepen de bestuursleden vanachter de kraam.

Mbo’ers worden nogal eens geweerd bij cafés en feestjes, vertelt bestuurslid Vlaanderen. Ze zijn vaak een jaar of 16, soms 15 als ze beginnen aan hun studie, en daarmee jonger dan hbo’ers en wo’ers. En ja, ze mogen dus vaak nog geen alcohol drinken. Maar dat is op feestjes eenvoudig op te lossen met een polsbandjes-systeem. Vlaanderen begrijpt dat het voor eigenaren van gewone kroegen lastig kan zijn om zulke jonge mensen toe te laten. Minder begrip heeft ze voor eerdere gevallen waarbij mbo’ers niet bij studenten-café’s naar binnen mogen. De precieze reden daarvoor is „niet altijd duidelijk”, zegt Vlaanderen. Mag het niet omdat diegene geen studentenpas heeft, vanwege de leeftijd of omdat ze geen lid zijn van een studentenvereniging?

Na „verschillende verhalen” van medestudenten in de media en vragen in de gemeenteraad is R.S.H.V. „in gesprek” gegaan met een kroeg-eigenaar, zegt bestuurslid Burggraaff. „Zijn verklaring was dat veel studenten geen studentenpas hebben, en zo dus niet aan kunnen tonen dat ze student zijn. Daar hebben we het nu over met onze school.” Die school is Nimeto, de mbo-opleiding voor design in Utrecht.

Lees ookMonocultuur corpora werkt excessen in de hand

Latijnse naam

R.S.H.V. heeft bewust gekozen voor een Latijnse naam. Latijnse namen zijn „gangbaar” bij studentenverenigingen, zegt Welten. Referendum Sanctum staat voor samenhorigheid en verbondenheid, legt ze uit: „En gewoon gezelligheid.”

Voor een inclusief studentenleven is uiteindelijk een „cultuurverandering” nodig, zegt wethouder Dennis de Vries (Jeugd, PvdA) bij de informatiekraam van R.S.H.V. Hij studeerde zelf ooit aan het mbo – „toen werden we nog scholieren genoemd” – en vindt dat bijvoorbeeld de toegang tot sportfaciliteiten en huisvesting moet worden verbeterd voor mbo’ers. „Zo zie dat bij studentenwoningen onderscheid gemaakt wordt tussen deeltijd- en voltijdstudenten. Sommige woningen zijn alleen voor voltijdstudenten, terwijl leerwerktrajecten in het mbo heel gewoon zijn.”

Het is vooralsnog een „proef” dat mbo-studenten meedoen aan de Utrechtste introductieweek (UIT), voor het allereerst in Nederland, zegt een woordvoerder van UIT. Om onvoorziene problemen voor te zijn, is er bijvoorbeeld een limiet gesteld aan het aantal inschrijvingen van mbo’ers. Het is waarschijnlijk een eerste stap naar meer deelnemers komende jaren, en naar een uitbreiding in andere studentensteden.

Studenten Ciska Schipper (18) en Reema Dandachi (18) hopen dat een vereniging als deze de „segregatie” die ze in het studentenleven zien zal tegengaan. Zelf gaan ze aan de universiteit studeren, maar ze komen wel even buurten bij de R.S.H.V-kraam. Het leeftijdsverschil tussen mbo-, hbo- en wo-studenten zorgt misschien ook wel voor subtiele verschillen in interesses, zegt Dandachi. „Maar het idee dat mbo-studenten daardoor heel anders zouden zijn is vooral gebaseerd op een stigma.”

Correctie (18 augustus 2022). In een eerdere versie stonden de leeftijden van Goshi Vlaanderen en Ilse Burggraaff verkeerd vermeld. Dat is aangepast.