Benedek Fliegauf is een meester in sardonische observaties

De Hongaarse regisseur Benedek Fliegauf is dol van fractals, zegt hij. Fragmenten die zich in een chaotisch soort symmetrie tot elkaar verhouden. Fliegaufs’ episodische drama Forest – I See You Everywhere borduurt met zijn zeven huiselijke conflicten ogenschijnlijk voort op zijn volgens de strenge regels van het ‘cinematografische kuisheidsgebod’ Dogme 95 gedraaide debuut Forest (2003). Opnieuw dipt hij zonder veel opsmuk in documentaire schouderfilmstijl in een aantal Hongaarse levens in crisis.

Voor we exact weten wat eraan voorafging en hoe het afloopt fladderen we verder, zoomt Fliegauf in op zijn volgende sociale fractal. Scherven worden in films normaliter geacht een mozaïek te vormen, je filmt er niet zomaar wat op los. Wat is het patroon achter de zeven huiselijke conflicten van Forest – I See You Everywhere? Dat laat zich niet gemakkelijk ontrafelen.

Scholier Silvia was een talentvol synchroomzwemmer, maar verloor een been toen haar moeder dodelijk verongelukte. De schuld van haar nietsnut van een vader. Pa was namelijk te lui om de winterbanden te vervangen. Denkt ze. Zijn realiteit is een heel andere: de dode moeder was een hysterische narcist met doodsdrift die haar dochter frivool in levensgevaar bracht. Heeft hij gelijk of geloof je hem vooral omdat hij als laatste het woord krijgt?

Of neem die doodzieke vader die vermoedt dat zijn zoon het doet met zijn jonge vrouw. Is dat waar? Of voelt hij alleen de latente seksuele spanning? Of is zijn vermoeden juist de katalysator? Dan is er een streng katholieke moeder die haar zoon verbiedt de vrienden te zien met wie hij ‘satanische’ fantasyspelletjes speelt. „Of jouw God is een psychopaat, of een soort Hitler of Mao met als enige deugd dat hij niet bestaat”, bijt hij haar getergd toe. Er vallen klappen, maar gaat dit over religie of een verstikkende moeder?

Fliegauf levert in Forest – I See You Everywhere zeven pareltjes af. De rode draad: hoe wij woede, angst, bezitsdrang, jaloezie of verdriet projecteren op een ander, emoties een realiteit verkleuren die veel complexer is. We zien bomen, maar zelden het bos.

Fliegauf is een meester in de bedachtzame, sardonische observaties, een talent uit een Hongaarse generatie die tevens Kornél Mundruczó (White God), László Nemes (Son of Saul) en György Pálfi (Taxidermia) voortbracht. Zijn films, die tegenwoordig neigen naar sprookjesachtig of sciencefiction, gaan veelal aan de Nederlandse bioscoop voorbij. Die schade kun je inhalen met deze – tijdelijke? – terugkeer naar een soort realisme.