Asielzoekers voorlopig niet opgevangen op cruiseschepen op zee

Er zullen voorlopig geen asielzoekers worden opgevangen op cruiseschepen op zee, als oplossing voor het tekort aan opvangplekken. Dat schrijft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD) in een donderdag ingediende Kamerbrief. Redenen hiervoor zijn dat bevoorrading van schepen „lastig” is en dat opvang op zee bepaalde „veiligheidsrisico’s” met zich mee brengt. Het is tenslotte niet mogelijk om asielzoekers te allen tijde met een pendeldienst van en naar het schip te varen.

Nu opvang van asielzoekers op zeecruiseboten op zee is afgeblazen, is het onduidelijk of het wel lukt om drie reeds ingehuurde cruiseschepen te laten aanmeren. De eerste optie, een cruiseschip aanmeren in de haven van het Noord-Hollandse Velsen, moet volgens planning in september gereed zijn als opvanglocatie. Daarbij gaat het om een cruiseschip dat 1.000 tot 1.200 asielzoekers kan huisvesten. 1.000 plekken zijn gereserveerd voor de reguliere opvang van asielzoekers, 200 als noodopvang voor het geval dat de opvanglocatie in Ter Apel weer overloopt.

Kades te zwak

Het college van b&w en de gemeenteraad van Velsen hebben eind juni al ingestemd met de komst van het cruiseschip voor een periode van zes maanden. Maar vooralsnog is die haven volgens Rijkswaterstaat niet geschikt voor zo’n zeewaardig cruiseschip. De zogeheten bolders, grote palen waar zo’n cruiseschip aan vastligt, zijn te zwak, blijkt uit onderzoek van Rijkswaterstaat. Het risico is dan te groot dat de kade het begeeft en er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Hetzelfde geldt voor het moment dat er komende herfst forse rukwinden ontstaan. Ook dan is er volgens Rijkswaterstaat het risico dat de kade instort. Onderzocht wordt nog of de kade en aanmeerplek alsnog geschikt kan worden gemaakt, en of dat voor de deadline van september gaat lukken. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gaat daar inmiddels wel vanuit; de optie op het cruiseschip is inmiddels omgezet in een vast contract.

Lees ook: Wachten in de stank van poep en plas

Een andere optie om kleinere riviercruiseboten aan te meren, wordt nog achter de hand gehouden. Onderzocht wordt hoeveel van die boten veilig in de haven kunnen aanmeren en hoeveel asielzoekers daar opgevangen kunnen worden. De gemeente Velsen zegt wel vast te houden aan een maximale opvangperiode van zes maanden. Uiterlijk volgend jaar maart moeten de opvanglocaties weer verdwijnen, los van de vraag wanneer het COA erin slaagt om met Rijkswaterstaat overeenstemming te bereiken over de geschiktheid van de aanmeerplek(ken). Volgens een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt nog overlegd met twee gemeenten elders in Nederland met een zeehaven over de mogelijkheid om daar grote cruiseschepen aan te meren. Het is onbekend of die havens wel voldoende uitgerust zijn voor dergelijke schepen.

Geen structurele oplossingen

Een structurele oplossing voor de asielopvangcrisis is nog niet in zicht, blijkt uit de brief van staatssecretaris Van der Burg. Op dit moment zijn ongeveer 4.100 van de beoogde 5.625 opvangplekken gerealiseerd. Dit moet op „zeer korte termijn” verlichting geven voor het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel, waar sinds begin juli bijna dagelijks tientallen tot honderden asielzoekers buiten in erbarmelijke toestanden verblijven. „Een onhoudbare situatie”, noemt de staatssecretaris het.

Het COA opent volgens Van der Burg de komende weken drie nieuwe opvanglocaties met in totaal 780 plekken, in Den Haag, Delft en Voorschoten. Het is het COA inmiddels ook makkelijker gemaakt om panden op te kopen als het daar asielzoekers kan huisvesten.