Met ervaring uit Den Haag en Brussel wordt Dijsselbloem burgemeester van Eindhoven

Eigenlijk, zo hintte de profielschets in april, leek de gemeenteraad van Eindhoven bij voorkeur een vrouwelijke burgemeester te willen aanstellen. De tekst die kandidaten uitnodigde te solliciteren was in de ‘zij-vorm’ geschreven. „Zij geeft zelf het goede voorbeeld.” „Ze is open en toegankelijk.” „Ze weet wat in de stad leeft.”

Toch wordt het weer een man. Dinsdagmiddag maakte de Eindhovense raad bekend dat PvdA’er Jeroen Dijsselbloem (56) zal worden voorgedragen als opvolger van John Jorritsma (VVD) die in september na één termijn vertrekt.

Vanuit de gemeenteraad bezien is de keuze voor Dijsselbloem niet verrassend. Een sterke naam, met een groot netwerk, veel bestuurlijke ervaring in zowel Den Haag als Brussel én met Eindhovense roots.

De voormalig minister van Financiën in het tweede kabinet-Rutte (2012-2017) werd in 1966 in Eindhoven geboren, groeide op in het naburige Son en Breugel en haalde z’n vwo-diploma aan het Eckartcollege in Eindhoven.

Opmerkelijke stap

Voor Dijsselbloem zelf is de nieuwe stap in zijn carrière wel opmerkelijk te noemen. Sinds drie jaar is hij voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) die op dit moment aan een belangrijke klus werkt: de evaluatie van het coronabeleid van de (vorige) regering. Het eerste deelrapport dat in februari verscheen was uitermate kritisch over de eerste fase van de pandemie in 2020. „Er ontbraken landelijke scenario’s” en „er was onvoldoende centrale aansturing”. In een recent interview in de Volkskrant sprak Dijsselbloem zich nog veel nadrukkelijker uit. Hij kraakte de volgens hem lakse reactie van het huidige kabinet op de stevige aanbevelingen van zijn eerste OVV-rapport – er moeten er nog twee volgen. „De meest urgente dingen gebeuren eigenlijk niet.”

Het is Dijsselbloem ten voeten uit: kritisch, direct en waar nodig keihard. „Ik ben geen diplomaat, ik ben een politicus”, zei hij terugblikkend in NRC op zijn tijd als voorzitter van de Eurogroep waarin hij zijn reputatie van koele en kille bestuurder ook internationaal vestigde. Hij kreeg in de jaren van de eurocrisis veel kritiek op de wijze waarop hij met name de Zuid-Europese landen tot bezuinigen en hervormingen probeerde te dwingen.

Lees ook dit interview met Jeroen Dijsselbloem uit 2017: ‘Ik had de mooiste baan ter wereld’

Architect van bezuinigingsbeleid

In Nederland was Dijsselbloem een van de architecten van het rigoureuze bezuinigingsbeleid van Rutte II. Als tweede man achter toenmalig PvdA-leider Diederik Samsom had hij aan het regeerakkoord meegeschreven. In het kabinet waakte hij als minister van Financiën over de uitvoering ervan.

Na vier jaar regeren werd de PvdA afgestraft: van 38 naar 9 zetels in de Tweede Kamer. Dijsselbloem had zich hard gemaakt voor een hoge plek op de kieslijst – hij nam geen genoegen met plek 5, het werd 3 – en werd dan ook herkozen. Niettemin zwaaide hij zeven maanden later af omdat, zoals hij het formuleerde, „de vuurkracht miste” om de PvdA erbovenop te krijgen.

Dijsselbloem solliciteerde vervolgens op twee vooraanstaande bestuurlijke posities – vicevoorzitter van de Raad van State en hoofd van het IMF – maar greep er beide keren naast. Het werd, in mei 2019, het voorzitterschap van de Onderzoeksraad.

Voor zijn nieuwe baan buiten Den Haag, zal hij niet alleen het statige OVV-kantoor aan het Lange Voorhout verlaten, maar ook zijn geliefde woonplaats Wageningen, waar hij in de jaren tachtig landbouweconomie studeerde.