Bruls stelt ultimatum in opvangcrisis: Rijk moet nog voor de herfst met oplossing komen

Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD) moet nog deze zomer met oplossingen komen om de asielzoekerscrisis op te lossen. Op steun van gemeenten hoeft het Rijk daarna niet meer te rekenen. Gemeenten stoppen per oktober met hun medewerking aan de crisisnoodopvang, zo liet voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad maandagavond weten. Het Veiligheidsberaad, waarin burgemeesters van de 25 grootste gemeenten zitting hebben, vindt dat vluchtelingenopvang een rijkstaak is.

Van der Burg deed vorige maand een beroep op de gemeenten om asielzoekers op te vangen uit overvolle opvangcentra, waaronder die in Ter Apel, waar al maandenlang asielzoekers soms noodgedwongen buiten overnachten. Het lukt niet meer om ze onder te brengen in opvangcentra elders in het land, omdat die ook overvol zitten, of sluiten. Volgens Bruls moet Van der Burg zo snel mogelijk nieuwe grote opvanglocaties realiseren en moeten gemeenten desnoods gedwongen worden om dat mogelijk te maken. „Desnoods met hele onplezierige directieven”, aldus Bruls tegenover persbureau ANP. „Liefst deze week nog”, voegde hij daar aan toe.

Geen tijd meer om te wachten

Vluchtelingenwerk Nederland steunt het pleidooi om gemeenten te dwingen om grootschalige opvangcentra mogelijk te maken, desnoods met een spoedwet. Want er is volgens Vluchtelingenwerk geen tijd meer om te wachten tot het Rijk plannen klaar heeft om fors en structureel te investeren in de capaciteit van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA). Van der Burg overlegt al maanden met gemeenten en provincies over het realiseren van drie of vier grote asielcentra om de druk op Ter Apel te verlichten. Dat heeft tot nu toe niets opgeleverd.

Daarnaast zijn er plannen om „sobere” opvangcentra in te richten voor asielzoekers uit ‘veilige landen’ zoals Marokko, die nauwelijks kans maken op verblijfsvergunningen, maar er wel mede voor zorgen dat de opvangcentra overvol zijn. Die groep kansarme asielzoekers zorgt volgens Bruls voor weerstand bij gemeenten om mee te werken aan uitbreiding van de crisisopvang. „Wij willen echte vluchtelingen opvangen”, aldus Bruls vrijdag tegen NOS.

Vluchtelingenwerk noemt de manier waarop Rijk en gemeenten langs elkaar heen werken teleurstellend. „We begrijpen de gemeenten heel goed, maar elke bestuurder heeft de maatschappelijke plicht om er alles aan te doen om fatsoenlijke opvangplekken te vinden. Elke potentiële opvanglocatie staat nu eenmaal in een gemeente. Die zijn formeel niet verantwoordelijk, maar hebben wel een verantwoordelijkheid om dit op te lossen.” Ook van der Burg deed afgelopen weekeind een beroep op lokale bestuurders om meer te doen om te voorkomen dat asielzoekers noodgedwongen buiten op de grond slapen. „Je kunt kritiek op iedereen hebben, op het kabinet of het COA”, aldus de minister in dagblad Trouw. „Maar je wilt toch ook gewoon je collega-raadsleden en wethouders helpen? Ik had daarin meer verwacht.” Op Twitter kreeg Van der Burg gelijk lik op stuk: „Je kunt als staatssecretaris ook gewoon beter perspectief bieden en afspraken over te leveren zorg en personeel nakomen”, twitterde burgemeester Wouter Kolff van Dordrecht. „Ik had daarin echt meer verwacht.”