Twee dagen na de brand is het druk rond de afgebrande Picnic-loods in Almelo. Schade-experts, de verzekeraar, de brandweer en een medewerker van de boodschappendienst zoeken samen naar sporen die iets over de brand kunnen vertellen. In het tot de grond toe afgebrande pand, pal naast een Almeloos ziekenhuis, huisde een zogeheten ‘logistieke hub’ van Picnic.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data88198791-5eee13.jpg)
In Nederlandse media was niet veel aandacht voor de brand. In het buitenland was dat anders. Almelo werd maandag bezocht door verslaggevers van alternatieve, rechtse media uit de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk en Japan. In een uitzending van voormalig Trump-adviseur Steve Bannons War Room beweerde verslaggever Michael Yon, met op de achtergrond het uitgebrande Picnic-gebouw, dat de boerenprotesten in Nederland onderdeel zijn van de „Derde Wereldoorlog”. De Brit Lewis Brackpool werd vanaf dezelfde plek geïnterviewd door de Japanse verslaggever Masako Ganaha. Brackpool plaatste de boerenopstand in het perspectief van wereldwijd verzet tegen een machtsgreep door een mondiale elite. Een drone van het Canadese Rebel News, waar Brackpool voor werkt, filmde de brandschade aan het Picnic-gebouw vanuit de lucht.
Verzet tegen ‘de elite’
De reden waarom de verslaggevers de plaats van de brand kozen om verslag te doen van de boerenprotesten: ze vermoedden een verband tussen het een en ander. „Er wordt gespeculeerd dat de brand een vergelding is voor het carrière-vernietigende stikstofbeleid van de regering-Rutte”, schreef het Canadese alternatieve medium The Counter Signal, dat ook een verslaggever naar Nederland stuurde.
Dit is een voorbeeld van burgers die terugvechten
Katie Daviscourt verslaggever Rebel News, bij een snelwegblokkade
De buitenlandse reporters zijn dan al dagen in Nederland, juist in een periode dat de boerenprotesten even wat zijn geluwd. Eerder deden zij verslag van de opstand van Canadese vrachtwagenchauffeurs. Die protesteerden begin dit jaar wekenlang tegen de vaccinatieplicht om de grens met de VS over te mogen. In Nederland worden de buitenlandse verslaggevers op sleeptouw genomen door publicist Sietske Bergsma, een bekend gezicht in de Nederlandse alternatieve media. Zo bezocht Bergsma, ook regelmatig te gast bij Forum voor Democratie (FVD), samen met Brackpool een boerenprotest voor het provinciehuis in Leeuwarden. Een Nederlandse vrouw, die „wegens de consequenties” niet met haar naam in de krant wil, fungeert als contactpersoon van de reporters. Op de vraag van welke organisatie zij is, zegt ze: „van het verzet”. Op LinkedIn toonde ze zich betrokken bij coronaprotesten. „Ik fungeer een beetje als spil tussen alle protestbewegingen”, zegt ze.
Waar deze media het boerenprotest in Nederland plaatsen in het kader van wereldwijd ‘verzet’ tegen ‘de elite’, wordt ook in Nederland geprobeerd de boerenopstand te verbreden. Michel Reijinga van Nederland in Verzet, bekend van coronademonstraties op het Museumplein, organiseert al weken protesten waarbij ‘gewone’ burgers hun solidariteit met de boeren kunnen tonen. De meest recente was in Den Haag onder de noemer ‘Geen boer, geen voer’, maar die trok nauwelijks publiek.
De buitenlandse verslaggevers hadden meer geluk bij Jan Huzen van de Steungroep Boeren en Burgers. Vorige week zaterdag blokkeerde hij met medestanders de snelweg tussen Hoogeveen en Emmen. Rebel News reed mee en deed verslag vanuit de file die ontstond. „Dit gebeurt niet alleen in Nederland. Dit gebeurt over de hele wereld”, zei verslaggeefster Katie Daviscourt tussen de stilstaande auto’s. „Dit is een voorbeeld van burgers die terugvechten.”
Picnic en Bill Gates
Volgens Huzen waren er ook verslaggevers uit Rusland bij. Hij stelt dat de blokkade voor de pers twee uur werd vervroegd. „Die Russische media paste dat beter, dat dat wat vroeger begon. Dat vonden de jongens geen probleem”, aldus Huzen. Daarna was het enkele dagen rustig, totdat de verslaggevers één voor één bij de uitgebrande Picnic-loods opdoken.
De conservatieve opiniemaker Eva Vlaardingerbroek, tot de partijbreuk kandidaat-Kamerlid voor Forum voor Democratie, sprak daags voor de brand bij Rebel News over een investering van 600 miljoen euro door de Bill & Melinda Gates Foundation Trust. Dat geld zou Picnic hebben ontvangen om de „globalistische agenda” van het World Economic Forum (WEF) uit te voeren. De hervorming van de landbouw zou daarin een centrale plaats innemen. Ook in een Engelstalige tweet wees Vlaardingerbroek hierop. Na de brand bracht dit speculaties op gang dat sympathisanten van het boerenprotest de brand zouden hebben veroorzaakt. Picnic laat desgevraagd weten dat die investering niet van de familie Gates afkomstig was, maar van een investeringsfonds dat zelfstandig over aanvragen beslist. De politie beschouwt de plek van de loods niet als plaats delict en ook het bedrijf beschikt over „geen enkele aanwijzing” dat de brand zou zijn aangestoken.
Vlaardingerbroek sprak recent ook op het Amerikaanse Fox News over de boerenprotesten. Zij staat die zender soms te woord vanuit de studio van alternatief kanaal Blckbx in Edam, dat wordt geleid door oud-profwielrenner Flavio Pasquino. Hij had de verslaggevers van Rebel News afgelopen maandag over de vloer voor een interview. Volgens Pasquino is er geen sprake van samenwerking tussen Blckbx en Rebel News. „Rebel News zit wat meer op een activistische lijn, tegen het systeem”, zegt hij. Pasquino herkent niet dat de rechtse reporters een wereldwijde opstand tegen dat ‘systeem’ willen ontketenen. „Ik denk dat zij gewoon parallellen zien tussen wat er in Canada met de truckers gebeurde, en de boeren hier. Niet ideologisch gedreven mensen die in hun levensonderhoud worden bedreigd en dus in opstand komen”, aldus Pasquino.
Picnic zat intussen zo in de maag met de speculaties dat het zich genoodzaakt voelde expliciet te maken dat het bedrijf bij de eigen auto’s de oorzaak van de brand zoekt. Het bedrijf haalde uit voorzorg tientallen auto’s van de weg en annuleerde duizenden bestellingen. „Dat hadden we anders nooit zo naar buiten gebracht.”
Correctie (15 juli 2022): In een eerdere versie van dit artikel stond dat Eva Vlaardingerbroek recent twee keer sprak bij Fox News over de boerenopstand. Dat blijkt één keer te zijn en is aangepast. Zij deed dat deze keer niet vanuit de studio van Blckbx. Dat is ook aangepast.