De aardgasbaten vormden een aanzienlijk deel van het bbp. De gaswinning veroorzaakte in de loop van de tijd bodemdaling en aardbevingen. Huizen raakten beschadigd en werden minder waard. De zorgen van de mensen die boven het Groningen-gasveld wonen zijn lang niet serieus genomen.
Gaswinning
Omvang Groningen-gasveld
In 1959 werd bij Slochteren een gasveld ontdekt. Toen in 1960 bij Delfzijl gas met dezelfde samenstelling werd gevonden, kon worden geconcludeerd dat het om een groot gasveld ging. Het reservoir ligt in een zandsteenlaag op ongeveer 3 kilometer diepte en beslaat een oppervlakte van ongeveer 900 vierkante kilometer.
Gaswinning per jaar
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) wint sinds 1963 het gas uit het Groningen-veld. De oorspronkelijke winbare gasvoorraad wordt geschat op 2.900 miljard kubieke meter. Hiervan is nog ongeveer 470 miljard kubieke meter in de bodem aanwezig.
Laagcalorisch gas
Het Groningse aardgas bevat een relatief grote hoeveelheid stikstof (14 procent) en heeft daarmee een lagere calorische waarde dan veel andere, kleinere velden in Nederland en het gas uit Noorwegen en Rusland. Apparatuur voor verwarming en koken in Nederland, Duitsland, België en Noord-Frankrijk is afgestemd op gas met een laagcalorische waarde.
Geïmporteerd hoogcalorisch gas wordt geschikt gemaakt voor Nederlandse apparatuur door er stikstof bij te mengen. Hiervoor wordt een stikstofinstallatie in Zuidbroek gebouwd. De ingebruikname van deze installatie is vertraagd. Aanvankelijk moest de installatie in april 2022 worden opgeleverd, dat werd uitgesteld naar 1 juli en vervolgens naar september. Het is onzeker of die datum wordt gehaald.
Aardgasbaten
De vondst van een groot gasveld in Groningen leidde tot het besluit heel Nederland aan te sluiten op aardgas. De opbrengsten van het Groningse gas hebben bijgedragen aan de financiering van de verzorgingsstaat, de Deltawerken en infrastructuele projecten. De precieze besteding van de aardgasbaten is niet in euro’s uit te splitsen.
Hoeveel heeft de aardgaswinning de staat opgeleverd?
De totale inkomsten voot de staat uit aardgaswinning zijn ongeveer 290 miljard euro:
Omgerekend naar het prijsniveau van 2018 zou dat 416,8 miljard euro zijn:
Bodemdaling en aardbevingen
Bodemdaling
De gaswinning veroorzaakt een afname van de druk in de zandsteenlaag waar het gas in zat. De bovenliggende gesteentelagen drukken de zandsteenlaag samen. Hierdoor daalt de bodem aan het aardoppervlak.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/06/bodemdaling7.png|//images.nrc.nl/iV_edAzOJDGjBbTyNSD2dHQi4i4=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/06/bodemdaling7.png)
Aardbevingen
Op 26 december 1986 registreerde het KNMI een aardbeving in Assen. Sindsdien zijn er door heel Nederland ruim 1.800 geïnduceerde bevingen (bevingen die geen natuurlijke oorzaak hebben) gemeten. De beving bij Huizinge op 16 augustus 2012 was met een magnitude van 3,6 de zwaarste.
Voor 2015 kon het KNMI-meetnetwerk niet alle bevingen onder een magnitude van 1,5 waarnemen. Vanaf 2014 is het meetnetwerk uitgebreid en worden ook kleinere bevingen opgemerkt.
De aardbevingen in Groningen zijn het gevolg van de gaswinning. De opeenvolgende bevingen zorgen voor schade aan huizen en veroorzaken veiligheidsrisico’s voor de bevolking. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseerde de gaswinning in Groningen af te bouwen naar nul. In 2023 moet dit gerealiseerd zijn. Hierdoor neemt het risico op zware aardbevingen af. De aardbevingen zullen na het stoppen van de gaswinning mogelijk nog tientallen jaren doorgaan. Daarom moeten veel huizen in het aardbevingsgebied versterkt worden.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/06/fi.gif)
Versterking
De Nationaal Coördinator Groningen is sinds 1 januari 2020 verantwoordelijk voor het aansturen en uitvoeren van versterkingswerkzaamheden. De ambitie van deze overheidsinstantie is dat in 2023 Groningers weten of hun pand voldoet aan de geldende veiligheidsnorm. In 2028 moeten alle versterkingen uitgevoerd zijn.
Schademeldingen en schade-afhandeling
Op 19 maart 2018 ging de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) aan de slag. De commissie heeft als taak om schade door gaswinning in Groningen af te handelen. Per 1 juli 2020 ging de TCMG op in het Instituut Mijnbouwschade (IMG). Het IMG behandelt schade aan huizen, immateriële schade en schade door waardedaling.