Ook als 74-jarige kan je nog honderd kilo liften

Een gezicht vol ouderdomsvlekken aan de rand van het zwembad, een grijze pluk ontsnapt uit de Speedo-badmuts. Een 74-jarige die behendig honderd kilo lift. Gerimpelde handen die turnringen omklemmen. Voor het boek Can’t Stop fotografeerde en interviewde Menno Lammerts van Bueren (51) dertig zeventigplussers die fanatiek een sport beoefenen.

Als Lammerts van Bueren de televisie aanzette in coronatijd, zag hij alleen maar ellende. Eenzame ouderen die geen bezoek mochten ontvangen, verzorgingshuizen die werden geteisterd door corona-uitbraken. Zijn eigen vader is 80 en na twee hartklepoperaties rijdt hij nog volop paard, hij loopt hard en hij skiet.

Het contrast intrigeerde Lammerts van Bueren. Hij wilde ouderen portretteren als een vitale groep die actief meedoet aan de maatschappij. Anderhalf jaar lang, midden in de coronatijd, ging hij op zoek naar sportende zeventigplussers. Hij fotografeerde hen in boksscholen, zwembaden, op atletiekbanen en basketbalvelden. Een van zijn eerste shoots was met de 81-jarige Rietje Dijkman, een gouden-medaillewinnaar. „Toen zij opeens als een echte olympiër ging hoogspringen, stond ik echt te kijken. Hoe zij door de lucht vloog, wauw, dat vond ik zo cool.”

In het boek zie je Loek Weimar (80), die soepel een balletje hooghoudt en zeven uur per week voetbaltraining geeft. Hans Bronkhorst (79) die drie keer per week op de tennisbaan staat. En de zussen Blaisse (70, 76 en 78) die dagelijks in open water zwemmen. Allemaal kijken ze met een trotse blik in de camera. De foto’s van basketballende, schermende en surfende ouderen roepen verwondering op: dat dit nog kan.

En ze vervullen een voorbeeldfunctie. Lammerts van Bueren is onder de indruk van de ouderen die hij ontmoette. Hij verbaast zich over de bokser die hij portretteerde („Dat verzin je toch niet, dat iemand dat nog élke dag doet”) en de windsurfer („Hij tettert met 65 kilometer per uur over het water, dat is toch fantastisch”).

Lammerts van Bueren heeft niet de meest traditionele loopbaan als fotograaf bewandeld. Op zijn achttiende twijfelde hij tussen fotografie en een studie bedrijfskunde. Het werd het tweede. Lange tijd werkte hij bij Heineken, ook in het buitenland. In zijn vrije tijd fotografeerde hij het straatleven van Caïro, Dubai en Hongkong. De jeugd is natuurlijk altijd mooi, zegt hij, maar juist ouderen spraken hem altijd aan. „Doorleefde koppen hebben karakter, het is vrij rauw.” Begin 2020 schreef hij zich in bij het expertprogramma van de Fotoacademie in Amsterdam, waar hij aan de slag ging met het thema vergrijzing.

Tijdens het maken van Can’t Stop werd de fotograaf zelf vijftig. Hij bevond zich, zo schrijft hij in het voorwoord, letterlijk en figuurlijk tussen jong en oud in. „Ik ging ook op zoek naar hoop, inspiratie en motivatie: hoe word je oud?” Het antwoord blijkt een positieve levensinstelling, veerkracht en levenslust, volgens Lammerts van Bueren. „De ouderen in het boek zijn niet afgeserveerd, het is een generatie die meedoet. Je kan leuk en gezond oud worden.”

Op de laatste pagina staat het enige stilleven. Twee witte gympen, besmeurd met het gravel van de atletiekbaan. De binnenzool is vies, het klittenband hangt los. Je kan het op twee manieren zien, volgens Lammerts van Bueren: iemand is klaar met sporten of iemand staat op het punt om te beginnen. „Het is de verbeelding van de kijker. Is dit het begin of het einde?”