Canada wil volledig verbod op koop en verkoop pistolen

Met een volledig verbod op de koop, verkoop en import van pistolen wil de Canadese regering van premier Justin Trudeau de stijging van vuurwapengeweld in Canada beteugelen. Als het aan Trudeau ligt, wordt het bezit van handvuurwapens in het land „bevroren”: huidige eigenaars mogen ze houden, maar het is de bedoeling dat er geen nieuwe bij komen.

Dat heeft Trudeau maandag aangekondigd in de Canadese hoofdstad Ottawa. De voorgestelde stap maakt deel uit van een pakket aan vergaande maatregelen op het gebied van vuurwapenbeheersing. De regering wil de illegale wapenhandel aanpakken met meer middelen voor onderzoekers, strengere grensbewaking en hogere straffen voor overtreders. Ook moet de capaciteit van magazijnen van vuurwapens worden beperkt.

‘Geen reden’

Volgens de premier is er „behalve voor sportschieten en voor de jacht geen reden dat mensen in Canada pistolen nodig zouden hebben in hun dagelijkse levens”, betoogde hij.

De aankondiging volgt op een dodelijke schietpartij in buurland de Verenigde Staten, waarbij vorige week negentien schoolkinderen en twee volwassenen omkwamen op een basisschool in Uvalde, Texas. „We hoeven maar ten zuiden van de grens te kijken om te zien dat als we geen ferme en snelle actie ondernemen, het steeds erger wordt en moeilijker te bestrijden”, aldus Trudeau. „We kunnen het debat over vuurwapens niet zo gepolariseerd laten worden dat er niets wordt gedaan”, zei hij, verwijzend naar de patstelling rond vuurwapenbeheersing in de VS.

Weliswaar heeft Canada per hoofd van de bevolking te maken met aanmerkelijk minder vuurwapengeweld dan de VS, zoals filmmaker Michael Moore op beroemde wijze uiteenzette in zijn film Bowling for Columbine uit 2002 over schietgeweld in Amerika, toch ligt het buurland in de kopgroep van westerse landen. Zo ligt het aantal moorden met vuurwapens in de VS vijfmaal zo hoog als in Canada, maar is het Canadese cijfer vijfmaal zo hoog als dat van Australië.

1,1 miljoen geregistreerde pistolen

Bovendien neemt het vuurwapengeweld in Canada toe. Het aantal geregistreerde pistolen is er tussen 2010 en 2020 met 71 procent toegenomen, blijkt uit federale cijfers, en bedraagt nu ongeveer 1,1 miljoen (op een bevolking van ongeveer 38 miljoen). Pistolen waren in die periode betrokken bij een meerderheid van geweldsdelicten met vuurwapens.

Volgens Bill Blair, de Canadese minister van Voorbereiding op Noodsituaties, verschilt Canada op vuurwapengebied van de Verenigde Staten. „In Canada is vuurwapenbezit een privilege, geen recht”, zei hij. Maar hoewel vuurwapenbeheersing in Canada een minder polariserende kwestie is dan in de VS, is het wel degelijk omstreden: Canadezen op het uitgestrekte platteland, waar velen een vuurwapen bezitten voor de jacht en zelfverdediging, zijn veelal tegen beperkingen, omdat die volgens hen goede burgers straffen voor de misdaden van criminelen in steden.

Een van de beruchtste grote schietpartijen in Canada was het bloedbad bij de École Polytechnique in Montreal in 1989, waarbij een schutter veertien vrouwelijke studenten doodschoot. Naar aanleiding daarvan werd een nationaal register van vuurwapens opgericht, dat door de Conservatieve regering van premier Stephen Harper, de voorganger van Trudeau, is afgeschaft.

Trudeau, die zijn steun grotendeels ontleent aan kiezers in de Canadese steden, staat onder druk om vuurwapenbeleid weer aan te scherpen. Twee jaar geleden voerde zijn regering een verbod in op ongeveer 1.500 modellen van aanvalsgeweren, zoals de AR-15, na een schietpartij in de oostelijke provincie Nova Scotia waarbij 22 mensen omkwamen. Een verplichte terugkoop van die wapens moet binnenkort van start gaan.

Als het parlement de maatregelen aanneemt, moeten ze dit najaar ingaan. Hoewel Trudeau regeert met een parlementaire minderheid, kan hij rekenen op steun voor de vuurwapenbeheersing van parlementsleden van de sociaal-democratische NDP en van het separatistische Bloc Québécois. De grootste oppositiepartij, de Conservatieven, menen echter dat het voorstel „niet gericht is op de oorzaak van vuurwapengeweld in onze steden: illegale wapens die Canada worden binnengesmokkeld door criminele bendes”, schreef Lagerhuislid Raquel Dancho op Twitter.