Ook een sjamaan mag niet de tripthee ayahuasca schenken

In een woning in Haarlem liggen matrassen op de grond. Aanwezig zijn deelnemers aan een spirituele bijeenkomst, een zogenoemde ayahuasca-retreat. De groepssessie is georganiseerd door een echtpaar. De man, Dejan schenkt de bruine vloeistof voor de deelnemers in. De vrouw Francesca M. regelt de muziek.

Vandaag staat het echtpaar terecht. Ze worden beschuldigd van het verstrekken van ayahuasca tijdens hun retreats, groepssessies waarbij de deelnemers gezamenlijk trippen na het drinken van de thee uit het Amazonewoud.

Tijdens een ayahuasca-sessie in november 2019 overleed een 31-jarige deelnemer. Het stel wordt daar niet voor vervolgd. „Maar het overlijden van de man hangt als een schaduw boven de strafzaak”, vindt de officier van justitie.

Sjamaan in Colombia

Aan ayahuasca, gemaakt van twee planten en geworteld in de Zuid-Amerikaanse cultuur, worden geneeskundige krachten toegedicht. De mystieke ceremonie waarmee het drinken van de thee gepaard gaat, voelt spiritueel, saamhorig en veilig, begint de officier van justitie aan zijn requisitoir. „Maar ayahuasca bevat DMT. En DMT staat op lijst 1 van de Opiumwet. Net als cocaïne en heroïne. Het drinken van ayahuasca-thee vormt dus een gevaar.”

De twee verdachten, Dejan B. (58) uit het voormalige Joegoslavië en de Italiaanse Francesca M. (33), krijgen het allemaal niet mee. Het stel woont in Italië. Ze hebben overwogen om de zitting bij te wonen, maar het was te zwaar om te reizen voor de Italiaanse. Ze is zwanger van haar tweede kind en Dejan werkt. Hij geeft spirituele cursussen, meldt hun advocaat. „De zaak is ze niet in de koude kleren gaan zitten. Bij de verhoren op het bureau brak de man emotioneel.”

Dejan is opgeleid door een sjamaan in Colombia. Francesca studeerde alternatieve geneeskunde, volgens de advocaat. Onder de naam The Bridge organiseerden ze voor vrienden en vrienden van vrienden ayahuasca-re-treats. Bij de politie verklaarde Dejan dat hij de donkere, wat dikke vloeistof ayahuasca ophaalde bij een contactpersoon, die in porties verdeelde in kopjes en drinkbaar maakte voor de deelnemers door water toe te voegen. Francesca zou alleen voor de muziek hebben gezorgd tijdens de ceremonie, zegt haar advocaat.

Het OM ziet dit anders en spreekt van een „professionele samenwerking”. „Francesca maakte folders, nodigde de deelnemers uit voor het weekend, en begeleidde ze bij het innemen van het middel.” Ook wist ze waar de ayahuasca in de woning was. „Die was verstopt toen de politie ter plaatse was.”

‘Een grijs gebied’, vonden de verdachten. Onzin, vindt de officier

Op het bureau was onduidelijkheid over de legale status van ayahuasca in Nederland. ‘Een grijs gebied’, vonden de verdachten. Onzin, vindt de officier. Op 1 oktober 2019 heeft de Hoge Raad aan die onduidelijkheid een einde gemaakt. Ayahuasca met DMT werd verboden. En die uitspraak was volgens de officier „eenvoudig te vinden” door alle media-aandacht.

De advocaat vraagt zich af of de gemiddelde burger dit wel weet. „Jarenlang hebben het OM en de politie het organiseren van dergelijke ceremonies toegestaan. Het internet staat vol met commerciële aanbieders van ayahuasca-retreats.” Het stel organiseert geen retreats meer en heeft volgens hem al op de blaren moeten zitten. „Ze hebben tijdens de verhoren een aantal dagen in een politiecel gezeten.”

Ayahuasca is geen medicijn, niet onschuldig en niet ongevaarlijk, zegt de officier van justitie. Daarom is een onvoorwaardelijke straf het uitgangspunt. Vanwege het blanco strafblad van de verdachten en omdat ze weer in Italië zijn, is een celstraf „niet meer geboden”. Maar de officier van justitie wil wel een „stevig signaal” afgeven. Hij eist een werkstraf van honderd uur en een voorwaardelijke celstraf van twee weken. „Ik ben er niet van overtuigd dat Dejan en Francesca de gevaren van ayahuasca inzien.”

Twee weken later veroordeelt de rechtbank het stel, conform de eis. De taakstraffen kunnen in Italië worden uitgevoerd.

Correctie (donderdag 2 juni 2022): in een eerdere versie van dit artikel stond dat het echtpaar bij verstek was veroordeeld. Dat is niet zo en is hierboven aangepast.