Needle spiking ? ‘Tot vorige week dacht ik dat het in Nederland niet voorkwam’

Na het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn nu ook in Nederland meldingen van needle spiking gedaan – het vermeend drogeren door middel van een naald, die ongemerkt in iemands lichaam zou worden gestoken. De landelijke politie spreekt over een „handjevol” aangiftes in Groningen en Amsterdam, maar is „terughoudend” daar conclusies aan te verbinden.

Op sociale media gaan verhalen rond van voornamelijk jonge vrouwen, die zeggen te zijn gedrogeerd via een naald tijdens het uitgaan. Zoals de 17-jarige Marit de Vries die het afgelopen weekend het festival Mega Piraten Festijn in het Drentse Borger bezocht. Op haar facebookpagina toont ze een foto van een klein gat in haar broek. „Mijn ogen begonnen te draaien en mijn hele lichaam was verslapt”, schrijft ze in de post.

Lees ookVoor je eigen veiligheid in dikke broek naar Britse club

Toen Jordy Schuur (22) haar verhaal las, ging hij bij zichzelf te rade. Hetzelfde weekend, op vrijdag 13 mei, ging ook hij uit. Het personeelsfeest van het salesbedrijf waar hij werkt, eindigde in het feestcafé Klein Amsterdam in Groningen. Tussen een uur ’s nachts en zes uur ’s ochtends is hij naar eigen zeggen alles kwijt, vertelt hij aan de telefoon. Achteraf bleek dat hij door de stad dwaalde. „Vrienden vertelden me later dat ik vreemd uit mijn ogen keek en als een zombie rondliep. Die dachten: het is vast alcohol, maar ik heb me nooit zo raar gevoeld.”

Die zondag vond Schuur een gaatje in zijn linkerbovenarm. „Mijn zusje studeert geneeskunde en zei: dat is van een naald geweest.” Urine- of bloedonderzoek naar sporen van drugs was inmiddels te laat, bleek na een gesprek met de huisarts. Wel gaat Schuur nog aangifte doen.

Omvang onduidelijk

„Tot vorige week dacht ik dat het niet voorkwam in Nederland”, zegt wetenschappelijk medewerker en psycholoog Ruben van Beek van het Trimbos-instituut. „Ik denk nu dat het wel gebeurt, maar de omvang is totaal onduidelijk. Het bewijs ontbreekt overal.” Dat beeld wordt bevestigd door de politie. Ook in Groot-Brittannië, dat vorig jaar in zes maanden tijd meer dan 1.300 aangiftes van needle spiking telde, is nog in geen enkele zaak genoeg bewijs gevonden voor een vervolging.

Lees ookWintersportreis Utrechtse studenten afgebroken na vermoedens van drogering

Een mogelijke verklaring voor het ontbreken van bewijs is dat een aantal drugs snel uit het lichaam verdwijnt en bij een test enkele uren later onvindbaar is. „Ghb is na zes uur al niet meer meetbaar”, zegt Van Beek. En het leent zich sowieso niet voor injecteren: „Het is een dik goedje”. Kalmeringsmiddelen, zoals benzodiazepinen, zijn wel enkele dagen zichtbaar, maar moeilijk te doseren en daarmee risicovol. „Dat is een redelijk omslachtige methode”, zegt David Baden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen. „Het kan wel een halfuur duren voordat benzo’s werken.” Ook kost het inspuiten al gauw dertig seconden. „Het zou me verbazen als niemand dat opmerkt in een volle kroeg.” Daarbij komt: veel effecten van kalmerende middelen lijken op alcohol, waarvan de werking vaak wordt onderschat. „We zien mensen binnenkomen, waarvan omstanders zeggen dat ze bijna niet gedronken hebben", zegt Baden. „Dan blijken ze meer dan tien consumpties te hebben gehad."

Testen op alcohol en drugs

Wie in Nederland belast is met het vinden van bewijs bij drogering is onduidelijk. Aangifte doen wordt aangemoedigd, maar de politie verwijst naar de spoedeisende hulp om vast te stellen of iemand gedrogeerd is. „Bij een raar verhaal, als iemand bewusteloos raakt en zegt weinig of niks te hebben gedronken, testen wij op alcohol en drugs”, zegt Baden.

„Maar als alles ondertussen goed met je is, zeggen we: succes verder.” Volgens Baden dreigen slachtoffers die gedrogeerd lijken te zijn, tussen „wal en schip” te vallen. „Wij zijn er voor medische hulp, niet voor het aantonen van mogelijke strafbaarheid. Dat ligt bij justitie.”

Ook het Trimbos-instituut adviseert slachtoffers naar de politie te stappen voor onderzoek. „Drogeren via een naald blijft moeilijk voor te stellen”, zegt Van Beek. „Je vraagt je af: in welke mate gaan de verhalen een eigen leven leiden? Maar ik sluit het niet uit.”