De Wallen afsluiten met toegangspoortjes tegen drukte: een goed idee?

Een opzienbarend idee van burgemeester Femke Halsema: toegangspoortjes op de Wallen. In een brief aan de gemeenteraad met maatregelen tegen hernieuwde drukte en overlast in de oude binnenstad, schrijft ze „op piekmomenten” – lees: ’s avonds in het weekend – de bezoekersaantallen op het Wallengebied te willen „doseren op 70 procent van het pre-corona-niveau, in het uiterste geval door middel van het plaatsen van tourniquets”.

De poortjes komen er niet van vandaag op morgen, zegt een woordvoerder van Halsema. De burgemeester wil eerst laten onderzoeken hoe wenselijk en uitvoerbaar het plan is, en „kijken hoe andere steden dat doen”. Het idee is overigens niet, zegt de woordvoerder, om het complete Wallengebied met poortjes af te sluiten, maar alleen de straten en grachten waar de drukte het hevigst is.

Dat Halsema zo’n verregaande maatregel overweegt, laat zien hoe hoog de nood is bij het stadsbestuur. Na twee stille coronajaren zijn de mensenmassa’s helemaal terug in de binnenstad: sinds het afgelopen paasweekend schuifelen bezoekers weer voetje voor voetje langs de raambordelen en sekstheaters op de Wallen.

‘Zeker uitvoerbaar’

Als Halsema’s plan werkelijkheid wordt, zou Amsterdam de eerste stad ter wereld worden die de toegang tot een buurt fysiek reguleert. In Venetië, dat ook zucht onder het massatoerisme, staan geen poortjes maar moeten dagjesmensen vanaf juni wel reserveren en vanaf volgend jaar waarschijnlijk een toegangsprijs gaan betalen van 3 tot 10 euro.

Uitvoerbaar is het plan zeker, denkt Walther Ploos van Amstel, lector stadslogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. „Op stations en bij festivals wordt al gewerkt met tourniquets. En de gemeente Amsterdam heeft inmiddels ontzettend veel ervaring met crowd management”. Buurtbewoners en bezoekers zouden eenvoudig naar binnen kunnen met behulp van hun mobiele telefoon, denkt Ploos van Amstel. De toegangspoortjes zouden wel gekoppeld moeten worden aan een boekingssysteem. „En je hebt veel handhavers nodig, want je krijgt opstoppingen bij de tourniquets als het druk is.”

Als je poortjes neerzet, bestempel je de Wallen definitief als pretpark

Els Iping Stop de Gekte op de Wallen & oud-stadsdeelvoorzitter

Actieve buurtbewoners zijn niet heel enthousiast over het plan. Oud-stadsdeelvoorzitter Els Iping, actief voor het initiatief Stop de Gekte op de Wallen, ziet de poortjes eerder als tussenoplossing: „Het loopt nu zó uit de hand dat ik ze wel als tijdelijke maatregel zou willen.” In een structurele afsluiting ziet ze niets. „Als je poortjes neerzet, bestempel je de Wallen definitief als pretpark. Dan creëer je bij bezoekers het idee: nu ben ik binnen, nu mag ik alles.”

Iping vindt dat het stadsbestuur de structurele oorzaak van het seks- en drugstoerisme op de Wallen moet aanpakken: het imago van Amsterdam als stad waar alles kan en mag. Ze steunt Halsema’s plannen voor een verbod op verkoop van cannabis aan toeristen en het verplaatsen van prostitutieramen naar een ‘erotisch centrum’ buiten de binnenstad.

‘Iedereen dezelfde kant op’

Bewoner Bert Nap, hoofdredacteur van buurtkrant d’Oude Binnenstad, vindt poortjes op de Wallen „een karikaturaal idee”. Hij ziet meer in uitbreiding van het huidige ‘dynamische’ systeem van crowd management op de Wallen: straten die bij topdrukte tijdelijk worden afgesloten met dranghekken, of slechts in één richting toegankelijk zijn. „Als iedereen dezelfde kant op gaat, wordt het gedrag van mensen vanzelf rustiger.”

Oud-minister Guusje ter Horst, bewoner van de binnenstad en initiatiefnemer van actiegroep Voor De Stad is ook niet laaiend enthousiast over Halsema’s proefballon. „Met poortjes maak je een soort museum van de Wallen. Bovendien wordt het dan drukker op andere plekken, zoals de Jordaan en de Haarlemmerbuurt.”

Logistiek deskundige Ploos van Amstel gaat nog een stap verder: hij vindt toegangspoortjes „principieel niet goed”. „Je verklaart dan een stuk stad tot een soort verboden gebied. Dat is echt ongekend, doen we alleen in de Keukenhof.”

Uiteindelijk zullen de tourniquets er niet komen, zegt buurtbewoner Bert Nap. „Ik denk dat Halsema dit nu zwaar aanzet als signaal naar ondernemers op de Wallen die nog steeds zeggen: het is ons niet druk genoeg.”

Lees ook dit opiniestuk over een ander voorstel van burgemeester Halsema: een coffeeshopverbod voor toeristen