Zoek jongeren actiever op, Rotterdamse politici!

Nooit eerder was de opkomst tijdens de gemeenteraadsverkiezingen, twee maanden terug, zo laag: slechts 38,9 procent van de Rotterdammers ging naar de stembus. Over alle leeftijdsgroepen lagen de percentages laag, vooral onder jongeren. Uit een landelijk onderzoek van Ipsos bleek dat van de groep tussen 18 en 24 jaar slechts 43 procent stemde. De lage opkomst onder jongeren is een bekend probleem. Hoe kan hier iets aan worden gedaan?

Een van de redenen waarom jongeren minder stemden tijdens de gemeenteraadsverkiezingen, is het gebrek aan representatie. Jongeren zien zich niet terug in de politiek. De witte oude man is oververtegenwoordigd in de lokale politiek, blijkt uit onderzoek. Januari 2022 was van de circa 8.500 raadsleden amper 7 procent jonger dan 30 jaar. Niet alleen is er een tekort aan jonge raadsleden, over het algemeen zijn er te weinig raadsleden met een niet-westerse achtergrond.

Hierdoor worden gemarginaliseerde groepen, zoals jongeren van kleur, ondervertegenwoordigd in de lokale politiek. Bovendien zien we dat jongeren waarbij hun identiteiten kruisen, zoals lhbti-jongeren van kleur, zich al helemaal niet terugzien in de lokale politiek.

Het gebrek aan representatie zorgt ervoor dat veel onderwerpen die belangrijk zijn voor jongeren van kleur, over het hoofd worden gezien. Dit komt omdat de lokale politiek zich moeilijk met deze jongeren kan identificeren.

Het onbegrip door de politiek creëert wantrouwen onder de jongeren. De politiek komt mede hierdoor verder van jongeren af te staan. Jongeren raken hun interesse in de politiek kwijt en zijn minder snel geneigd te stemmen.

Er lijkt weliswaar meer representatie te zijn gekomen in de Rotterdamse raad, met onder anderen Mieke Megawati Vlasblom (Bij1) en Larissa Vlieger (GroenLinks): jonge vrouwelijke politici met een diverse achtergrond.

Een goed begin, maar het is nog niet voldoende.

Hoe verklein je de kloof tussen jongeren en de politiek? Dit wordt niet gedaan door alleen op te merken dat jongeren niet voldoende stemmen of dat jongeren beter bereikt moeten worden. Het amper spreken over het probleem zonder actief naar oplossingen te zoeken, kan een ‘zelfvervullende voorspelling’ worden en duwt jongeren verder weg van de politiek.

De gemeente Rotterdam is verschillende initiatieven begonnen jongeren bij de lokale politiek te betrekken. Zoals Young010, een jongerenadviesraad die de gemeente ondersteunt. Tevens is er een jongeren-panel, waar jongeren hun mening kunnen delen over politieke zaken. Deze initiatieven zijn welkom, maar een klein begin van wat er hoort te gebeuren. Dit omdat het initiatief van jongeren moet komen. Deze initiatieven trekken niet de jongeren aan die weinig interesse hebben in de politiek.

Er lijkt na de laatste verkiezingen meer representatie te zijn gekomen in de Rotterdamse raad, maar het is nog niet voldoende

Om de kloof tussen jongeren en de lokale politiek te verkleinen, dient de politiek jongeren actief op te zoeken. Door bijvoorbeeld naar plekken te gaan waar jongeren vaak komen. Dit kan bijvoorbeeld een lokale bibliotheek, hogeschool of festival zijn. Ook sociale media zijn een goed kanaal om jongeren te bereiken – beter dan via posters en flyers.

Het is van belang hierbij kanalen te benutten die al een groot bereik hebben onder jongeren. Het actief opzoeken van jongeren kan betekenen dat politici zich zullen moeten aanpassen en naar plekken zullen gaan waar ze niet dagelijks komen. Dit geeft politici een completer beeld van de maatschappij. Door met diverse jongeren in gesprek te gaan, kun je verschillende perspectieven begrijpen en dit ‘meenemen’ naar de gemeenteraad.

Het is belangrijk dat de lokale politiek concreet en begrijpelijk wordt gemaakt voor jongeren. Uit onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat jongeren vaak niet weten wat de taken van de gemeenteraad zijn. De werkzaamheden van de gemeenteraad veranderen voortdurend. Mede daardoor is niet altijd duidelijk hoe de taakverdeling tussen de lokale en landelijke politiek werkt.

Door concrete voorbeelden, zoals het herstelplan voor jongeren tijdens corona, wordt de lokale politiek begrijpelijk voor jongeren. Hierdoor zullen zij sneller het belang van stemmen inzien.

De lage opkomst onder de jongeren is een leermoment voor de Rotterdamse raad: het bereiken van jongeren moet echt meer prioriteit krijgen.