Schrijver Jeroen Brouwers op 82-jarige leeftijd overleden

Schrijver Jeroen Brouwers is woensdag op 82-jarige leeftijd overleden. Dat maakte zijn uitgeverij Atlas Contact bekend. Hij was al jaren oud en broos. Hij was ook al gestopt met schrijven, zo liet hij vorig jaar, in de laatste interviews die hij gaf, weten: „Wat men inspiratie noemt, ik heb het niet meer. Ik ben gewoon dood van boven. In creatieve zin”, zei hij in april 2021. „Er komt niks meer.”

Zijn zwanenzang, de imponerende roman Cliënt E. Busken, was ook een van zijn meest succesvolle: de roman werd in 2021 bekroond met de Libris Literatuur Prijs, voor de beste Nederlandstalige roman van het jaar. Brouwers was de schrijver van een oeuvre dat vele genres omvatte: hij schreef sinds de jaren zestig romans, verhalen, essays, studies. Daarnaast gold hij als een van de meest begenadigde en gevreesde polemisten van de afgelopen halve eeuw: in de literaire polemiek had Brouwers geen gelijke.

Lees ook dit dubbelinterview met Jeroen Brouwers en Marieke Lucas Rijneveld: ‘Jouw boek gaat natuurlijk de Librisprijs winnen’

Jeroen Brouwers werd in 1940 geboren in Batavia, in de toenmalige Nederlandse kolonie. Tijdens de Japanse bezetting werd hij met zijn moeder en zus vastgehouden in een interneringskamp, een periode waarover hij later de klassiek geworden roman Bezonken rood schreef. Die leverde hem tevens een van de grootste rellen in zijn schrijversloopbaan op: in de kritiek werd de roman neergesabeld, omdat Brouwers de feiten verdraaid zou hebben en ‘leugens’ verkondigde. Dat ontkende Brouwers niet – wél dat de roman aanspraak zou maken op de historische werkelijkheid, in Bezonken rood had hij een en ander „om romantechnische redenen verzonnen, of aangedikt”. Juist de onbetrouwbaarheid van de autobiografie zou altijd een thema blijven in zijn werk.

Cliënt E. Busken: Is deze vrouwenverslindende ex-diplomaat wel te vertrouwen?

Deze podcast luister je ook in onze app

Prijzen

Brouwers ontving als schrijver vrijwel alle denkbare prijzen, en die prijzenregen verspreidde zich over alle decennia waarin hij publiceerde – zijn debuut werd onderscheiden, hij kreeg de F. Bordewijkprijs voor De zondvloed (1988). Voor Geheime kamers (2000), een van zijn belangrijkste romans, ontving hij de AKO Literatuurprijs, en zijn laatste romans Het hout en Cliënt E. Busken vielen ook in de prijzen.

Hij gold als een van de grootste stilisten in de Nederlandse literatuur. Met oeuvreprijzen was zijn verhouding moeizamer: na wel de Constantijn Huygens-prijs te hebben ontvangen, in 1993, werd hem in 2007 de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar Brouwers weigerde die. Het lage prijzengeld en de rammelende organisatie achter de prijs zouden een minachting van de literatuur inhouden. De P.C. Hooft-prijs zou hij nadien nooit meer ontvangen.

Schrijver, journalist en essayist Jeroen Brouwers is woensdag op 82-jarige leeftijd overleden. Hij gold als een van de meest begenadigde en gevreesde polemisten van de afgelopen halve eeuw.