‘Ik ben nogal hardleers. Je blijft blijkbaar toch wie je bent’

‘Ik plan altijd te veel. Want ik wil niks missen. Ik wil alles meemaken. En wat er in mijn kop zit, zit niet in mijn kont. Nog steeds. Ook al probeer ik meer te ontspannen en iets minder snel voor anderen klaar te staan. Die gedrevenheid had ik al als puber. Ik werkte samen met een vriend in de tulpenbollen en dan probeerden we sneller te zijn dan de bollenkopmachine. Dat slaat helemaal nergens op, maar we probeerden het iedere keer weer.

„Ik kom uit een katholiek gezin met zeven kinderen. Ik heb drie broers en een zus boven mij en een broertje en een zusje onder mij. Mijn vader had koeien en was bollenboer en mijn moeder huisvrouw met een enorme groentetuin. We waren bijna zelfvoorzienend. We woonden in een klein dorpje in West-Friesland, Zuidermeer. Bij ons thuis ging alles in een hoog tempo. Als we ’s middags met z’n negenen aan de warme hap zaten, was het eten binnen tien minuten op. En ik heb nog nooit iemand ontmoet die net zo snel bollen kan rapen als mijn moeder. Ze deed altijd drie dingen tegelijk.

„Confrontaties gingen wij thuis uit de weg. Als het moeilijk of ingewikkeld werd, zei mijn vader: ‘Dit is wat het is. En niet anders.’ Dan was het klaar. Gemoedelijkheid is er bij ons ingestampt. Het contact was daardoor oppervlakkig. Mijn ouders hadden het later bijvoorbeeld zwaar met onze psychisch zieke oudste broer en zusje. Ze begrepen het niet. Wisten niet wat te doen. Hun pijn stopten ze weg. Ze gingen liever naar de kermis om te dansen of op bezoek bij kinderen of vrienden waar wel lol en plezier was.

‘Vanaf mijn twaalfde was ik op zaterdag krullenjongen bij een aannemer in het dorp. Een van mijn oudere broers werkte toen al in de bouw. Hij was mijn grote voorbeeld, ik wilde me met hem kunnen meten. Dus begon ik op mijn zestiende op een bouwplaats en werd leerling-metselaar. Beregezellig vond ik dat. Ik heb tranen met tuiten gehuild van het lachen. Overdag stond ik te metselen en in de avonden en de weekenden bouwden we eerst een huis voor mijn broer, toen voor mij en mijn vriendin en daarna nog een voor een vriend.

„Als ik eens een keertje vrij was, ging ik biljarten. Tennissen. Voetballen. Ik was eigenlijk amper thuis. Tussen de bedrijven door haalde ik ook nog het diploma om leerlingen in de bouw te begeleiden, en ondernemerspapieren.

„Ondertussen waren al drie van onze vier kinderen geboren. Als ik erop terugkijk, waren het tropenjaren. Ik heb het volgehouden door dagelijks kleine tukkies te doen. En in sommige vakanties alleen maar te slapen en te eten.

„Door altijd maar druk te zijn kwamen mijn vriendin en ik ieder op ons eigen eiland terecht. We raakten van elkaar verwijderd. Via vrienden kwamen we in aanraking met een organisatie waar je kunt leren verbonden te blijven met je geliefde. Daar ontdekte ik dat ik niet mijn gezin op de eerste plaats zette, zoals ik altijd had gedacht, maar mijzelf en anderen. Ik bleek een egoïst. Dat inzicht, nu bijna twintig jaar geleden, was een enorme eye-opener. Ik vond mijzelf zó’n oelewapper.

Ik bleek een egoïst. Dat was een enorme eye-opener

„Ik leerde mijn gedachten op papier te zetten. Na te denken over hoe ik in het leven sta. De confrontatie aan te gaan met andere mensen en mijzelf kwetsbaar op te stellen. Ik ben van huis uit gewend om kritiek in te pakken. Er een beetje omheen te draaien.

„Door alle gesprekken met andere stellen ontdekte ik dat kritiek ook iets positiefs kan zijn. Daar heb ik veel baat bij in mijn huidige baan. Want als bouwkundig opzichter ga ik over de kwaliteit van grote bouwprojecten. En als die kwaliteit niet voldoet, moet ik commentaar geven. Ik onderbouw mijn kritiek nu beter en leg uit hoe het kan worden opgelost.

„Door de verhalen van anderen besefte ik ook dat ik niet uniek ben. Dat iedereen soms worstelt. Dat inzicht heeft de relatie van mij en mijn vriendin enorm verrijkt. En die kennis draag je over aan je kinderen. Bij ons is alles bespreekbaar. Ook het gebruik van een pilletje en wiet. Ik zie dat wij opener en vrijer met onze kinderen omgaan dan andere ouders. Wij oordelen minder en laten onze kinderen in hun waarde.

‘Deze levenslessen hebben overigens geen invloed gehad op mijn drukke leven. Ik had en heb nog steeds altijd haast. In 2009 ben ik daardoor door het oog van de naald gekropen. Ik verbouwde mijn huis en omdat ik snel iets wilde afmaken, knalde een betonnen vloer naar beneden. Ik stond er vlak naast en raakte behoorlijk gewond. Ik zat een tijdje in een rolstoel en had geen idee hoe het allemaal verder moest. Wat had ik gedaan?

„Ik blijk nogal hardleers. En ik blijk het heel moeilijk te vinden om dingen uit te stellen. Later te doen. Je blijft blijkbaar toch wie je bent. Dat zit heel diep. Je kunt alleen met heel kleine stapjes veranderen.”