Een hypnotiserende trip, te brave vaders en lekker dansen

De titel van de nieuwe voorstelling van MaasTD, Ik ben er even niet (8+), heeft een enigszins melancholieke ondertoon: de afscheidsvoorstelling van Moniek Merkx is een stuk over aanwezigheid en afwezigheid, een thema dat de theatermaker speels vanuit alle mogelijke invalshoeken belicht.

Op een draaiend decor zien we steeds verschillende huismakers passeren, waarin mensen van uiteenlopende leeftijden zich staande proberen te houden. De beginscènes zijn gewijd aan bejaarden in een verzorgingstehuis die krakkemikkig bewegen maar ook plotseling losgaan op popmuziek. Later, als de personages steeds jonger worden, verdwijnt het thema van sterfelijkheid naar de achtergrond en gaat het meer over zichtbaarheid: hoe onderscheid je je van de groep, of hoe hoor je er juist bij? Kostuumontwerper Nicky Nina de Jong en decorontwerper Sanne Danz leveren een huzarenstukje af om al die verschillende personages en werelden in beeld te brengen.

Ik ben er even niet wordt zo, ook vanwege de doorgecomponeerde muziek van Joop van Brakel, een hypnotiserende trip waarin je van de ene in de andere realiteit valt. De scènes zelf zijn vaak tekstloos, maar ze worden begeleid door kinderen die op videoschermen over de thema’s van de voorstelling filosoferen. Door hun wijd uitwaaierende gedachten verliest de voorstelling soms aan scherpte, maar het is ook juist de steeds verrassende, associatieve montage die de voorstelling zo rijk maakt.

In Supernormaal (5+) , de eerste voorstelling van theatermaker Loek de Bakker bij HNTJong, is het thema wat scherper afgebakend. In de eerste scène ontmoeten twee bevriende vierkanten een driehoek, wat ogenblikkelijk tot spanning leidt: een van de vierkanten vindt al die scherpe punten maar gevaarlijk en vindt dat de driehoek maar andere vrienden moet gaan zoeken. Het is een licht absurdistisch maar toch superconcreet begin van een verzameling sketches waarin het concept van ‘normaal’ steeds opnieuw wordt bevraagd.

De leukste en spannendste scène gaat over twee vaders die door de juf op het matje worden geroepen omdat hun kind in de klas altijd veel te netjes is. Om de vaders hun braafheid te laten doorbreken moeten ze van de juf een tekening van hun dochter aan stukken scheuren, wat de kinderen in de zaal in complete morele verwarring brengt. De Bakker weet die scherpte niet de hele voorstelling vast te houden – een scène waarin de mannelijke acteurs balletdansen voelt met name wat ongeïnspireerd, en de liedteksten in de voorstelling zijn eerder volstrekt willekeurig dan prikkelend absurdistisch – maar door enkele simpele omkeringen tot hun uiterste consequenties door te voeren werkt Supernormaal regelmatig op de lachspieren.

Over uiterste consequenties gesproken: laat dat maar aan theatermaker Jetse Batelaan over. In zijn nieuwe voorstelling Dans is lekker ritmisch bewegen op muziek (12+) zijn het niet alleen de menselijke personages die zich aan de titelactiviteit overgeven, maar ook het hele decor. Het eerste kwartier is de speelvloer leeg, terwijl er op de achtergrond een pompende beat wordt ingezet. Dan beginnen eerst enkel stukjes gaffertape op de grond op het ritme te bewegen, gevolgd door een heen en weer schuddende partytent en stukken hekwerk die van links naar rechts door de ruimte schuiven.

Uiteindelijk worden er drie personages ten tonele gevoerd: ouders die hun kinderen van een schoolfeest komen ophalen en balen dat hun kroost hun telefoon niet opneemt. Al gauw beginnen eerst hun eigen brillen en stropdassen mee te deinen op de beat, gevolgd door hun lichamen zelf. Het geestige is dat de uitstekende mimespelers het doen lijken alsof hun lichaam in eerste instantie tegen hun wil in begint te dansen, voordat ze uiteindelijk zelf ook enthousiast beginnen mee te doen. Het levert een misschien wat te lang uitgesponnen, maar ook zeer geestige ode aan de fysieke overgave aan de dans op.