Liefdevolle docu over een conciërge die onderschat wil worden

Zap 2Doc Kort: Henk portretteert kunstacademie-conciërge Henk Shakison, die niet wil pronken met zijn rijke podiumverleden. In Het uur van de Wolf: Ik ben een bastaard gaat acteur Rashif El Kaoui op zoek naar zijn Marokkaanse roots.

Conciërge Henk Shakison in ‘Henk’.
Conciërge Henk Shakison in ‘Henk’. Beeld VPRO

Henk Shakison is de conciërge van de Gerrit Rietveld Academie. In de korte documentaire 2Doc Kort: Henk (dinsdag, NPO2) zie je hem als gezellige loebas rondlopen tussen de kunststudenten, om de lichten uit te doen, of om een luidruchtig feest in de aula vriendelijk te beëindigen. Lieve man, gek op zijn kinderen. Goedmoedig lachend laat hij zich door de jonge documentairemakers Sarah Blok en Lisa Konno aankleden in buitenissige, kleurrijke creaties. Hij begrijpt het niet helemaal, maar ach, láát die meiden.

Aanvankelijk is ook voor de kijkers niet duidelijk waarom de conciërge zo uitgedost moet worden; het geeft de film in ieder geval een aangename, artistieke tint. En we zijn tenslotte op de kunstacademie. Maar dan gebeurt er iets met Shakison. De vrouwen geven hem een paar witte rolschaatsen en vragen hem om daarmee door de school te rijden. Nee, dat gaat Shakison echt niet doen. Niet waar de studenten bij zijn. Hij lijkt van zijn stuk gebracht. Wat gebeurt daar?

Henk Shakison blijkt een rijk podiumleven te hebben gehad, als rolschaatskampioen, danser, theatermaker, en bassist van de hiphopgroep .nuClarity. Maar hij heeft geen geldingsdrang, hij wil er niet mee pronken. Nu wil hij gewoon de conciërge zijn, hij wil „onderschat worden”. Daarom gaat hij er verder ook niet over praten. Dat hij als kleine jongen uit het Surinaamse paradijs naar Nederland werd meegenomen, dat zijn vader hem sloeg, dat hij zijn danscarrière opgaf voor zijn eerste kind – daar wil hij verder ook niet te veel bij stilstaan.

Om alles wat Shakison niet zegt toch te laten zien, daarvoor dient de couture, ontworpen door Lisa Konno. Ze verbeeldt de achtergrond van Shakison. Je ziet hem in zo’n creatie door de donkere school rolschaatsen, als de studenten al naar huis zijn. Een liefdevolle portret in een bijzondere vorm.

Acteur Rashif El Kaoui in ‘Ik ben een bastaard’. Beeld NTR

In de tussenruimte

De Vlaamse acteur Rashif El Kaoui giet zijn levensverhaal in een theatervoorstelling. Voor Het uur van de Wolf: Ik ben een bastaard (NPO2) gaat hij iets doen wat hij jarenlang heeft uitgesteld: op zoek naar zijn Marokkaanse roots. El Kaoui is opgegroeid in een Vlaamse familie. Hij spreekt geen Arabisch of Berbers, is nooit in Marokko geweest. Toch wordt hij door de buitenwereld als Marokkaan behandeld.

De acteur voelt zich een „bastaard”, „geboren in de tussenruimte”. Hij denkt dat hij nooit kan „beantwoorden aan wat er van hem verwacht wordt”. Hoe komt hij hieruit? De sleutel ligt bij zijn afwezige Marokkaanse vader. Die dronk. De Vlaamse oma noemt hem „onverzorgd, een straatloper”. Op zijn elfde vertelde El Kaoui aan zijn vader dat die beter maar niet meer langs kon komen. Au. Dat is wel erg veel voor zo’n kleine jongen. El Kaoui: „Als je je vader vermoordt, vermoordt je ook het kind in jezelf.” De vader verdrinkt.

In Marokko vindt El Kaoui zijn oma en zijn tante, die hem duidelijk maken waarom de vader beschadigd was, geen goede vader kon zijn. Het verdriet van de ontwortelden, van de uiteengescheurde families.

Deze eerste documentaire van fotograaf Ahmet Polat bevat veel fragmenten uit de theatervoorstelling De Bastaard, die El Kaoui vorig jaar samen met hem maakte bij het Zuidelijk Toneel. De muziek daaruit, van Michelle Samba, en de theaterpoëzie van El Kaoui tillen de documentaire op boven het doorsnee rootsreisverhaal. Gemaakt in de tussenruimte tussen theater en film, zoals Henk verkeert tussen film en mode.

Deze rubriek wordt tot 25 april door diverse auteurs geschreven.