Uit opvangcentrum Ter Apel vertrekken amper nog asielzoekers naar de gemeentes omdat die beschikbare woningen reserveren voor vluchtelingen uit Oekraïne. Mede daardoor verblijven er veel meer mensen in het centrum dan waar plek voor is, wat leidt tot onveilige en onhygiënische toestanden, vindt de Veiligheidsregio Groningen. Die overweegt sluiting van het centrum.
Burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel deel van uitmaakt, noemt de toestand „onacceptabel”. Hij wijst op de toenemende kans op uitbraak van infectieziekten en de onveiligheid binnen het centrum. „De grens is bereikt.”
Onder andere VluchtelingenWerk Nederland, het Rode Kruis en UNICEF sloegen zaterdag alarm over het tekort aan opvangplekken in Ter Apel voor vluchtelingen uit landen als Afghanistan, Syrië en Jemen. De organisaties riepen het kabinet, de veiligheidsregio’s en de gemeenten op het „zwarte scenario van mensen die op straat komen te staan koste wat het kost te voorkomen en per direct te zorgen voor opvangplekken”.
Maandag overlegt het Veiligheidsberaad van voorzitters van alle veiligheidsregio’s. „Het is nu aan hen”, zegt burgemeester Velema.
Zondagavond bood de gemeente Utrecht tweehonderd opvangplekken aan voor asielzoekers uit Ter Apel. De opvang, in een voormalig pand van Holland Casino, is vier weken beschikbaar.
Het aanmeldcentrum in Ter Apel, heeft officieel plaats voor 275 mensen. Nu zijn er tussen de zeshonderd en zevenhonderd asielzoekers. Burgemeester Velema verwacht dat het aantal kan oplopen tot elfhonderd.
Volgens het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) moeten gemeenten snel over de brug komen met woningen voor niet-Oekraïners. „Wij zijn er voor de periode dat iemand asiel aanvraagt”, zegt woordvoerder Sonja Kloppenburg van het COA. „Krijgen zij een status, dan gaan ze naar de gemeente aan wie ze zijn toegewezen. Maar er moeten dan wel gemeentes zijn die plaatsen hebben. En die plaatsen aan ons geven.”
Extra paviljoen
Ook het COA vindt de situatie in Ter Apel onhoudbaar, zegt de woordvoerder. Uit nood heeft de opvangorganisatie een extra paviljoen gebouwd, omdat de medewerkers de hygiëne van de bewoners niet konden waarborgen. De bouw vond plaats zonder toestemming van de gemeente.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/04/data83784753-9a6a7a.jpg)
Het is een duivels dilemma geweest voor het COA om dat extra paviljoen neer te zetten, aldus de woordvoerder. „We hebben de gemeente niet willen schofferen, maar we kunnen de asielzoekers niet op straat laten.”
Burgemeester Velema heeft enig begrip voor de positie van de medewerkers van het COA. Het neerzetten van een extra paviljoen door het AZC zonder vergunning is een aantasting van het publiek gezag, zegt hij. „Maar ik ben bozer op het Rijk, de provincies en de gemeentes die dit hebben veroorzaakt. Het hoge aantal asielzoekers in Ter Apel is onacceptabel.”