Omstreden De Mos blijft de grootste – collegevorming wordt lastig in Den Haag

De bordjes met ‘15 zetels’ en een raket die omhoogschiet lagen al klaar in café Luden. Dat is het zetelaantal waarop Richard de Mos had gehoopt. Vijftien zetels voor Hart voor Den Haag zou betekenen dat „de anderen niet om ons heen kunnen” – de andere partijen, die niet staan te popelen van enthousiasme om met De Mos opnieuw een college te vormen.

Hart voor Den Haag blijft echter op de negen zetels staan die de partij, na enige wisselingen, sinds 2021 had. Wel weer de grootste, maar niet zodanig dat De Mos zonder een aantal andere Haagse partijen kan formeren.

Als iets voor elf uur een eerste voorlopige tussenstand bekend wordt gemaakt, oogt hij gespannen. Hij bijt op zijn lip. Rita Verdonk, de nummer twee van de partij, naast hem. Ze zijn omringd door camera’s die iedere beweging volgen. Als de percentages bekend worden gemaakt, blijft het stil. De Mos hoopt dan nog „op meer in het vat”.

Twee uur later, met 93 procent van de stemmen geteld, blijkt dat het vat voor hem niet voller zit. De Mos zegt: „We zijn nog steeds de grootste, dat is iets om trots op te zijn.” Het café loopt leeg, de gezichten staan sip.

Op het stadhuis, in Den Haag het IJspaleis genoemd, is de sfeer niet veel uitgelatener. Coalitiepartijen VVD, GroenLinks, CDA en PvdA blijven op de huidige zeteltallen en de lijsttrekkers zijn vooral opgelucht; oppositiepartijen SP en ChristenUnie/SGP blijven ook even groot.

Versnippering

Gunstig is dat de versnippering in de gemeenteraad een halt is toegeroepen, al zijn er nog steeds vijf eenmansfracties: van zestien fracties gaat de raad naar dertien. Dat komt vooral doordat de drie islamitisch geïnspireerde partijen opgegaan zijn in Denk, dat met twee zetels in de raad komt. Verder is het stuivertje wisselen: de PVV gaat van twee naar één, Forum voor Democratie komt met één zetel in de raad. De Haagse Stadspartij wordt kleiner, de Partij voor de Dieren groter. Lijsttrekker Robert Barker constateert tevreden dat die partij „van de achtste partij nu de vijfde is”.

Degene die met echte energieke tred en grote glimlach na enen door het IJspaleis loopt, is D66-lijsttrekker Robert van Asten. Zijn partij is nu de tweede van de stad. De andere collegepartners constateren dat dankzij zijn extra twee zetels de coalitie is gegroeid.

Lees ook: Wie gaat er met De Mos besturen als hij wint?

Wat iedereen zich realiseert, is dat collegevorming lastig wordt. Boven de stad, de campagne en nu de onderhandelingen, hangt de corruptiezaak tegen Richard de Mos. Het OM begon in 2019 een onderzoek naar hem wegens, onder meer, schending van het ambtsgeheim.

D66 heeft samenwerking met De Mos uitgesloten. Dat heeft voor de partij er niet alleen mee te maken dat De Mos verdachte is, maar ook met diens houding sinds dit bekend werd én met het programma van diens partij. Van Asten blijft bij de uitsluiting: „Dat staat voor ons vast. Hart voor Den Haag mag het voortouw nemen, maar zonder ons.”

Ook GroenLinks wil niet met De Mos samenwerken. Lijsttrekker Mariëlle Vavier: „Ik zie geen samenwerking voor me met een partij waar de prominente voorman wordt beschuldigd van corruptie. Hoe wil je dan als college betrouwbaarheid uitstralen?” De PvdA vindt dat „een verdachte niet kan besturen”, de VVD sloot tijdens de campagne De Mos niet uit, maar zei wel „zelfreflectie” te verwachten. De Partij voor de Dieren sluit geen enkele partij uit, maar heeft de voorkeur voor een links-progressieve coalitie. Het CDA wil „verantwoordelijkheid blijven nemen. Wij hebben laten zien dat we staan voor stabiliteit”, zegt lijsttrekker Hilbert Bredemeijer.

En allemaal zeggen ze: Richard de Mos is nu aan zet. Met zijn eerste biertje in de hand erkent hij dat het „nu ingewikkeld wordt”. „We willen besturen, ik sluit niemand uit. Maar het is in Den Haag nog steeds een gepolariseerd landschap.”

Hij zegt: „Mensen denken misschien: Ries, je had de lat met vijftien zetels te hoog gelegd. Maar we zijn wel gewoon de grootste. Een college moet recht doen aan die uitslag.”

Lees ook: Dit stond er in de Haagse verkiezingsprogramma’s