Is uiteindelijk niet iedereen een variant van dezelfde egoïst?

Je hebt mensen die altijd de hoofdrol krijgen in het schooltoneel. Jongens zoals John: die later steevast medewerker van de maand worden en slecht geschreven succesromans publiceren. En je hebt types als Guido, die als hij niet oppast de rest van zijn leven een onopvallend decorstuk in andermans toneelsucces blijft: „Het vermoeden van een boom die een bos doet vermoeden.”

Het publiek kijkt tegen de achterkant van een toneeldecor. Daar beeldt middelbare scholier Guido – rug richting ouders en klasgenoten die in de aula zitten te kijken – met toenemende frustratie een boom uit, terwijl hij een „denkbeeldig publiekje” bij elkaar fantaseert (wij dus, de toeschouwers).

Een slimme omdraaiing: voor ons staat Guido op het voortoneel en vormt de rest zijn entourage. Aangezien wij door hem bedacht zijn, kan hij ons meenemen in zijn subjectieve perceptie: dat verklaart de groteske personages om hem heen.

Terwijl hij met toenemende ergernis het toneelstuk becommentarieert, sorteert hij in een absurde koortsdroom voor op de rest van zijn leven: ooit moet er toch een moment komen waarop de Guido’s het winnen van Johns? Het levert een reeks hilarische gedachte-experimenten op rondom een fantastische Jan-Paul Buijs, die als Guido zijn kwelling met verwrongen mimieken en fysieke pijn vormgeeft.

Peter van Rooijen is als John onuitstaanbaar geweldig in de gemakzuchtige manier waarop hij zich voortdurend halfslachtig begripvol toont en zich zo bij voorbaat onschendbaar maakt voor elke vorm van kritiek. Waar Guido verdrinkt in zelfmedelijden, grossiert John in zelffelicitaties – allebei niet zo fraai. Fijn zijn de onbeschaamde bijrollen van Sophie Höppener, Eefje Paddenburg en Sam van Hulst, die John klakkeloos adoreren.

Gaandeweg ga je minder sympathie voor die passieve Guido voelen: uiteindelijk is iedereen, óók de underdog, een andere variant van dezelfde egoïst. Dat is de tegelijk cynische en bevrijdende slotsom van dit satirische theaterlesje (hardnekkige) groepsdynamica.