In ‘Dido, Aeneas us & all’ is de tragiek goed te voelen

Ze zijn misschien een tikje minder beroemd dan Romeo en Julia, maar Dido en Aeneas zijn als geliefden minstens even gedoemd. Mochten we dat niet uit Vergilius’ epische gedicht hebben opgepikt, dan toch door de fabuleuze kameropera van Henry Purcell (ca. 1659-1695). Die heeft hen pas werkelijk onsterfelijk gemaakt, met de slotaria ‘Dido’s lament’ als tragisch hoogtepunt.

Altijd riskant, een dergelijk fameus muziekstuk nemen als uitgangspunt voor een choreografie: hoe te antwoorden op overbekende klanken, zonder slaapverwekkend te illustreren, maar mét artistieke meerwaarde? De in Nederland werkende Braziliaan Samir Calixto koos al eerder monumenten uit de muziekhistorie. Dit keer dus Dido and Aeneas, wier geschiedenis hij in Dido, Aeneas us & all op een hoger kosmisch niveau wil tillen – vandaar de telescoop en projecties van planeten en sterrenstelsels – door een parallel te trekken tussen hun door heksen, plichten en stormen vermorzelde liefde en de positie van de hedendaagse mens in een wereld waar alle zekerheden zijn weggeslagen.

Menselijke fysiek

Als choreograaf blijft hij aangewezen op de expressie van de menselijke fysiek. Calixto en Erika Poletto – mooie dansers – schetsen de eenzaamheid van de mens, op zoek naar zijn wederhelft. Doordat hun blikken elkaar nauwelijks kruisen, blijft afstand bestaan, hoe dicht ze ook om elkaar heen bewegen met grote slingerende bewegingen van armen, heupen en tors, de voeten stevig in de grond geplant. Storm en onweer klinken tussen, vaak met veel galm afgespeelde, aria’s en koren van Purcell.

Hun aanvankelijk synchrone of gespiegelde bewegingen worden allengs driftiger en pas aan het eind komen ze tot rust als de dansers elkaar, half naakt, geblinddoekt en tastend, eindelijk omhelzen – om elkaar te moeten loslaten. Volgt ‘Dido’s lament’, dan is de tragiek, hoe kan het anders, goed te voelen. Meermalen echter moet Calixto zijn bewegingsarsenaal wat dun uitsmeren om de muziek te vullen. Ook dat is een gevaar van zulke beroemde composities.