In ‘Beren’ spelen de scènes vooral op de lach

In het Amerikaanse stadje Grafton struinen beren langs de huizen, op zoek naar voedsel. Om zo’n groep beesten kun je moeilijk heen, maar in Beren van acteursgroep Wunderbaum spelen zij slechts een bijrol. De opvallendste figuren zijn in deze voorstelling de (andere) inwoners van het stadje: allemaal ontevreden burgers, die een eigen samenleving besluiten te stichten. Als libertariërs zijn zij faliekant tegen iedere vorm van overheidsinmenging, dus belastingen betalen ze niet. Met het geweer losjes over de schouder bepalen zij hun eigen wetten en regels. Maar uiteindelijk is het niet de overheid die het de inwoners moeilijk maakt, maar een groeiende populatie beren.

Theatervoorstelling Beren is geïnspireerd op het boek A libertarian walks into a bear. Hierin vertelt auteur Matthew Hongoltz-Hetling het waargebeurde verhaal van het Free State Project, dat in 2004 van start ging in Grafton. In de performance staat een aantal libertariërs in een decor van een groezelige schiettent. De prijzen hangen er nog – wat knuffelberen, een skippybal – en daaronder staan de inwoners, alsof ze aan de bar hangen. In regie van Suze Milius zeult iemand een doos donuts rond, jubelt een vrouw over blootsvoets jagen en predikt een ander zijn levensvisie op luide toon.

Het is een excentriek gezelschap, en de spelers houden zich niet in. Het verhaal biedt kansen om in de motieven van een groep burgers te duiken die de conventionele maatschappij de rug toe keren. Waarom zijn zij zo teleurgesteld in de overheid? En hoe verloopt het samenleven in hun alternatieve staat? Daar gaat Wunderbaum nauwelijks op in; de scènes spelen vooral op de lach. Zo is er een lange liefdesscène met een stel beren, wordt de schiettent gesloopt en zijn er komische bezoekjes van een soort boswachter die probeert om de inwoners met de beren te laten samenleven. De excentriciteit van de personages wordt ondertussen zover opgevoerd, dat iedere identificatie verloren gaat. In deze karikaturen kun je je onmogelijk verplaatsen, waardoor de teloorgang van Grafton nauwelijks indruk maakt.